چین با ادغام منابع توزیع‌شده در مسیر ساخت هوشمندترین شبکه برق جهان

به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، چین در سال‌های اخیر تمرکز ویژه‌ای بر ادغام منابع انرژی توزیع‌شده (DERs) در شبکه برق ملی خود داشته است؛ رویکردی که می‌تواند الگوی جهانی برای گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر و شبکه‌های هوشمند ایجاد کند.

این منابع شامل سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی، توربین‌های بادی کوچک، واحدهای تولید همزمان برق و حرارت، ایستگاه‌های شارژ و ذخیره‌سازی خودروهای برقی و سامانه‌های باتری لیتیومی هستند که در نقاط مختلف کشور نصب شده و به‌صورت یکپارچه مدیریت می‌شوند.

طی دهه گذشته، افزایش بی‌سابقه تقاضای برق، دغدغه‌های زیست‌محیطی و تعهدات بین‌المللی باعث شد چین ساختار انرژی خود را از یک سیستم متمرکز مبتنی بر سوخت‌های فسیلی به یک نظام چندمنبعی و کم‌کربن تغییر دهد. در این راستا، برنامه‌های «انرژی اینترنت» و «شبکه برق هوشمند ملی» از سال ۲۰۱۶ برای مدیریت و کنترل میلیون‌ها منبع کوچک انرژی اجرا شده است.

هم‌اکنون بیش از ۶۰ درصد ظرفیت خورشیدی نصب‌شده در چین در قالب پروژه‌های کوچک‌مقیاس توزیع‌شده قرار دارد و تنها در سال ۲۰۲۴ بیش از ۵۰ گیگاوات به این ظرفیت افزوده شده است؛ همچنین رشد خودروهای برقی به بیش از ۲۰ میلیون دستگاه، امکان استفاده از آن‌ها به‌عنوان منابع ذخیره و پشتیبان شبکه را فراهم کرده است.

برای مدیریت این منابع، شرکت شبکه دولتی برق چین، شبکه‌ای از مراکز داده و پلتفرم‌های هوشمند تحت عنوان “New Energy Cloud” راه‌اندازی کرده که اطلاعات تولید و مصرف برق میلیون‌ها نقطه را لحظه‌ای تحلیل و با هوش مصنوعی شبکه را متعادل می‌کند.

با وجود پیشرفت‌ها، نوسانات تولید خورشیدی و بادی، نبود استانداردهای فنی واحد و دشواری پیش‌بینی مصرف محلی از مهم‌ترین چالش‌ها هستند. چین با پروژه‌های آزمایشی در استان‌های شان‌دونگ، گوانگ‌دونگ و جیانگ‌سو، مدل‌های جدید کنترل تطبیقی و ذخیره‌سازی ترکیبی انرژی را توسعه می‌دهد.

در حوزه سیاست‌گذاری، قیمت‌گذاری برق محلی به تولیدکنندگان کوچک امکان فروش مازاد برق به شبکه را می‌دهد و بازارهای محلی انرژی را تقویت می‌کند، اقدامی که می‌تواند به شکل‌گیری یک بازار برق غیرمتمرکز و رقابتی منجر شود.

کارشناسان معتقدند ادغام موفق منابع توزیع‌شده نه‌تنها وابستگی به زغال‌سنگ و سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد، بلکه مسیر تحقق هدف «کربن خنثی» تا سال ۲۰۶۰ را هموار می‌کند و زمینه نوآوری در ذخیره‌سازی انرژی، مدیریت داده‌های کلان و هوش مصنوعی را فراهم می‌کند.

به گزارش امور بین‌الملل ساتبا، تجربه چین نشان می‌دهد گذار به شبکه‌های هوشمند و توزیع‌شده، صرفاً یک تحول فناورانه نیست، بلکه نیازمند هماهنگی میان سیاست‌گذاری، سرمایه‌گذاری و مشارکت اجتماعی است؛ چشم‌اندازی که تولید و مصرف برق را از نیروگاه‌های بزرگ فراتر برده و همکاری میلیون‌ها منبع کوچک و هوشمند را ممکن می‌کند.