ایران ششمین پاییز بسیار خشک را تجربه می‌کند/ تا دو هفته آینده، بارندگی در اغلب مناطق کشور رخ نمی‌دهد

در اطلاعیه سازمان هواشناسی آمده است: با توجه به بررسی‌های جامع و داده‌های اقلیمی درسال‌های اخیر، منطقه خاورمیانه به‌ویژه کشور عزیزمان ایران، درگیر یکی از طولانی‌ترین و شدیدترین دوره‌های خشکسالی در دهه‌های اخیر است. پاییز جاری، ششمین پاییز بسیار خشک متوالی در کشور است و میزان بارندگی در پاییز جاری به‌طور چشمگیری کمتر از نرمال ثبت شده است.

بر اساس داده‌های هواشناسی، نیمه اول سال شمسی جاری و به‌خصوص ۴۰ روز گذشته پاییزجاری در بسیاری از استان‌ها به‌ویژه در فلات مرکزی و استان‌های همجوار زاگرس، خشک‌ترین دوره در ۴۰ سال گذشته بوده است. این وضعیت بحرانی، منابع آبی سطحی و زیرسطحی کشور را با فشار بی‌سابقه‌ای مواجه کرده است. در شهرهای بزرگ مانند تهران، تبریز، مشهد و اراک، برخی سدهای اصلی تأمین‌کننده آب شرب به روز صفر آبی رسیده یا بسیار نزدیک شده‌اند، به‌عبارتی ذخایر قابل برداشت به حداقل رسیده است و ناگزیر منجر به اتکای کامل به منابع زیرزمینی می‌شود. این روند خطر تشدید فرونشست و فقر منابع آبی در سال‌های آینده را به‌طور جدی افزایش می‌دهد.از سوی دیگر، دمای میانگین کشور در پاییز جاری حدود یک درجه سانتی‌گراد بیش از میانگین بلندمدت بوده که خود به افزایش تبخیر، کاهش رطوبت خاک و تشدید اثرات خشکسالی منجر شده است.

مدل‌های میان‌مدت و هفتگی نیز نشان می‌دهند که تا دو هفته آینده، بارندگی در اغلب مناطق کشور رخ نمی‌دهد و یا بسیار کمتر از نرمال خواهد بود. این پیش‌بینی‌ها در کنار وضعیت بحرانی سدها، زنگ خطر جدی برای منابع آبی کشور را به‌صدا درآورده‌اند.

مدل‌های فصلی نشان می‌دهند که در ماه‌های زمستان نیمه غربی کشور با احتمال متوسط در شرایط نرمال بارشی قرار می‌گیرد اما نیمه شرقی همچنان با گرایش به کم‌بارشی مواجه خواهد بود. این تفاوت منطقه‌ای در بارش، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و منطقه‌محور در مدیریت منابع آب است.

بر این اساس، مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ضمن اعلام هشدار جدی، از تمامی مسئولان، نهادهای اجرایی، شهرداری‌ها، صنایع، کشاورزان و عموم مردم درخواست می‌کند که مصرف آب را به‌طور جدی مدیریت و کاهش دهند، از هرگونه مصارف غیرضروری و هدررفت منابع آبی جلوگیری شود، برنامه‌های صرفه‌جویی، بازچرخانی آب و استفاده از فناوری‌های نوین در مدیریت منابع آب در اولویت قرار گیرد.

این مرکز بر ضرورت اقدامات فوری برای تقویت زیرساخت‌های آبی، پایش منابع زیرزمینی و تدوین برنامه‌های اضطراری توسط نهادهای مسئول تاکید می‌کند و توصیه می‌کند که آموزش‌های عمومی در زمینه بحران آب و تاب‌آوری در برابر خشکسالی در سطح مدارس، رسانه‌ها و جوامع محلی گسترش یابد.

تاب‌آوری کشور در برابر بحران خشکسالی، نیازمند همبستگی ملی، آگاهی عمومی و اقدام فوری است. آینده منابع آبی ایران در گرو تصمیمات امروز ماست.