آیین سنتی «تشت‌گذاری» نماد مشارکت و جوانمردی در استان‌های ترک‌زبان
سراب (پانا) - در آستانه فرا رسیدن ماه محرم، یکی از آیین‌های باشکوه و تاریخی مناطق ترک‌نشین کشور، مراسم «تشت‌گذاری» با شور و معنویتی عمیق برگزار می‌شود. این آیین، که سابقه‌ای دیرین در فرهنگ و تاریخ این مناطق دارد، نماد همدلی، جوانمردی و آمادگی برای استقبال از ایام سوگواری حسینی است.
تشت‌گذاری، مراسمی است که در آن تشت‌های بزرگی، پر از آب می‌شود و در حسینیه‌ها و اماکن مذهبی به نمایش گذاشته می‌شود. این آب‌ها که نماد رود فرات و یادآور رفتار جوانمردانه و ایثارگرانه امام حسین علیه السلام و یاران ایشان است، به عنوان نمادی از سخاوت و فداکاری، در روزهای پایان ماه ذی الحجه، به مخصوص در استان‌های ترک‌نشین برگزار می‌شود. هدف از برگزاری این آیین، آماده‌سازی روحی و فرهنگی مردم برای شرکت در مراسم سوگواری و عزاداری امام حسین (ع) در ماه محرم است.
ریشه‌های تاریخی آیین تشت‌گذاری به واقعه‌ای نمادین برمی‌گردد که در آن، حضرت حسین بن علی (ع) در روز ۲۷ ذیحجه، در مقابل لشکر حر، آب مشک‌های خود را در تشت‌ها ریخته و با این اقدام، هم به عنوان نمادی از جوانمردی، همدلی و ایثار و هم به عنوان پیامی برای تصور پیروزی و مقاومت، همه لشکریان را سیراب می‌سازد. این روایت، نماد فداکاری و گذشت است و در میان مردم این منطقه، یادآور حرمت آب و ارزش‌های انسانی و دینی است.
آیین تشت‌گذاری، در استان‌های ترک‌زبان از دیرینه‌ترین و شاخص‌ترین آیین‌های ماه محرم محسوب می‌شود که نه تنها فرصت ارج‌نهادن به سنت‌های دینی و فرهنگی است بلکه نماد آمادگی روحی و روانی مردم برای انجام مراسم‌ها و برنامه‌های عزاداری است. این آیین، پس از برگزاری در روزهای پایانی ماه ذی الحجه، حسینیان و عزاداران را برای شروع مراسم ماه محرم آماده می‌کند و نقش مهمی در تقویت احساس همبستگی و وحدت ملی در میان اقوام ترک‌زبان دارد.
در سراسر استان‌هایی مانند آذربایجان شرقی، اردبیل و زنجان، شور و حال خاصی در زمان برگزاری این مراسم جاری است. مردم با حضور پرشور، تشت‌های آب را در حسینیه‌ها و مکان‌های مذهبی نصب و تزیین می‌کنند تا نمادی از همدلی، سخاوت و همبستگی در مقابل دشمنان و در راه دفاع از میراث دینی و فرهنگی داشته باشند.
به طور کلی، آیین «تشت‌گذاری» نه تنها یک مراسم مذهبی، بلکه نمادی تاریخی و فرهنگی است که نسل‌های امروز و فردا باید آن را زنده نگه دارند، چرا که این میراث، پیامی قوی از دفاع، مقاومت و انسانیت است و نشان می‌دهد قوم ترک، همواره در مسیر حفظ میراث و انتقال آن به نسل‌های آینده، هیچ‌گاه کوتاه نخواهد آمد.
ارسال دیدگاه