داوود فتحعلی بیگی: نمی‌فهمم منبع نگاه حقیرانه به نمایشنامههای ایرانی چیست؟
بعضی نمایشنامههای دانشجویی قوی‌تر و شریف‌تر از آثاری است که الان در تماشاخانه‌ها اجرا می‌شوند
تهران (پانا) - دبیر نوزدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی معتقد است، هنرمند نباید از جامعه جدا باشد و اگر قرار است هنری در این سرزمین تولید شود باید متناسب با فرهنگ ایرانی باشد و این آثار باید مورد حمایت مالی قرار گیرند.
داوود فتحعلی بیگی یکی از نمایشنامه‌نویسان و کارگردانان مطرح تئاتر است که سال‌ها در حوزه نمایش‌های ایرانی فعالیت کرده است. او که دبیری «جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی» را برعهده دارد از سال ۵۷ فعالیت حرفه‌ای خود را با نویسندگی و کارگردانی نمایش «برخورد» در زنجان آغاز کرد و از آن پس تا امروز در عرصه‌های مختلف تئاتر به فعالیت پرداخته است.
نزدیک 40 سال از شروع فعالیت او در تئاتر می‌گذرد و این هنرمند هنوز با انرژی فراوان درباره نمایش‌ها و نمایشنامههای ایرانی سخن می‌گوید.
فتحعلی بیگی در گفت‌و‌گو با خبرنگار پانا درباره نمایش‌هایی که با نمایشنامههای ایرانی روی صحنه می‌روند، گفت: در هیچ جای دنیا آثار پیشینیان را بایگانی و کنار نمی‌گذارند تا به جای آن‌ها آثار جوامع دیگر را اجرا کنند؛ بلکه آن‌ها را بازخوانی می‌کنند و متناسب با اوضاع اجتماعی روز به معرض تماشا می‌گذارند.
وی درباره آثار مثبت مطالعه و به صحنه آوردن متن‌های پیشینیان عنوان کرد: مطالعه این‌گونه آثار و معرفی آن‌ها می‌تواند ما را با طرز تفکر جامعه، روابط اجتماعی و مسائل مهم زمان آشنا کند. حتی از این طریق می‌توان به نگاه و اندیشه غالبِ آن زمان در جامعه و تغییر و تحولاتی که بر آن مترتب شده است، دست یافت.
این بازیگر درباره نمایش «استاد نوروز پینه‌دوز» که یک نمایشنامه ایرانی دارد تصریح کرد: در نمایش «استاد نوروز پینه دوز» وقتی پینه‌دوز درباره زن‌ها صحبت می‌کند مانند یک کالا از آن‌ها یاد می‌کند انگار که می‌تواند آن‌ها را به آسانی بخرد یا طلاق بدهد و این نشان می‌دهد که نگاه مردان چقدر نسبت به زنان بد، عقب مانده و مرد سالار بوده است.
وی ادامه داد: چند روز پیش گزارشی درباره رئیس‌جمهوری فرانسه نشان می‌داد که از خشونت مردان علیه زنان معترض بود. به نظرم این گزارش نشان‌دهنده سابقه موضوع این نمایشنامه است. در هر مقطعی از تاریخ باید کج رفتاری‌ها را نقد کرد و از آن‌ها ایراد گرفت تا اصلاح شوند.
قبل از انقلاب هر نویسنده باید از نمایشنامه‌اش یک نسخه به شهرداری می‌داد
فتحعلی بیگی درباره متون قدیمی ایرانی که هرگز اجرا نشده‌اند، گفت: متون ایرانی زیادی هستند که حتی از وجود آن‌ها خبر نداریم، مثلا اگر بخواهیم فقط آرشیو تئاتر شهر را در نظر بگیریم ممکن است هزاران نمایشنامه پیدا کنیم، زیرا قبل از انقلاب هر نویسنده باید از نمایشنامه‌اش یک نسخه به شهرداری می‌داد.
این کارگردان با اشاره به اینکه آثار غربی جایگزین نمایشنامههای ایرانی شده‌اند، توضیح داد: هنرمند نباید از جامعه جدا باشد، اگر قرار است هنری در این سرزمین تولید شود باید متناسب با فرهنگ ایرانی باشد. تا کی قرار است آثار غربی جای متن‌های ایرانی را بگیرند؟
تکلیف نویسنده ایرانی چیست؟
دبیر نوزدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی ادامه داد: بعضی آثاری که دانشجویان می‌نویسند قوی‌تر و شریف‌تر از آثاری است که الان در تماشاخانه‌ها اجرا می‌شوند؛ با این حال نمی‌فهمم منبع این نگاه حقیرانه به نمایشنامههای ایرانی چیست؟ در ایران بازیگران و کارگردان‌هایی داریم که اگر در هر جای دنیا بودند آن‌ها را روی چشمشان می‌گذاشتند. نمی‌گویم نمایشنامههای غربی را نبینیم، نخوانیم و یاد نگیریم اما تکلیف نویسنده ایرانی چیست؟
فتحعلی بیگی همچنین درباره حمایت‌هایی که می‌توان انجام داد تا نمایشنامههای غربی کمتر مورد استقبال کارگردان‌ها و بازیگران قرار بگیرند و علاقه مردم به سمت نمایشنامههای ایرانی برود، عنوان کرد: در سیاست‌های وزارت ارشاد و نهادهایی که در زمینه تئاتر سرمایه گذاری می‌کنند این موضوع حتما باید لحاظ شود که اولویت با نمایشنامههای ایرانی باشد. اکثر کارگردان‌ها نیازمند حمایت‌های مالی هستند. این حمایت‌ها لازم و ضروری است؛ چون اگر بخواهیم به گیشه متکی باشیم همه ما باید تئاتر آزاد کار کنیم.
این بازیگر خاطرنشان کرد: از قدیم گفته‌اند «هر عیب که سلطان بپسندد هنر است» این ضرب‌المثل برای جامعه امروز هم به کار می‌آید، وقتی برای آثار نویسندگان ایرانی سرمایه‌گذاری می‌شود کسی که می‌خواهد نمایش به روی صحنه ببرد از این بودجه استفاده می‌کند و فرهنگ ایرانی را ترویج می‌دهد. زیرا وقتی می‌گویند فلان خانم یا آقا نویسنده است و نمایشنامههای او برای تئاتر انتخاب می‌شوند آن نویسنده تازه به قوت و ضعف خودش واقف می‌شود و بخشی از ضعف‌های نوشته او برطرف می‌شود.
ارسال دیدگاه