کدخدایی: شایستگی و توان انجام وظایف نمایندگی مجلس ضرورت عقلی است

عباسعلی کدخدایی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر با اشاره به قانون انتخابات و توصیه‌های صورت گرفته به داوطلبان شرکت در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی نوشت:

«از دیروز ثبت نام داوطلبان نمایندگی آغاز شد. مرور مواد ۲۸ و ۲۹ و ۳۰ (به داوطلبان) قانون انتخابات توصیه می‌شود.

علاوه بر داشتن شرایط قانونی، دارا بودن شایستگی و توان انجام وظایف قانونی خطیر نمایندگی از جمله ضروریات عقلی است.»

ماده ۲۸ قانون انتخابات که کدخدایی به آن اشاره کرده به شرایط انتخاب شوندگان به هنگام ثبت نام در انتخابات مجلس اشاره کرده و آورده است:

«۱- (اصلاحی ۱۳۹۵/۳/۳)- اعتقاد و التزام عملی به اسلام.

۲- (اصلاحی ۱۳۹۵/۳/۳)- التزام عملی به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران.

۳- تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.

۴- ابراز وفاداری به قانون‌اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقۀ فقیه.

۵- (اصلاحی ۱۳/ ۱۰/ ۱۳۸۵)- داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی‌ارشد یا معادل آن.

۶- نداشتن سوء شهرت در حوزۀ انتخابیه.

۷- سلامت جسمی در حد برخورداری از نعمت بینایی، شنوایی و گویایی.

۸- حداقل سن سی سال تمام و حداکثر هفتادوپنج سال تمام. ‌

تبصره ۱- داوطلبان نمایندگی اقلیت‌های دینی مصرح در قانون‌اساسی از التزام عملی به اسلام، مذکور در بند «۱»، مستثنی بوده و باید در دین خود ثابت‌العقیده باشند. ‌

تبصره ۲- به‌موجب قانون اصلاحی ۲۸/ ۱/ ۱۳۹۰ حذف شده است.

تبصره ۳ (الحاقی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- هر دورۀ نمایندگی مجلس شورای اسلامی معادل یک مقطع تحصیلی فقط برای شرکت در انتخابات محسوب می‌شود. ‌
تبصره ۴ (الحاقی ۱۳۹۵/۳/۳)- ملاک محاسبه‌‏ سن اشخاص برای ثبت‏‌نام در انتخابات، براساس تاریخ تولد اولیه‏‌ی ثبت‏‌شده در شناسنامه‏‌ی رسمی است و تغییرات بعدی توسط دستگاه‏‌های ذی‏ربط، به‏‌استثنای محاکم قضایی، ملاک عمل نخواهد بود.»

ماده ۲۹ قانون انتخابات نیز افراد محروم از شرکت در انتخابات مجلس را به شرح زیر اعلام کرده است:

«الف (اصلاحی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- اشخاص زیر از داوطلب‌شدن در حوزه‌های انتخابیۀ سراسر کشور محروم‌اند مگر اینکه حداقل شش ماه قبل از ثبت‌نام از سمت خود استعفا ‌نموده و به‌هیچ‌وجه در آن پست شاغل نباشند:

۱- رئیس‌جمهور و معاونین و مشاورین وی.

۲- دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاونین وی.

۳- مشاورین معاونین رئیس‌جمهور.

۴- رؤسای دفاتر سران سه قوه.

۵- وزرا و سرپرستان وزارتخانه‌ها.

۶- معاونین و مشاورین وزرا.

۷- مدیران کل و سرپرستان ادارات کل وزارتخانه‌ها و مدیران کل حوزۀ وزارتی و رؤسای دفاتر وزرا.

۸- اعضای شورای نگهبان و هیئت‌مرکزی نظارت بر انتخابات.

۹- رئیس قوه‌قضائیه و معاونین و مشاورین وی.

۱۰- رئیس دیوان عالی کشور و معاونین و مشاورین وی.

۱۱- دادستان کل کشور و معاونین و مشاورین وی.

۱۲- رئیس دیوان عدالت اداری و معاونین و مشاورین وی.

۱۳- رئیس سازمان بازرسی کل کشور و معاونین و مشاورین وی.

۱۴- رؤسا و سرپرستان سازمان‌ها و ادارات کل و ادارات عقیدتی‌سیاسی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و جانشینان و معاونین آنان در سراسر کشور.

۱۵- رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و معاونین وی.

۱۶- رئیس جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران و معاونین وی.

۱۷- استانداران.

۱۸- معاونین و مشاورین استانداران.

۱۹- فرمانداران.

۲۰- بخشداران.

۲۱- شهرداران و رؤسای مناطق شهرداری.

۲۲- رؤسا و سرپرستان سازمان‌های دولتی.

۲۳- رئیس دانشگاه آزاد اسلامی.

۲۴- اعضای هیئت‌مدیره و مدیران عامل بانک‌ها.

۲۵- اعضای هیئت‌مدیره و مدیران عامل شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت که حیطۀ وظایف و اختیارات آن‌ها به کل کشور تسری دارد.

۲۶- رئیس کل بانک مرکزی ایران و معاونین و مشاورین وی.

۲۷ (اصلاحی ۱۳۹۴/۲/۲۹)- رؤسا و سرپرستان بنیادهای «‏مستضعفان، شهید، ۱۵ خرداد، مسکن»، کمیته‌‏امداد امام‏‌خمینی(‏ره)، نهضت سوادآموزی، سازمان تبلیغات‏ اسلامی، ‏دفتر تبلیغات حوزه‏‌علمیه‏‌ی قم و رئیس سازمان تعزیرات حکومتی و رؤسای اتاق‏‌های بازرگانی و صنایع و معادن و تعاون ایران، معاونین و مشاورین آنان.

