رایزنی گسترده چین برای مقابله با آمریکا

چین که به شدت تحت فشار تعرفه های سنگین آمریکا قرار دارد اکنون به دنبال ایجاد جبهه های وحدت دیگری دربرابر واشنگتن است تا هم از آن کشورها حمایت گیرد و هم مناسبات اقتصادی خود را به تدریج از ایالات متحده به مراکز دیگر دنیا منتقل کند. به خصوص که آمریکا اعلام کرد عزم خود را جزم کرده است تا شرکت های چینی را از بازار آمریکا و غرب بیرون براند.

در همین جهت و در نخستین اقدام به نظر می رسد که شی جین پینگ رئیس جمهوری خلق چین در نشستی با ولادیمیر پوتین همتای روسی خود تحولات اخیر در روابط با آمریکا و جهان و منطقه را مورد رایزنی قرار دهد و ماه آینده در نشست اقتصادی سن پترزبورگ سخنرانی نیز خواهد کرد.

پینگ پس از آن در همایش های امنیتی در قرقیزستان و تاجیکستان حضور خواهد یافت و فرصتی خواهد بود تا چین با کشورهای آسیای مرکزی نیز تجدید بیعت کند آنهم در زمانی که در عرصه اقتصادی با آمریکا سرشاخ شده است و واشنگتن قصد دارد یک جبهه واحد دربرابر چین با اتکا به کشورهای اروپایی و ژاپن تشکیل دهد.

بر این اساس، به نظر می رسد که دامنه جنگ تجاری چین و آمریکا هر روزفراتر می رود و دو کشور به دنبال تشکیل جبهه های حمایتی هستند. در شرایطی که آمریکا با ژاپن برای مقابله با چین اتحاد نظامی تشکیل می دهد و به این کشور جنگنده می فروشد و با استرالیا و انگلستان و فرانسه در دریای جنوبی رزمایش برگزار می کند، چین هم با روسیه رزمایش های مشترک دارد و همزمان در حال گسترش مناسبات با کشورهای آسیای مرکزی است.

تحول دیگر سفر وانگ چیشان معاون رئیس جمهوری چین به پاکستان است. کشوری که دوست همه فصول برای پکن خوانده می شود و نقش مهمی در پیشبرد برنامه راه ابریشم دارد و در این شرایط طبیعتاً پکن روابط با پاکستان را بیش از گذشته تقویت خواهد کرد.

رئیس جمهوری چین هم فرصت را غنیمت شمرده و در بحبوحه نبرد تجاری با آمریکا می رود تا در ماه آینده میلادی در نشست سران سازمان همکاری شانگهای در بیشکک شرکت کند و پس از آن هم یک نشست امنیتی در دوشنبه برگزار خواهد شد.

فعالیت های دیپلماتیک چین و آمریکا در شرایطی است که تنش های اقتصادی آنها به اوج رسیده و به تدریج مناسبات سیاسی و نظامی آنها را نیز تحت تاثیر قرار داده است و هر روز خطر رویارویی دو کشور در دریای جنوبی چین و تنگه تایوان و دریای شرقی بیشتر می شود.

در این شرایط طبیعتاً چین به متحدانی نیاز خواهد داشت. کشورهایی نظیر روسیه و پاکستان و آسیای مرکزی که از اعضای سازمان همکاری شانگهای هستند و نقش مهمی در مسایل امنیتی منطقه بازی می کنند و عمدتاً هم از مواضع چین حمایت می کنند.

گشودن درهای اقتصاد چین به روی این کشورها و افزایش حمایت های متقابل دیپلماتیک و دادن امتیاز به یکدیگر، تقویت روابط در چارچوب سازمان همکاری شانگهای و افزودن بر عرصه های همکاری امنیتی و سیاسی و اقتصادی از راه هایی است که چین برای ایستادگی قویتر دربرابر آمریکا دنبال می کند.

لورا جو کارشناس مسائل منطقه در چین می گوید که نباید فراموش کرد که رئیس جمهوری چین برای دومین بار در دو ماه گذشته با پوتین دیدار می کند. طرفین در پایان ماه آوریل هم در حاشیه دومین اجلاس بین المللی راه ابریشم در پکن با هم ملاقات کرده بودند.

وی یادآورمی شود که چین پس از آنکه درگیر مناقشه جدی اقتصادی با آمریکا شد و در دریای جنوبی و تنگه تایوان هم دچار مشکلاتی با واشنگتن شد، نگاه جدی تری به روسیه و دیگر کشورهای آسیای مرکزی داشته است و برگزاری این همایش های امنیتی و اقتصادی فرصتی مناسب برای تکمیل برنامه های چین برای رویارویی با آمریکاست.

این کارشناس می گوید که چین این بار فشارها را خیلی قویتر احساس می کند. زیرا تعرفه های آمریکا به شدت افزایش یافته و یک رهیافت ضد چینی از سوی واشنگتن شروع شده است. این کشور ناوهایش را به تنگه تایوان می فرستد. در دریای جنوبی با چین رویارویی می کند و این کشور را به چالش می کشد و در زمینه اقتصادی هم بر ۲۰۰ میلیارد دلار دیگر از کالاهای چین تعرفه ۲۵ درصدی وضع کرده است.

کشورهایی نظیر روسیه که هم پیشتر تحت تحریم های آمریکا قرار گرفته اند عمدتاً از اقدام های چین علیه ایالات متحده استقبال می کنند و یک رهیافت اخلاقی و حمایتی میان آنها برای رویارویی با واشنگتن شکل گرفته است و درعرصه سیاسی هم آنها از یکدیگر حمایت می کنند.

به هر صورت در این میان روابط چین و روسیه بیشتر از هر کشور دیگری مورد توجه است. دو کشوری که نزدیک به ۱۱۰ میلیارد دلار روابط متقابل تجاری دارند. آنها می توانند در نشست های خود درباره کره شمالی و ونزویلا و بسیاری از مسائل مهم منطقه ای و از جمله خاورمیانه نیز رایزنی کنند و برای مقابله با رهیافت های یکجانبه آمریکا چاره اندیشی نمایند.

لیفان کارشناس آکادمی علوم اجتماعی چین می گوید که تقویت روابط با روسیه و دیگر کشورهای آسیای مرکزی برای چین یک برگ برنده است. این کشور می تواند با تلاش های آمریکا برای به رکود کشیدن اقتصاد چین مقابله کند.

وی می افزاید که وقتی تحت فشار آمریکا قرار داریم باید به سمت روسیه و اروپا و دیگر کشورهای دنیا برویم. باید مسیرهای تازه برای سرمایه گذاری و همکاری اقتصادی پیدا کنیم. رهیافت های چند جانبه باید در دستور کار قرار گیرد. مناسبات با روسیه و اروپا تقویت خواهد شد.