پانا باید به مدرسه‌‌ رسانه‌ای نسل جدید و جنبش روایت‌گری دانش‌آموزی تبدیل شود

به گزارش خبرنگار پانا؛ نشست مدیرعامل خبرگزاری پانا  با معاونان پرورشی، تربیت‌بدنی و مسئولان سازمان دانش‌آموزی مناطق و نواحی استان آذربایجان شرقی امروز در سازمان دانش‌آموزی برگزار شد. محمد عکاف در این نشست  ‌به مسئولیت خبرگزاری پانا اشاره کرد و گفت:  وقتی مسئولیت خبرگزاری پانا را بر عهده گرفتم، اولین سؤالی که ذهنم را مشغول کرد این بود‌ «مهم‌ترین مسئولیت ما در خبرگزاری پانا چیست؟» این سؤال ساده، اما بسیار بنیادی است. چون اگر ندانیم فلسفه‌‌ وجودی و مأموریت اصلی‌مان چیست، طبیعی است که در مسیر حرکت دچار انحراف یا سردرگمی خواهیم شد.

مدیرعامل خبرگزاری پانا ‌‌‌‌ ادامه داد: باید دانش‌آموزانی تربیت کنیم که برای خودِ دانش‌آموزان محتوا تولید کنند. وقتی یک دانش‌آموز برای هم‌سن و سال خودش محتوا می‌سازد، دیگر نمی‌تواند با سبک خبری رسمی «وی گفت»، «وی افزود»، «وی خاطرنشان کرد» کار کند. او باید روایت‌گر باشد، نه صرفاً گزارشگر. بنابراین کار دانش‌آموز، روایت‌گری است و خبرنویسی خشک نیست.

مدیرعامل خبرگزاری پانا به تشریح برنامه نو+راوی در خبرگزاری پانا پرداخت و گفت: به همین دلیل‌ ما در خبرگزاری پانا طرحی را با عنوان «‌نو+راوی» راه‌اندازی کردیم تا دانش‌آموزان را به سمت روایت‌گری سوق دهیم. ما گفتیم دانش‌آموز باید روایت‌گر روایت‌های نو و دست‌اول باشد. چراکه امروز مسئله‌‌ اصلی رسانه در جمهوری اسلامی، «تولید روایت» است.

عکاف به اهمیت ارائه روایت اول در  جنگ رسانه‌ای اشاره کرد و افزود: ما هر جا در جنگ رسانه‌ای ضربه خورده‌ایم، به این دلیل بوده که روایت اول را ما ارائه نکرده‌ایم. وقتی روایت اول را رسانه‌های دیگر منتشر می‌کنند، ما همیشه در موضع واکنش قرار می‌گیریم. در حالی که پانا می‌تواند این ضعف را جبران کند، چون بزرگ‌ترین مزیت آن، شبکه‌‌ گسترده‌‌ خبرنگاران دانش‌آموز در سراسر کشور است.

وی اصلی‌ترین مسئله رسانه‌ها را تولید روایت برشمرد و گفت:  امروز، مسئله‌‌ اصلی رسانه در جمهوری اسلامی «تولید روایت» است و ما باید روایت اول را بدهیم. اینجاست که به نظر من، مزیت رقابتی خبرگزاری پانا، خود‌ را نشان می‌دهد. ما امروز حدود هزار و ۵۰۰ کارتابل فعال در سراسر کشور داریم. این عدد، عدد کوچکی نیست؛ بلکه یک ظرفیت بی‌نظیر در عرصه‌‌ رسانه‌ای کشور است.

مدیرعامل خبرگزاری پانا با بیان اینکه بسیاری از رسانه‌ها با همه‌‌ گستردگی‌شان، چنین شبکه‌‌ فعالی از خبرنگاران محلی در سطح دانش‌آموزی را ندارند، گفت: اما پانا این شبکه را دارد‌ و این یعنی یک فرصت طلایی در اختیار ما است. اگر ما بتوانیم این شبکه را منسجم، هدفمند و استاندارد کنیم، می‌توانیم به راحتی اخبار را از شرق کشور به غرب، از شمال به جنوب و از هر نقطه‌ای به نقطه‌‌ دیگر منتقل کنیم.

