عفونت ادرار در مردان و زنان + درمان

به گزارش پانا، در بدن هر فرد سالم دو كلیه وجود دارد. كلیه ها در دو طرف شكم قرار دارند. وظیفه كلیه ها تصفیه خون بدن و دفع مواد زائد، از جمله آب و نمك اضافی بدن است. كلیه ها پس از جدا كردن مواد زائد، آنها را از طریق مجاری خاصی به مثانه منتقل می كنند. به این مواد زائد ادرار گفته می شود. ادرار در مثانه می ماند تا زمانیكه فرد به شكلی ارادی آن را از طریق مجرای پیشاب دفع كند. در اكثر موارد عفونت ادرار به دلیل وجود میكروب هایی در خود ادرار به وجود می آید.

عفونت ادرار در مردان

عفونت ادرار در میان مردان بالای ۵۰ سال امری نسبتاً شایع است و برعكس مردانی كه سن شان كمتر از ۵۰ سال است به ندرت به چنین بیماری مبتلا می شوند. برای درمان این بیماری راه های گوناگونی وجود دارد اما معمول ترین راه استفاده از دارو از جمله آنتی بیوتیك های دوره ای است. در برخی موارد خصوصاً اگر عفونت طی سه ماه بیش از دو بار ایجاد شود، آزمایشاتی برای بررسی وضعیت مثانه، پروستات و كلیه ها نیز برای فرد تجویز می شود.

عفونت ادرار و علت آن چیست؟

در بدن هر فرد سالم دو كلیه وجود دارد. كلیه ها در دو طرف شكم قرار دارند. وظیفه كلیه ها تصفیه خون بدن و دفع مواد زائد، از جمله آب و نمك اضافی بدن است. كلیه ها پس از جدا كردن مواد زائد، آنها را از طریق مجاری خاصی به مثانه منتقل می كنند. به این مواد زائد ادرار گفته می شود. ادرار در مثانه می ماند تا زمانیكه فرد به شكلی ارادی آن را از طریق مجرای پیشاب دفع كند. در اكثر موارد عفونت ادرار به دلیل وجود میكروب هایی در خود ادرار به وجود می آید. وجود این میكروب ها در ادرار ممكن است به خودی خود مشكلی برای شما ایجاد نكند، اما اگر آنها به سایر اندام های بدن راه پیدا كنند و آنها را آلوده كنند، شرایط خطرناكی برای شما ایجاد می شود. این باكتری ها گاهی از مجرای پیشاب عبور می كنند و وارد مثانه می شوند. سپس در این قسمت از بدن به سرعت تكثیر می شوند و منجر به شكل گیری عفونت می شوند. معمولاً در میان پزشكان، به عفونت ادرار، عفونت دستگاه دفع ادرار نیز گفته می شود. اگر عفونت فقط در مثانه و مجرای پیشاب باشد، به آن عفونت پایینی یا محدود گفته می شود. اما اگر عفونت به علاوه بر مثانه و مجرای پیشاب به دو كلیه ها نیز سرایت كند، به آن عفونت پیشرفته می گویند. عفونت پیشرفته نسبت به عفونت محدود خطرناك تر است، زیرا می تواند به كلیه ها صدمات جدی وارد كند.

علت ابتلا برخی آقایان به عفونت ادرار:

در بسیاری موارد، عفونت ادرار در ظاهر علت خاصی ندارد. مثانه، كلیه ها، پروستات و سیستم ایمنی بدن كاملاً سالم هستند. اما در برخی موارد وجود یك علت خاص می تواند احتمال ابتلا به عفونت ا درار را افزایش دهد. برخی از این عوامل عبارتند از:

ـ بزرگ شدن پروستات. بزرگ شدن پروستات در بسیاری موارد از تخلیه كامل مثانه جلوگیری می كند. مثانه ای كه كاملاً تخلیه نشده است محیط مساعدی برای رشد و تكثیر باكتری ها محسوب می شود.

ـ اختلالات مربوط به مثانه و كلیه می تواند باعث ایجاد عفونت شود. برای مثال وجود سنگ در كلیه نیز از تخلیه كامل مثانه و خروج ادرار جلوگیری می كند. استفاده از سوند نیز زمینه عفونت را ایجاد می كند.

ـ ضعف سیستم ایمنی در ایجاد هر نوع عفونتی، از جمله عفونت ادرار موثر است. افراد مبتلا به ایدز یا افرادی كه تحت درمان شیمیایی هستند از جمله كسانی هستند كه سیستم ایمنی بدن شان ضعیف است.

میزان شیوع

عفونت ادرار در میان مردان زیر ۵۰ سال تقریباً امری نادر محسوب می شود. اما با افزایش سن، احتمال ابتلای آقایان به این بیماری نیز بیشتر می شود.
بین ۶۰ تا ۷۰ سالگی از هر ۱۰۰ مرد، ۳ نفر آنها به عفونت ادرار مبتلا می شود. عفونت ادرار در میان خانم ها بسیار شایع تر است. علت این امر نیز كوتاه تر بودن مجرای پیشاب و نزدیك بودن خروجی مجرای پیشاب و مقعد خانم ها به یكدیگر است.

