تاثیرات منفی بخش کشاورزی از تغییرات آب و هوا

صفدر نیازی شهرکی درباره وضعیت تغییرات اقلیمی و تاثیرات آن بر منابع آب و کشاورزی کشور افزود: ایران طی سال‌های اخیر در چرخه تغییر اقلیم قرار گرفته است، به طوری که بارش های کشور به شدت کاهش یافته و در سال زراعی ۱۴۰۴ - ۱۴۰۳ حدود ۴۰ درصد کاهش بارش را تجربه کردیم.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: بر اساس پیش‌ بینی‌ های هواشناسی، پاییز امسال خشکسالی ادامه خواهد داشت؛ وضعیتی که چند سال است تداوم دارد و به نظر نمی‌رسد که به این زودی‌ها بهبود یابد، بنابراین خشکسالی‌ ها بر امنیت غذایی و پایداری تولیدات کشاورزی تاثیر منفی گذاشته و نیاز است که راهکارهای مناسب برای حفظ تولیدات راهبردی اتخاذ شود.

به گفته وی، تغییر اقلیم موجب گرم شدن زمین، کاهش بارش ها، تعرق بیشتر گیاهان و افزایش تبخیر می شود.

وی درباره فرونشست شهرها گفت: بیش از ۵۰ درصد آب شرب کشور از چاه های داخل و اطراف شهرها تامین می شود که برداشت بی‌ رویه از آن‌ها موجب کاهش تراز آب‌ های زیرزمینی و شور شدن زمین‌ ها شده است؛ بنابراین اثرات منفی این برداشت‌ ها شامل نشست زمین، فرسایش و کاهش تغذیه منابع زیرزمینی است.

نیازی شهرکی با بیان اینکه بخش عمده دشت های کشور از شهرها فاصله دارند، تصریح کرد: چاه های بخش کشاورزی در ارتباط مستقیم با شهرها نیستند، برداشت آب برای بخش کشاورزی از دشت هایی همچون دشت قزوین، پارس آباد مغان، کرمانشاه و ... صورت می گیرد، اما در کل کاهش منابع آبی و اثرات منفی آن بر زمین و منابع زیرزمینی محسوس است.

وی با تاکید بر اینکه عامل فرونشست شهرها تخلیه آب سفره های زیرزمینی شهرها است، افزود: البته در دشت ها و اراضی کشاورزی هم فرونشست داریم، اما فرونشست اصفهان مربوط به مصرف شرب است که باید برای تامین آن تدبیریاندیشیده شود.

معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی درباره مصرف آب کشاورزی و برنامه های کاهش مصرف، افزود: در سال‌ های نرمال که کشور بیش از ۲۰۰ میلیمتر بارش دارد، مصرف آب بخش کشاورزی حدود ۷۰ میلیارد مترمکعب است، اما در سال‌ های خشکسالی این رقم کاهش می یابد.

وی اظهار داشت: در سال زراعی گذشته ۱۴۰۴ - ۱۴۰۳ با توجه به تغییر اقلیم و خشکسالی های پی در پی حدود ۱۲ میلیارد میلیارد مترمکعب در نیم سال نخست و ۲۴ میلیارد مترمکعب توسط وزارت نیرو تخصیص یافت که با احتساب اضافه برداشت صورت گرفته، بیش از ۴۰ میلیارد مترمکعب آب در این بخش مصرف شد که به دلیل کم آبیاری و قطعی برق به بخش کشاورزی آسیب های زیادی وارد شد.

نیازی شهرکی تصریح کرد: بر اساس برنامه‌ هفتم توسعه مقرر شده سالانه ۲۰۰ هزار هکتار سامانه های نوین آبیاری، ۱۵۰ هزار هکتار آبیاری زیرسطحی، ۷۰ هزار هکتار اجرای شبکه، ۷۰ هزار هکتار اجرای عملیات آب و خاک در تعاونی ها و سه‌هزار کیلومتر مرمت قنوات داشته باشیم و در بحث بهره وری نیز باید کانال ها را بتنی کرده و انتقال آب را با لوله انجام دهیم.

وی اضافه کرد: البته اکنون برنامه هایی همچون آبیاری در شب به دلیل کاهش تبخیر، آبیاری به واسطه سیستم های قطره ای و موضعی برای باغات و مزارع و تجهیز اراضی به سامانه های نوین آبیاری در دستور کار است؛ به طوری که اکنون آبیاری گندم، چغندرقند و گوجه فرنگی به صورت قطره ای انجام می شود.

این مقام مسئول با بیان اینکه کارهای خوبی در این زمینه انجام شده است، گفت: این پروژه ها را با وجود منابع محدود مالی انجام داده ایم و در دست پیگیری است.