عکاف با طرح این سوال که کدام رسانه‌‌ کشور چنین توان و ظرفیتی را دارد؟ گفت: هیچ رسانه‌ای در ایران چنین شبکه‌ای از نیروهای داوطلب، متعهد و در عین حال مرتبط با نظام آموزشی را ندارد. ما از این مزیت غافل بودیم و حالا وقت آن رسیده که آن را بشناسیم و تقویت کنیم. به همین دلیل، یکی از برنامه‌های جدی ما ایجاد بانک اطلاعات دقیق از خبرنگاران پانا در سراسر کشور است. باید بدانیم در هر شهرستان، هر منطقه و حتی در هر مدرسه چند خبرنگار داریم، چه توانایی‌هایی دارند و در چه حوزه‌هایی فعال‌اند. بر اساس این اطلاعات، قصد داریم برای هر خبرنگار یک «کد شناسه» اختصاصی صادر کنیم. این شناسه باعث می‌شود هر خبرنگار پانا، در هر نقطه‌ای از کشور که حضور دارد، شناسایی شود. وقتی این ساختار شکل بگیرد، در لحظه می‌توانیم عملیات رسانه‌ای، گزارش‌گیری و روایت‌گری انجام دهیم. اما طبیعتاً رسیدن به این مرحله، نیازمند زیرساخت است. زیرساخت یعنی آموزش استاندارد، ابزار مناسب، بانک اطلاعاتی دقیق و دفاتر فعال در استان‌ها. باید همه‌‌ کسانی که عنوان «خبرنگار پانا» دارند، در یک فرآیند آموزشی واحد و استاندارد شرکت کنند. باید ما آن‌ها را بشناسیم، توانمندی‌هایشان را بسنجیم‌ و پراکندگی‌شان را در جغرافیای استان‌ها دقیق بدانیم.

مدیرعامل خبرگزاری پانا در ادامه گفت: وقتی این شناخت ایجاد شد، آن وقت پانا به یک شبکه‌‌ زنده و پویا تبدیل می‌شود که در هر لحظه می‌تواند مأموریت خود را انجام دهد. برای اینکه این شبکه‌ رسانه‌ای دانش‌آموزی به‌صورت واقعی و اثربخش فعالیت کند، ما نیازمند زیرساخت‌های مناسب هستیم. منظورم از زیرساخت، فقط تجهیزات فنی نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از امکانات، فضاها و مجوزهای قانونی است که بتواند پانا را از حالت «رسانه‌ای وابسته» به یک «رسانه‌ی توانمند و خوداتکا» تبدیل کند.

وی بر اهمیت فعالیت دفاتر استانی خبرگزاری تاکید کرد و افزود: یکی از مهم‌ترین بخش‌های این زیرساخت، دفاتر استانی خبرگزاری پانا هستند. این دفاتر باید فعال، تجهیز و از لحاظ منابع انسانی و مالی پشتیبانی شوند. وقتی خبرنگاران ما بدانند در استان خودشان دفتر رسمی دارند، احساس هویت و تعلق بیشتری پیدا می‌کنند و فعالیت‌شان هم منسجم‌تر خواهد شد.

مدیرعامل خبرگزاری پانا با طرح این پرسش که چطور باید منابع مالی این دفاتر و فعالیت‌های پانا تامین شود؟ گفت: پاسخ این است که ما برای اولین بار در طول ۲۳ سال فعالیت پانا، توانستیم از شورای برنامه‌ریزی کشور مجوز بازرگانی خبرگزاری پانا را دریافت کنیم و این مجوز، یک اتفاق بسیار مهم است.  پانا از این پس می‌تواند در حوزه‌ بازرگانی رسانه‌ای فعالیت کند، آگهی بگیرد، قراردادهای تبلیغاتی ببندد و از ظرفیت‌های اقتصادی خود استفاده کند. خیلی از دوستان از من می‌پرسیدند؛ «آیا پانا می‌تواند آگهی بگیرد؟ می‌تواند فعالیت اقتصادی داشته باشد؟» پاسخ من روشن است؛  بله، چرا نتواند؟ پانا می‌تواند با حفظ شأن و هویت فرهنگی خود، وارد این حوزه‌ها شود و از محل آن‌ها منابعی برای توسعه‌‌ فعالیت‌های رسانه‌ای‌اش فراهم کند.‌

