مقررات بیمه پلتفرمی، گامی در جهت ایجاد کار شایسته در اقتصاد پلتفرمی ایران

به گزارش مرکز روابط عمومی و امور بین الملل وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی، " احسان اله هاشمی نژاد "معاون اداره کل روابط کار و نظام های جبران خدمت وزارت کار با قرائت متن این بیانیه اظهار کرد: تغییرات ساختاری در بازار کار ایران در دهه‌های اخیر، با توسعه فناوری اطلاعات، پلتفرم‌های دیجیتال و نفوذ اینترنت به فعالیت‌های اقتصادی، منجر به شکل‌گیری نوعی از اشتغال شده است که با عنوان «مشاغل پلتفرمی» شناخته می‌شوند. این نوع فعالیت عمدتاً بر پایه پلتفرم‌های اینترنتی مانند تاکسی‌های آنلاین، پیک‌ها، فروشگاه‌های مجازی و سایر کسب‌وکارهای نوپا شکل می‌گیرد. در عین حال، این نوع اشتغال اغلب خارج از چارچوب رسمی و بدون مزایای قانونی مانند بیمه اجتماعی و حمایت‌های قانونی صورت می‌گیرد.

در ادامه این بیانیه آمده است: بررسی‌های اخیر وزارت کار جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد که بسیاری از مشاغل در بخش غیررسمی فعال هستند. مشاغلی که بسیاری از کارگران در آنها از حمایت‌های قانونی مانند بیمه اجتماعی، بیمه بیکاری و خدمات رفاهی محروم هستند. کارگران سکونشین از جمله این مشاغل هستند. با ادامه رشد مشاغل غیررسمی، بخش قابل توجهی از نیروی کار از چتر حمایتی قانون کار خارج می‌شوند و مشاغلی که خارج از نظارت دولت، بدون بیمه، قراردادهای رسمی یا مالیات فعالیت می‌کنند و اغلب فاقد ثبات شغلی هستند.

حضور گسترده این مشاغل، ضمن کاهش درآمدهای مالیاتی دولت، منجر به رقابت ناعادلانه با مشاغل رسمی شده است. از سوی دیگر، عدم پوشش بیمه‌ای فعالان این حوزه، آنها را در برابر آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی بسیار آسیب‌پذیر می‌کند.

طبق قانون کار جمهوری اسلامی ایران، در حال حاضر بیمه برای اکثر مشاغل اجباری است و باید برای آنها بیمه بازنشستگی در نظر گرفته شود. برخی از مشاغل مانند رانندگان تاکسی اینترنتی تحت پوشش بیمه نیستند و حقوق بازنشستگی ندارند. با توجه به ماده ۲۸ برنامه هفتم توسعه جمهوری اسلامی ایران، دولت به دنبال وضع مقرراتی برای این دسته از شاغلین است. با این مقررات، ورود شاغلین فضای مجازی به بیمه اجتماعی تسهیل می‌شود و رانندگان تاکسی اینترنتی و کسانی که در بسترهای اینترنتی کار می‌کنند، بیمه خواهند شد.

این بیانیه تاکید می کند:در ماه مارس مقرر شد که آیین‌نامه اجرایی بند «ج» ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم پیشرفت در مورد بیمه اجتماعی ارائه‌دهندگان خدمات حمل و نقل بار و مسافر از طریق پلتفرم‌های مجازی تدوین شود و رانندگان تاکسی اینترنتی تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گیرند.

بر اساس این مصوبه، سازمان تأمین اجتماعی موظف است نسبت به پوشش بیمه‌ای رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری اقدام کند و همچنین موظف است دستمزد مبنای حق بیمه برای مشمولان قانون تأمین اجتماعی را تعیین کند.

بر اساس این آیین‌نامه، به منظور توسعه و گسترش پوشش بیمه‌های اجتماعی و تسهیل پوشش بیمه‌ای افراد تحت پوشش، سازمان تأمین اجتماعی مجاز است در صورت توافق با صاحبان پلتفرم‌های مجازی و با رضایت بیمه‌شده، درصدی از سهم درآمد صاحبان هر پلتفرم را به عنوان حق بیمه سرانه پرداخت کند. در این صورت، معادل دریافتی از صاحبان پلتفرم‌های مجازی از حق بیمه مربوطه کسر خواهد شد.

لازم به ذکر است : یکصد و سیزدهمین نشست کنفرانس بین المللی کار (ILC۲۰۲۵)  با حضور هیات سه جانبه کارگری، کارفرمایی و دولتی جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۴ (۲ ژوئن ۲۰۲۵) در محل سازمان ملل متحد در ژنو آغاز به کار کرد.

این کنفرانس که به صورت سالانه برگزار می شود، به عنوان بالاترین نهاد تصمیم گیری سازمان بین المللی کار (ILO) هیئت های سه جانبه از ۱۸۷ کشور عضو سازمان و تعدادی از ناظران از دیگر افراد تاثیرگذار بین المللی را گرد هم می آورد تا درباره موضوعات کلیدی دنیای کار تبادل نظر و تصمیم گیری کنند.