امیر اثنی‌عشری: یکی از علل ماندگاری تصانیف قدیمی تقدم آهنگسازی بر ترانه بود

امیر اثنی‌عشری خواننده موسیقی اصیل ایرانی بعد از همکاری با محمدرضا لطفی در گروه بازسازی شیدا در عرصه موسیقی اصیل ایران مطرح شد یکی از معدود آوازخوانانی است که در کنار شناخت موسیقی و آواز ایرانی درک درخور اعتنایی از شعر و ادبیات فارسی دارد.

این هنرمند جوان که هفته گذشته تازه‌ترین آلبوم خود به نام «با ما دمی» را رونمایی و روانه بازار موسیقی کرده است در گفت‌وگو با خبرنگار پانا درباره این اثر جدید و ویژگی‌های آن گفت: هم من و هم کوروش شاهانیT آهنگساز این آلبومT تمایل داشتیم در این مجموعه سازوآواز بیشتری داشته باشیم؛ بنابراین آلبوم «با ما دمی» بیش از سایر کارهایم به ساز و آواز پرداخته است که آوازها بیات ترک هستند.

وی افزود: از آغاز این همکاری کوروش شاهانی تک‌تک جزئیات را در نظر گرفت و تلاش کرد که کار به بهترین شکل ممکن انجام شود و از لحاظ هنری نیز خواهید دید که چه در جواب آوازها و چه در ساخت قطعات و تصانیف به خوبی از پس کار بر آمد.

استقبال از کلاس‌های آنلاین آواز

این خواننده و نوازنده سه‌تار که در زمینه تدریس آواز هم فعالیت می‌کند، درباره این بخش از فعالیت‌های خود طی سال‌های اخبر گفت: از زمان انتشار آلبوم قبلی‌ام به نام «سلوک» تا ارائه این آلبوم جدید علاوه بر برنامه‌های ضبط و اجرای موسیقی در کلاس‌ها و ورک‌شاپ‌های آواز مشغول تدریس بودم.طی یکی دو سال اخیر کلاس‌های آنلاین آواز با استقبال بسیار خوب مخاطبان مواجه شد و همه علاقه‌مندانی که به هر علت قادر به شرکت در کلاس‌های حضوری نیستند با استفاده از این دوره‌های آنلاین که دروس آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود آموزش می‌بینند و به دلیل وسعت دربرگیری مخاطبان، که حتی علاقه‌مندانی از سایر کشورها می‌توانند از آن استفاده کنند، نتایج رضایت‌بخشی از آن گرفتم.

وی درباره برنامه کنسرت‌های آتی خود گفت: به زودی کنسرتی در شیراز خواهم داشت و بعد از آن در مردادماه در ایوان شمس تهران کنسرتی به نفع سیل‌زدگان لرستان برگزاری می‌کنم که همه عواید آن در بازسازی آسیب‌های سیل اخیر در این استان هزینه خواهد شد.

خواننده آلبوم «ایران هنگام کار است» با اشاره به تغییراتی که در دهه‌های اخیر در فرم تصنیف‌سازی و ترانه‌سرایی اتفاق افتاده است، گفت: بعضی از این تغییرات نتیجه تلاش هنرمندان برای ساخت تصنیف با استفاده از غزل کلاسیک است. مزیت این کار غنایی است که به موسیقی می‌بخشد. اما ما فرم‌های دیگری نیز در تصنیف داشتیم که حاصل همکاری یک هنرمند آهنگساز و یک شاعر و ترانه‌سرا بود به این ترتیب که آهنگساز ابتدا آهنگی می‌ساخت و سپس آهنگ را به ترانه‌سرا می‌سپرد و ترانه‌سرا متناسب با احوال آهنگ و آهنگساز، شعری روی آهنگ می‌سرود. به نظر من یکی از دلایلی اقبال به تصانیف ساخته‌شده در رادیو خصوصا برنامه گلها همین نکته بوده است.

آواز باید بتواند حق شعر را ادا کند

وی ادامه داد: برخی تصنیف‌های ماندگار دیگر زمانی شکل می‌گرفت که آهنگساز هم موسیقی و هم شعر را خود می‌ساخت. عارف و شیدا و امیر جاهد در این فن سرآمد بودند. بنابراین چه خوب است که در کنار استفاده از دیوان شعرا، همچنان از این روش نیز بهره بگیریم. نمونه ای از این شیوه را می‌توانید در تصنیف «شکن در شکن » در همین آلبوم بشنوید که جناب « امین ایرانپور » بر روی آهنگ کوروش شاهانی شعری را سروده‌اند.

اثنی عشری در ادامه از متن شعر، آواز و گردش نغمات به عنوان عناصر تشکیل‌دهنده یک قطعه آزادی نام برد و گفت: در بسیاری از مجامع هنری و جلسات پرسیده می شود که برای آواز خوانی، باید بیشتر به کدام بخش توجه کرد. به نظر من باید به یک تفاهم برسیم و زیبایی‌شناسی اثر را مبنا قرار دهیم. زمانی این زیبایی به‌وجود می‌آید که آواز بتواند حق شعر را ادا کند. تلاش بنده و دیگر دوستانم در آلبوم «با ما دمی» این بوده که به شعر از این منظر نگاه کنیم و شعر را به عنوان یک ماده مصرفی نبینیم و مفهوم شعر را برسانیم و در کنارش با تحریر و آوا و گردش نغمات، موسیقی زیبایی هم ارائه بدهیم.

گفت‌وگو: عاطفه بزرگ‌نیا