علائم

عفونت ادرار معمولاً با درد هنگام دفع ادرار و تكرر ادرار همراه است. همچنین ممكن است فرد در ناحیه زیر شكم خود احساس در كند و ادرار او كدر، بدبو و خونی باشد.

همچنین افزایش دمای بدن و تب نیز از علائم دیگر این بیماری است. در مورد برخی مردان مسن، ممكن است تنها علامت عفونت ادرار احساس ناخوشی عمومی باشد و علائم خاص این بیماری وجود نداشته باشد.

عفونت ادرار در میان زنان

عفونت ادرار در میان خانم ها یك بیماری شایع است. آمارها نشان می دهند بیش از نیمی از خانم ها در طول زندگی خود حداقل یك بار به این مشكل دچار می شوند. علت اصلی شیوع بیشتر این بیماری در میان خانم ها، نزدیك بودن خروجی مدفوع و ادرار به یكدیگر است كه در نتیجه آن احتمال ورود باكتری به مجرای پیشاب و مثانه افزایش می یابد. باكتری خاصی در روده بزرگ وجود دارد كه ورود آن به مجرای پیشاب و سپس مثانه منجر به عفونت می شود. اگر این عفونت به موقع تشخیص داده و درمان نشود، ممكن است به كلیه ها نیز سرایت كرده و آنها را نیز آلوده كند. یكی دیگر از دلایل شایع بودن این بیماری در میان خانم ها، كوتاه تر بودن مجرای پیشاب آنها در مقایسه با آقایان است. در نتیجه با كوتاه تر بودن مجرای پیشاب، باكتری زودتر به مثانه راه پیدا می كند. روابط جنسی نیز یكی دیگر از علل ورود باكتری به مجرای پیشاب و مثانه و سپس ایجاد عفونت است. معمولاً درمان عفونت ادرار كار مشكلی نیست و رایج ترین راه درمان، استفاده دوره ای از آنتی بیوتیك است. اكثر خانم ها فقط یك بار به عفونت ادرار مبتلا می شوند. اما از هر ۵ خانم، یك خانم برای بار دوم به عفونت ادرار مبتلا می شود و برخی حتی بیشتر. علت اصلی تداوم عفونت ممكن است وجود نوع خاصی از باكتری های مقاوم در برابر آنتی بیوتیك ها باشد. برخی انواع باكتری ها ممكن است به سلول ها حمله كنند و علاوه بر تجمع، یك گروه دفاعی علیه آنتی بیوتیك ها و سیستم ایمنی بدن تشكیل دهند. این گروه ها آنقدر افزایش می یابند تا جایی كه فرد مبتلا به عفونت مزمن می شود و مصرف آنتی بیوتیك نیز در از بین بردن این بیماری موثر نخواهد بود. برخی خانم ها به دلایل ژنتیكی و برخی دیگر نیز به دلایل فیزیولوژیگی و وجود اختلال در سیستم دفع ادرار بیشتر در معرض ابتلا به عفونت ادرار هستند. خانم های دیابتی نیز از جمله افرادی هستند كه احتمال ابتلا به عفونت ادرار در میان آنها بیشتر است. علت اصلی نیز ضعیف تر بودن سیستم ایمنی در بدن این افراد است. بارداری، سنگ كلیه، سكته مغزی و آسیب ستون فقرات از جمله عوامل دیگر افزایش احتمال ابتلا به عفونت ادرار هستند.

علائم

احساس سوزش هنگام دفع ادرار، تكرر ادرار و احساس نیاز به تخلیه مثانه (هر چند ادرار كمی در آن باشد)، احساس درد یا فشار در ناحیه كمر یا زیر شكم، كدر و بدبو بودن ادرار و یا وجود خون در آن، احساس خستگی و ضعف و تب و لرز از جمله علائم این بیماری محسوب می شوند. البته تب و لرز از جمله علائمی است كه در صورت ورود عفونت به كلیه ها بروز می كند.

پیشگیری بهتر از درمان

همه ما می دانیم پیشگیری از ابتلا به هر نوع بیماری بسیار ساده تر از درمان آن است. عفونت ادرار نیز از جمله بیماری هایی است كه با رعایت نكاتی می توان از بروز آن جلوگیری نمود. برخی از این نكات عبارتند از:

ـ سعی كنید مثانه خود را زود به زود خالی كنید. همچنین از خالی شدن كامل مثانه مطمئن شوید.
ـ از یبوست و شرایطی كه این مشكل را برای شما ایجاد می كند جلوگیری كنید.
ـ برای خشك كردن محل خروج ادرار و مدفوع، این كار را از جلو به عقب انجام دهید.
ـ مصرف آب و مایعات به میزان كافی را فراموش نكنید.
ـ به جای استفاده از وان حمام، دوش بگیرید.
ـ همیشه اندام تناسلی را تمیز و خشك نگه دارید و از لباس زیر نخی و گشاد استفاده كنید. از پوشیدن لباس های تنگ و نایلونی خودداری كنید.

منبع: افکار نیوز