مشاور وزیر در ارتقای کیفیت آموزش مدارس دولتی در اولین جلسه دبیرخانه اجرایی الگوی مدرسه تراز سند تحول بنیادین:
اجرای سند تحول بنیادین بدون برنامه‌ریزی دقیق و فرهنگ‌سازی ممکن نیست
تهران (پانا) - مشاور وزیر آموزش و پرورش در ارتقای کیفیت آموزش مدارس دولتی، در نخستین جلسه دبیرخانه اجرایی الگوی مدرسه تراز سند تحول بنیادین با تاکید بر ماهیت دینی و فرهنگی نظام آموزشی کشور، بر لزوم برنامه‌ریزی راهبردی و تقویت فرهنگ سازمانی مدارس برای تحقق اهداف سند تحول تاکید کرد.
به گزارش خبرنگار پانا؛ علیرضا کمرئی در اولین جلسه دبیرخانه اجرایی الگوی مدرسه تراز سند تحول بنیادین گفت: سیستم آموزشی کشور ما ذاتا دارای نگاه ایدئولوژیک است و دین‌محوری اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به‌شمار می‌رود. ما برای جامعه‌ای برنامه‌ریزی می‌کنیم که بافت مذهبی و دینی دارد و به همین دلیل سند تحول ما کاملا قابل دفاع است و مطابق با ارزش‌ها و فرهنگ این جامعه شکل گرفته است.
وی افزود: البته این به معنی عدم نیاز به غنی‌سازی و به‌روزرسانی نیست، بلکه سند تحول می‌تواند و باید به مرور با تجربیات و آموزه‌های نظام‌های آموزشی پیشرفته جهانی غنی‌تر شود. نکته قابل توجه این است که بسیاری از آموزه‌های نظام‌های موفق دنیا، از جمله رویکرد مهارتی، شایستگی‌ها و آموزش‌های عملی، در اسناد ما نیز وجود دارد و این نشان می‌دهد که خلاهای جدی در این زمینه‌ها وجود ندارد.
کمرئی یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌ها برای تحقق اهداف سند تحول را برنامه‌ریزی راهبردی دانست و گفت: این رویکرد در نظام‌های آموزشی موفق و پیشرفته مانند فنلاند به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد و اثرات مثبتی را به همراه داشته است. برنامه‌ریزی راهبردی به ما کمک می‌کند که فرصت‌ها، چالش‌ها و نقاط قوت در سازمان آموزشی خود را به درستی شناسایی کنیم و بر روی مسائل و اولویت‌های کلیدی تمرکز کنیم.
مشاور وزیر در ارتقای کیفیت آموزش مدارس دولتی درباره مسیر اجرای طرح مدرسه تراز سند تحول گفت: در این مسیر باید بپذیریم که نمی‌توان همه مسائل را هم‌زمان و با یک شدت مدیریت کرد، بلکه باید به‌صورت هوشمندانه انتخاب کنیم و منابع محدود خود را به سمت آن چهار یا پنج محور مهم هدایت کنیم که بیشترین اثرگذاری را در تحول و ارتقای کیفیت آموزش و تربیت خواهند داشت.
وی افزود: در مدرسه تراز، که به عنوان یک برش مهم از سند تحول در آموزش و پرورش مطرح است، اجرای برنامه‌ها باید با دقت و اهتمام بسیار انجام شود. یکی از مشکلات اساسی که در مدارس ما وجود دارد، ضعف فرهنگ سازمانی است. اگر مدیران و مسئولان اجرایی مدرسه توجه کافی به ایجاد فرهنگ سازمانی قوی نداشته باشند، در واقع شاهد یک سیستم ناسازگار خواهیم بود که در آن اختلاف‌نظرها و ناسازگاری‌ها مانع از پیشرفت و توسعه خواهد شد.
کمرئی به وجود مشکلات و چالش‌ها در مسیر اشاره کرد و گفت: حتی وجود چند فرد ناسازگار می‌تواند کل فضای مدرسه را تحت تاثیر قرار دهد و به جای ایجاد همگرایی، باعث پراکندگی و سردرگمی شود. بسیاری از معلمان و حتی نیروهای کیفی و توانمند در مدارس به دلیل عدم توجه به فرهنگ سازمانی، در نهایت در همان فضای معیوب هضم می‌شوند و تغییر اساسی رخ نمی‌دهد.
