کاهش زمان بازپرداخت وام اشتغال، سیاستی خلاف قانون و مانع اشتغال پایدار

جعفر پورگبگانی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی  در  گفت‌وگو  با پانا  اظهار کرد: «فلسفه وام‌های اشتغال در نهادهایی مانند کمیته امداد و بهزیستی، ایجاد درآمد پایدار برای اقشار آسیب‌پذیر است. این وام‌ها در واقع کمک‌هزینه کوتاه‌مدت نیستند، بلکه ابزار سرمایه‌گذاری برای خانوارهایی‌اند که توان ورود به بازار کار را بدون پشتوانه مالی ندارند.»

 این نماینده مجلس دوازدهم تأکید کرد: «بخش عمده‌ای از این تسهیلات به حوزه‌هایی اختصاص می‌یابد که نیازهای اساسی کشور را پوشش می‌دهد؛ از دام و طیور گرفته تا انرژی‌های نو که پیوند مستقیم با امنیت غذایی و انرژی کشور دارد.»

نماینده بوشهر و بندر گناوه با اشاره به ماده ۳۱ برنامه هفتم توسعه افزود: «قانون‌گذار صراحتاً بانک‌ها و بانک مرکزی را مکلف به تسهیل شرایط پرداخت وام اشتغال کرده است، اما برخلاف این حکم، بازپرداخت تسهیلات از ۸۴ ماه به ۶۰ ماه کاهش یافته؛ تصمیمی که نه‌تنها کمکی به اشتغال نمی‌کند، بلکه بخش بزرگی از طرح‌ها را از توجیه اقتصادی خارج می‌سازد. به گفته او، ایجاد یک شغل پایدار، زمان‌بر است و کاهش دوره بازپرداخت می‌تواند فشار مالی و روانی شدیدی به گروه‌های کم‌درآمد وارد کند.»

پورگبگانی با انتقاد از این تصمیم بانکی گفت: «اگر هدف ما ایجاد شغل است، باید مسیری را انتخاب کنیم که امکان موفقیت طرح‌ها را بالا ببرد. وقتی مدت بازپرداخت کوتاه می‌شود، اقساط سنگین‌تر شده و فرد توان ادامه فعالیت را از دست می‌دهد. چنین رفتاری مردم را به سمت بدهکاری و مشکلات قضایی سوق می‌دهد و این دقیقاً خلاف هدف قانون‌گذار است.»

این نماینده مجلس در ادامه به مدل جدید اشتغال‌زایی از طریق پنل‌های خورشیدی اشاره کرد و افزود: «این طرح که توسط کمیته امداد و بهزیستی برای مددجویان طراحی شده، یکی از سالم‌ترین، شفاف‌ترین و پربازده‌ترین روش‌های اشتغال‌زایی است. در این مدل، یک شرکت تخصصی، طرح‌ها را ارزیابی، نصب و نظارت می‌کند و برق تولیدی یا به شبکه تزریق می‌شود یا به صورت مزرعه‌ای مدیریت خواهد شد. این سازوکار باعث می‌شود مددجو صاحب دارایی بادوام و درآمد قابل پیش‌بینی شود و برخلاف طرح‌های سنتی که گاهی منحرف می‌شدند، انحراف وام در این ساختار تقریباً صفر است.»

پورگبگانی با بیان اینکه این مدل علاوه بر اشتغال، به حل ناترازی برق کشور نیز کمک می‌کند، گفت: «پنل خورشیدی یک دارایی است. مددجو از محل فروش برق اقساط خود را می‌دهد و بعد از پایان اقساط، یک منبع درآمد دائمی برای خودش باقی می‌ماند. این یعنی هم خانواده منتفع می‌شود، هم کشور.»

این نماینده مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنانش افزود: در سال‌های گذشته، هنگام تدوین بودجه کشور همواره تأکید شده که وام‌های اشتغال باید «به هدف بخورند». مدل فعلی کمیته امداد و بهزیستی دقیقاً همین شرط را محقق کرده، اما تصمیم اخیر بانک مرکزی ممکن است تمام این زنجیره موفق را دچار اختلال کند.

 به گفته این نماینده مجلس؛ در فضای اشتغالی که نیازمند ریسک حداقلی است، کوتاه‌کردن بازپرداخت، ضربه مستقیم به پایداری کسب‌وکارهای خرد می‌زند.

پورگبگانی در پایان گفت: «مجلس با حساسیت این موضوع را پیگیری می‌کند و انتظار دارد بانک مرکزی به قانون بازگردد. وی تأکید کرد: «اقشار آسیب‌پذیر توان تحمل سیاست‌های غلط را ندارند. وام اشتغال باید مسیر توانمندسازی باشد، نه بدهکارسازی. هر تغییری که خلاف قانون و برخلاف مصلحت مددجویان باشد، اصلاح خواهد شد.»