۲۸- شاغلین در نیروهای مسلح و وزارت‌اطلاعات.

۲۹- (الحاقی ۱۳۹۴/۲/۲۹)- اعضای شوراهای اسلامی شهرها.

ب (اصلاحی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- اشخاص زیر از داوطلب شدن در حوزه‌های انتخابیۀ قلمروی مأموریت خود محروم‌اند مگر اینکه حداقل شش ماه قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا نموده و به هیچ وجه در آن پست شاغل نباشند:

۱- ائمۀ جمعۀ دائمی.

۲ (اصلاحی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- قضات شاغل در امر قضا و رؤسای دادگستری شهرستان‌ها و استان‌ها.

۳- مدیران کل و سرپرستان دفاتر و ادارات کل استان‌ها و معاونین آنان.

۴- مدیران کل و سرپرستان دفاتر و ادارات کل استانداری‌ها و معاونین آنان.

۵- رؤسا و سرپرستان ادارات و سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت و معاونین آنان در استان و شهرستان.

۶- رؤسا و سرپرستان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش‌عالی اعم از دولتی و غیردولتی و رؤسا و سرپرستان واحدها و شعب آن‌ها.

۷- اعضای هیئت‌مدیره و مدیران عامل شرکت‌های دولتی و وابسته به دولت در استان و شهرستان.

۸- سرپرستان مناطق و رؤسای شعب بانک‌ها در استان و شهرستان.

۹- سرپرستان دفاتر سازمان تبلیغات‌اسلامی در مرکز استان و شهرستان‌ها.

۱۰- مدیران مراکز صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.

۱۱ (اصلاحی ۲۹/ ۲/ ۱۳۹۴)- اعضای‌ شوراهای اسلامی روستا.

۱۲ (الحاقی ۲۹/ ۲/ ۱۳۹۴)- رؤسای اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی و رؤسای اتاق‌های اصناف و تعاون در استان.

ج- اعضای هیئت‌های اجرایی و ناظرین شورای نگهبان در حوزۀ انتخابیۀ تحت مسئولیت خود. ‌

تبصره ۱- کلیۀ مقامات دارای عناوین هم‌طراز با عناوین مذکور در بندهای «‌الف» و «ب»، مشمول این ماده می‌باشند. تشخیص هم‌طرازی با سازمان ‌امور اداری و استخدامی کشور می‌باشد. ‌

تبصره ۲- در مورد کسانی‌که طبق قوانین استخدامی و یا تعهد خدمت، استعفای آنان منوط‌به پذیرش آن از سوی مسئولین مربوطه باشد، قبول‌ استعفا شرط است. همچنین استعفای پرسنل نیروهای مسلح منوط‌به قبول فرماندهی کل قوا می‌باشد. ‌

تبصره ۳ (اصلاحی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- به‌هنگام ثبت‌نام، ارائۀ گواهی رسمی مبنی‌بر قبول استعفا و عدم‌اشتغال در پست و مقام و مشاغل یادشده در بندهای «‌الف» و «ب» ‌این ماده شش ماه قبل از ثبت‌نام الزامی است.

تبصره ۴ (الحاقی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- جایگزین فرد مستعفی باید از سوی مرجع ذی‌صلاح بالاتر، حداکثر به مدت یک ماه به‌طور رسمی معرفی شود و فرد مستعفی در آن حوزه مسئولیتی نداشته باشد.

تبصره ۵ (الحاقی ۲۶/ ۱/ ۱۳۸۶)- هریک از مسئولین استانی و شهرستانی نظیر رئیس ستاد اقامه‌نماز و رئیس ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر مشمول حکم فوق می‌گردند.

تبصره ۶ (اصلاحی ۲۵/ ۸/ ۱۳۷۹)- وزارت‌کشور موظف است حداقل سه ماه قبل از ثبت‌نام از داوطلبان، مراتب را از طریق رسانه‌های گروهی به آگاهی عموم برساند.»

ماده ۳۰ قانون انتخابات نیز دسته دیگری از محرومان برای شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی را برشمرده و آورده است:

«۱- کسانی‌که در جهت تحکیم مبانی رژیم سابق نقش مؤثر داشته‌اند.

۲- ملاکیــن بزرگ که زمین‌های موات را به‌نـام خود ثبت داده‌اند.

۳- وابستگان تشکیلاتی و هواداران احزاب، سازمان‌ها و گروه‌هایی که غیرقانونی‌بودن آن‌ها از طرف مقامات صالحه اعلام شده است.

۴- کسانی‌که به جرم اقدام علیه جمهوری اسلامی ایران محکوم شده‌اند.

۵- محکومین به ارتداد به حکم محاکم صالحه قضایی.

۶- مشهورین به فساد و متجاهرین به فسق.

۷- محکومین به حدود شرعی مگر آنکه توبۀ آنان ثابت شده باشد.

۸- قاچاقچیان مواد مخدر و معتادین به این مواد.

۹- محجورین و کسانی‌که به حکم دادگاه مشمول اصل چهل‌ونهم (٤٩) قانونی‌اساسی باشند.

۱۰- وابستگان به رژیم سابق از قبیل اعضای انجمن‌های شهر و شهرستان و وابستگان به تشکیلات فراماسونری و هیئت‌رئیسۀ کانون‌های حزب رستاخیز و حزب ایران‌نوین و اعضای فعال آن‌ها، نمایندگان مجلسین سنا، شورای ملی سابق و مأموران ساواک.

۱۱- محکومان به خیانت و کلاهبرداری، اختلاس و ارتشا و غصب اموال دیگران و محکومین به سوءاستفادۀ مالی به حکم محاکم صالحۀ قضایی.»