مشاور وزیر در ارتقای کیفیت آموزش مدارس دولتی از اهمیت برنامه‌ریزی مدرسه مبتنی بر ارزش‌های اساسی و واقعی مدرسه خبر داد و افزود: اگر نظم، مسئولیت‌پذیری و مشارکت جزو ارزش‌های اصلی مدرسه قرار نگیرد و در برنامه‌ها به شکل عینی و مستمر دنبال نشود، نمی‌توان انتظار داشت که مدرسه به سمت تعالی و تحقق اهداف تربیتی حرکت کند. مسئولیت‌پذیری یعنی هر فردی در مدرسه، نتایج عملکرد خود را بپذیرد و نسبت به کم‌توجهی‌ها یا کوتاهی‌ها بی‌تفاوت نباشد. این ارزش‌ها باید در تمام اجزای برنامه، از اهداف کلان تا فعالیت‌های روزمره، نفوذ کند و بدون آن، هیچ برنامه‌ای به درستی اجرا نخواهد شد.
وی افزود: تعامل و هم‌افزایی حوزه‌های مختلف در مدرسه مهم است؛ حوزه پرورشی، سلامت و تربیت بدنی، انجمن اولیا، بازرسی و حوزه آموزشی نباید به صورت جزیره‌ای و جدا از هم فکر کنند. در واقع باید یکپارچگی و وحدت رویه در رویکرد تربیتی و آموزشی حاکم باشد تا دانش‌آموزان به‌صورت متوازن و همه‌جانبه رشد کنند.
کمرئی همچنین گفت: وقتی معاون آموزشی درباره رویکرد تربیتی صحبت می‌کند، لازم است که این موضوع در تمام ارکان مدرسه به‌عنوان یک باور مشترک پذیرفته شده و اجرا شود. تربیت متوازن یعنی دانش‌آموز در کنار پیشرفت تحصیلی، از نظر سلامت جسمی، اخلاقی، اجتماعی و معنوی نیز رشد کند و این امر نیازمند هماهنگی بین همه بخش‌هاست.
مشاور وزیر در ارتقای کیفیت آموزش مدارس دولتی گفت: متاسفانه ما عادت کرده‌ایم که مسائل را به صورت پراکنده و بدون ارتباط با هم تجزیه کنیم، مانند باز کردن پیچ‌های یک دستگاه بدون آن‌که بدانیم چگونه آن‌ها را دوباره به هم وصل کنیم. این شکاف‌ها در برنامه‌های آموزشی و تربیتی باعث می‌شود که در نهایت نتوانیم به اهداف کلان خود برسیم و برنامه‌ها از هم گسسته و ناکارآمد شوند.
وی با بیان اینکه برنامه‌ریزی راهبردی، به‌ویژه در قالب مدرسه تراز و سند تحول، باید به شکل علمی و دقیق انجام شود افزود: شناسایی مسئله‌ها و مشکلات کلیدی، تحلیل عمیق آن‌ها، وزن‌دهی و اولویت‌بندی دقیق بر‌اساس داده‌ها و ارزیابی ذی‌نفعان، همه جزو ضروریات این فرآیند است. انتخاب‌های برنامه‌ریزی نباید سلیقه‌ای و سرسری باشد بلکه باید مبتنی بر تحلیل و اجماع علمی باشد تا بتواند منجر به تحول واقعی و پایدار در مدرسه شود.
کمرئی گفت: اگر بخواهیم به صورت عملی و هدفمند پیش برویم، باید تمرکز خود را روی اولویت‌های اساسی بگذاریم. از میان ده‌ها مسئله‌ای که در مدرسه وجود دارد، چهار یا پنج موضوع کلیدی انتخاب کنیم که چرخش و تحول را در نظام آموزشی ایجاد می‌کند؛ مثلا تمرکز روی ارتقای عملکرد تحصیلی، افزایش مشارکت خانواده‌ها در نظام تربیتی، غنی‌سازی محیط‌های یادگیری تربیتی و بهبود سلامت جسمی و روانی دانش‌آموزان.
وی در پایان افزود: اگر چه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بسیار جامع و قابل دفاع است، اما اجرای آن به‌ویژه از طریق برنامه‌ریزی راهبردی هنوز با چالش‌های جدی روبه‌رو است. بسیاری از مدیران و معلمان تخصص و تسلط کافی در زمینه برنامه‌ریزی راهبردی ندارند و همین موضوع سبب شده که اجرای درست و موثر آن دشوار شود. برای غلبه بر این چالش، آموزش و توانمندسازی مدیران، معلمان و برنامه‌ریزان مدرسه‌ای امری ضروری و غیرقابل چشم‌پوشی است.
آرمیتا رزاقیان
ارسال دیدگاه