‌‌وی افزود: در واقع ما باید یاد بگیریم که اقتصاد رسانه را در چارچوب قانونی و فرهنگی خودش فعال کنیم. وقتی رسانه بتواند خودش را اداره کند، دیگر برای کوچک‌ترین فعالیت، نیازمند بودجه‌های مقطعی یا محدود نیست و این یعنی استقلال عملیاتی و فکری. همه‌‌ این تلاش‌ها و برنامه‌ها، برای رسیدن به یک هدف بزرگ است و آن اینکه خبرگزاری پانا به جایگاه واقعی خود به‌عنوان رسانه‌‌ تخصصی دانش‌آموزی کشور برسد. یعنی ما از مرحله‌‌ «خبرگزاری عمومی» عبور کنیم و تبدیل شویم به رسانه‌ای که از دلِ دانش‌آموز می‌جوشد، برای دانش‌آموز می‌نویسد و به زبان دانش‌آموز سخن می‌گوید.

عکاف از تربیت نسل روایت‌گر با اقدامات خبرگزاری پانا خبر داد و افزود: اگر امروز بتوانیم این مسیر را درست طی کنیم، در آینده نه‌چندان دور، شبکه‌ای از دانش‌آموزان آموزش‌دیده، توانمند و مسئول در سراسر کشور خواهیم داشت که می‌توانند روایت‌گر نسل خودشان باشند. روایت‌هایی زنده، صادقانه و از دل زندگی واقعی‌شان. من همیشه گفته‌ام؛ کار رسانه، فقط انتقال خبر نیست؛ کار رسانه، ساختن ذهن و تربیت نگاه است و چه کسی بهتر از یک دانش‌آموز می‌تواند دنیای ذهنی هم‌نسلان خودش را درک کند و آن را روایت کند؟ در حقیقت، پانا باید به مدرسه‌‌ رسانه‌ای نسل جدید تبدیل شود. جایی که نوجوان ما، علاوه بر یاد گرفتن خبرنویسی و گزارش‌نویسی، بیاموزد چگونه درست فکر کند، تحلیل کند، تصویر بسازد و روایتگر حقیقت باشد. ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که سرعت انتقال اطلاعات بسیار بالاست و هر کسی می‌تواند رسانه باشد. اما مهم این است که چه کسی روایت درست را می‌گوید. اگر ما بتوانیم دانش‌آموزان را ‌به سواد رسانه‌ای، تفکر انتقادی و روحیه‌‌ حقیقت‌جویی مجهز کنیم، در واقع گام بزرگی برای آینده‌‌ کشور برداشته‌ایم. در پانا، هر دانش‌آموز خبرنگار باید احساس کند سفیر روایت نسل خودش است. هر گزارشی که می‌نویسد، هر عکس و فیلمی که ثبت می‌کند، در واقع بخشی از تاریخ فرهنگی و اجتماعی نسل امروز را ثبت می‌کند.

مدیرعامل خبرگزاری پانا رسالت پانا را ترییت انسان‌های روایت‌ساز دانست و گفت: بنابراین رسالت ما در پانا، فقط انتشار خبر نیست؛ رسالت ما تربیت انسان‌هایی است که بلد باشند روایت بسازند، نه فقط خبر مخابره کنند. ‌امروز در آستانه‌‌ یک تحول جدی است؛ تحول از «خبرگزاری صرف» به «جنبش روایت‌گری دانش‌آموزی». ان‌شاءالله با همت همه‌‌ شما بزرگواران، مدیران فرهنگی، مربیان و خبرنگاران جوان، بتوانیم این مسیر را با قدرت ادامه دهیم.

عکاف در پایان گفت: من اطمینان دارم استان آذربایجان شرقی، با سابقه‌‌ فرهنگی درخشانش، با استعدادهای فراوان دانش‌آموزی و با روحیه‌‌ خستگی‌ناپذیر همکاران فرهنگی‌اش، می‌تواند یکی از استان‌های پیشرو در تحقق این چشم‌انداز باشد. امیدوارم ثمره‌‌ این گفت‌وگو، آغاز حرکتی تازه در مسیر رشد و بلوغ رسانه‌ای پانا باشد. خداوند به همه‌‌ شما توفیق دهد و ما را در مسیر تربیت نسلی آگاه، مؤمن و روایت‌گر حقیقت یاری کند.