کارگردان فیلم مستند «بانو»: قهرمان پروری را دوست دارم

فیلم «بانو» به کارگردانی محمد حبیبی‌ منصور یکی از 10 فیلم راه‌یافته به سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر است که روایتگر داستان زندگی پر فراز و نشیب بانو عصمت احمدیان مادر شهیدان فرجوانی و از زنان تاثیرگذار اهواز است. زنی که خودش و اعضای خانواده او از جمله همسر و سه فرزندش هرکدام به نوعی با جنگ در ارتباط هستند. زندگی پس از جنگ و فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی خانم احمدیان نیز بخش مهمی از زندگی اوست که در این مستند به آن پرداخته شده است.

محمد حبیبی‌منصور مستندساز جوان ایرانی دانشجوی انصرافی روانشناسی و محصل رشته کارگردانی سینماست. او فارغ‌التحصیل هنرستان روایت فتح بوده و به سید مرتضی آوینی هم علاقه خاصی دارد. حبیبی‌منصور پیش از «بانو»، چند مستند دیگر از جمله «داستان آینده»، «معلم»، «خاک منتظر» را هم کارگردانی کرده است.

کارگردان مستند «بانو» در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی پانا با ابراز خرسندی از حضور فیلمش در جشنواره فیلم فجر اظهار کرد: «حضور در جشنواره فیلم فجر فرصتی برای دیده شدن فیلم‌های مستند است و امیدوارم آنچنان که در شأن مستند است با آن برخورد شود.»

وی درباره پرداختن به قهرمانان ملی و دینی در فیلمسازی و تاثیرگذاری این ساخته‌ها بر جامعه گفت: «فضای قهرمان پروری را چه در سینمای مستند و چه داستانی دوست دارم. به نظر من در سینمای کشورمان و حتی در قاب تلویزیون ملی فضایی برای تصویر این قهرمانان ملی و دینی وجود دارد و من به سبب علاقه ام به این فضا از هر فرصت برای پرداختن به زندگی قهرمانان مان استفاده می‌کنم چون هریک از آنها می‌توانند الگوی خوبی برای جامعه باشند.»

حبیبی نحوه آشنایی با حاجیه خانم احمدیان را اینطور شرح می‌دهد: «من در اهواز بودم که با قهرمان داستانمان آشنا شدم و دیدم زندگی و شخصیت ایشان بار دراماتیک لازم را برای تبدیل شدن به فیلم دارد؛ بنابراین علیرغم مسافت بالای میان تهران و اهواز و سختی های فیلمبرداری در اهواز تصمیم به ساخت این فیلم گرفتم.»

این مستندساز درباره فیلم مستند به عنوان قالب تفکربرانگیز صنعت سینما می‌گوید: «سینمای مستند سینمای دغدغه و شهود و کشف است. هروقت از سینمای مستند حرف می‌زنیم منظور یک مدل غیرجذاب از سینما نیست بلکه یک سینمایِ شریفِ دغدغه مند است که جذابیت‌های بسیاری هم دارد. متاسفانه امروز عواملی مثل حضور سلبریتی‌ها بخش عمده‌ای از وقت تلویزیون را تصاحب کرده‌اند و کمتر به فیلم مستند پرداخته می‌شود و وقتی فرصت تماشای فیلم مستند را به مخاطب تلویزیون نمی‌دهیم، در واقع فرصت تفکر را از او گرفته‌ایم.»

وی با ابراز امیدواری از اینکه روزی شاهد اکران فیلمهای مستند در سینماها باشیم گفت: «اگر فیلمسازان مستند آثار خوب تولید کنند و مسئولان هم سازوکار مناسب برای تولید و توزیع آن را به کار بگیرند، قطعا آثار مستند بیشتر دیده میشود و اثرگذاری بیشتری نیز در جامعه خواهد داشت. مسلما برای رسیدن به این نقطه مطلوب نیاز به یک الگوی اقتصادی مناسب داریم.»

حبیبی ادامه داد: «مردم از حقیقت و دغدغه‌مندی و شرافتی که در سینمای مستند است استقبال می‌کنند و گواه این مدعا شبکه مستند تلویزیون است که علیرغم بودجه پایینی که نسبت به شبکه های دیگر دارد از پربیننده ترین شبکه های تلویزیون است. حال این به مسئولان بستگی دارد که در کنداکتور خود جای خوبی به مستند اختصاص دهند، در غیر این صورت یک فیلم مستند ‌که محصول تلاش چندین‌ساله دست اندرکارانش است ممکن است در توزیع نامناسب مغفول بماند و هیچ وقت دیده نشود.»

کارگردان «بانو» یکی از چالش‌های فیلمسازی مستند در کشورمان را الگوهای مالی حاکم بر این حوزه سینما عنوان کرد و گفت: «من معتقدم ما در ایران به سبب نگاه مالی حاکم نمی‌توانیم فعالیت حرفه ای در فیلمسازی مستند داشته باشیم . ما فیلمسازی را نمی شناسیم که از طریق سینمای مستند امرار معاش کند. شاید هنوز جامعه و مسئولان ما آنچنان که باید فیلم مستند را در مقایسه با سایر آثار جدی تلقی نکرده اند و این اجحافی است که بر سینمای مستند روا داشته میشود.»

**