یادداشت شاهد احمدلو برای جشنواره صد

همین امر نیز سبب می شود تا اعتماد به نفس بیشتری برای ادامه راه پیدا کنند و با برداشتنِ صحیح گام های نخستین، مسیر درستی را در پیش گیرند. حال اگر محدوده زمانی خاصی برای آثار در نظر گرفته شود شاید شرایط کمی دشوارتر باشد، چرا که فیلمساز بایستی عصاره ذهنیت خود را با چاشنی خلاقیت به نمایش بگذارد. در واقع شاید حرف اول را در اینگونه جشنواره ها خلاقیت فیلمساز بزند. اما از سوی دیگر اگر برای این اتفاق نقطه تمرکز و افق وسیع‌تری در نظر گرفته شود و مهم تر از همه اینکه مقطعی نباشد و در گذر زمان تداوم خود را از دست ندهند طبعا تاثیرگذارتر خواهد بود. در واقع این تداوم سبب می شود تا به مرور و با گذشت زمان این نوع جشنواره‌ها جایگاه خود را در فضای سینمای ایران پیدا کنند و در عین حال سکوی پرتابی برای استعدادهایی علاقمند به فیلم‌سازی باشند. اما اگر این اتفاق، رویدادی مقطعی باشد و برگزاری آن با شکاف زمانی و مواردی از این دست مواجه شود ارزش و اهمیتی نخواهد داشت.

اساسا یک جشنواره بر مبنای تعریف استاندارد و حقیقی اش، زمانی یک جشنواره است که ممارست و تداوم آن حفظ شده و همه ساله در یک زمان و تاریخ مشخص و با یک هدف روشن به راه خود ادامه دهد. به هر صورت هر حرکت فرهنگی ـ هنری مستلزم یک برنامه ریزی دقیق است و قاعدتا عقیده و نگاهی در پشت خود دارد. در عین حال برای رسیدن به ایده آل مورد نظر خود به صرف هزینه و زمان مبادرت می‌کنند.

جشنواره «فیلم های مینیمال» از این چارچوب مستثنی نبوده و قطعا هدفی را دنبال می‌کند. حال باید دید این هدف چیست و تا چه حد می تواند در ساختار سینمای ایران موثر باشد و به جذب و ورود درست جوانان علاقمند و مستعد در این زمینه هنری کمک کند. غالب جشنواره هایی از این دست طبقه بندی موضوعی دارند. اینکه بخواهیم کشف استعداد کرده و یا عرصه ای را فراهم کنیم تا عده ای با ارائه آثاری، خود و توانایی شان را محک بزنند تعریف جدایی است. اما اینکه موضوعی را محور پذیرش آثار قرار دهیم خود موضوعی است قابل بحث. به طور کلی جشنواره هایی که در سطوح بزرگ‌تر برگزار می‌شوند هیچ گاه خط فکری خاصی ندارند، در واقع این خط سیر برای آنها تعیین نمی‌شود که بر مبنای چه روند موضوعی و محتوایی پیش روند. بالطبع فیلم ها نیز بر مبنای یک نوع نگاه و عقیده خاص ساخته نمی‌شوند. در واقع در جشنواره‌های بزرگ و در سطح کلان، نگاهی کلی دارند و از این کلیت پیروی می‌کنند. حال این که هر سال موضوعی خاص محور پذیرش آثار قرار گیرد به خودی خود خوب است اما این امر در صورتی است که جهت دهی فکری و عقیدتی به آثار صورت نگیرد. این جشنواره نیز اگر چه در ابعاد کوچکتری برگزار خواهد شد اما اگر این کلیت را در نظر بگیرد، جشنواره همه گیرتر و جامع تری خواهد. به شخصه امیدوارم برگزاری این گونه جشنواره ها گامی مفید و موثر در جهت پویایی هر چه بیشتر ساختار سینمای ایران باشد.

جشنواره ها اساسا فضای مناسبی برای کشف و نمود استعدادهای جوان و کم تجربه تر هستند. اینکه یک سری استعدادهای جوان فرصت این را پیدا کنند تا آنچه را در ذهن دارند، حال در هر قالب زمانی، ساخته و پرداخته و به تصویر بکشند، به خودی خود نکته مثبتی است، چرا که این جوانان مجال و فرصتی یافته اند تا استعداد و توانایی خود را در این زمینه محک زده و هنر، دیدگاه و خلاقیت خود را به نمایش بگذارند. همین امر نیز سبب می شود تا اعتماد به نفس بیشتری برای ادامه راه پیدا کنند و با برداشتنِ صحیح گام های نخستین، مسیر درستی را در پیش گیرند. حال اگر محدوده زمانی خاصی برای آثار در نظر گرفته شود شاید شرایط کمی دشوارتر باشد، چرا که فیلمساز بایستی عصاره ذهنیت خود را با چاشنی خلاقیت به نمایش بگذارد. در واقع شاید حرف اول را در اینگونه جشنواره ها خلاقیت فیلمساز بزند. اما از سوی دیگر اگر برای این اتفاق نقطه تمرکز و افق وسیع‌تری در نظر گرفته شود و مهم تر از همه اینکه مقطعی نباشد و در گذر زمان تداوم خود را از دست ندهند طبعا تاثیرگذارتر خواهد بود. در واقع این تداوم سبب می شود تا به مرور و با گذشت زمان این نوع جشنواره‌ها جایگاه خود را در فضای سینمای ایران پیدا کنند و در عین حال سکوی پرتابی برای استعدادهایی علاقمند به فیلم‌سازی باشند. اما اگر این اتفاق، رویدادی مقطعی باشد و برگزاری آن با شکاف زمانی و مواردی از این دست مواجه شود ارزش و اهمیتی نخواهد داشت.

اساسا یک جشنواره بر مبنای تعریف استاندارد و حقیقی اش، زمانی یک جشنواره است که ممارست و تداوم آن حفظ شده و همه ساله در یک زمان و تاریخ مشخص و با یک هدف روشن به راه خود ادامه دهد. به هر صورت هر حرکت فرهنگی ـ هنری مستلزم یک برنامه ریزی دقیق است و قاعدتا عقیده و نگاهی در پشت خود دارد. در عین حال برای رسیدن به ایده آل مورد نظر خود به صرف هزینه و زمان مبادرت می‌کنند.

جشنواره «فیلم های مینیمال» از این چارچوب مستثنی نبوده و قطعا هدفی را دنبال می‌کند. حال باید دید این هدف چیست و تا چه حد می تواند در ساختار سینمای ایران موثر باشد و به جذب و ورود درست جوانان علاقمند و مستعد در این زمینه هنری کمک کند. غالب جشنواره هایی از این دست طبقه بندی موضوعی دارند. اینکه بخواهیم کشف استعداد کرده و یا عرصه ای را فراهم کنیم تا عده ای با ارائه آثاری، خود و توانایی شان را محک بزنند تعریف جدایی است. اما اینکه موضوعی را محور پذیرش آثار قرار دهیم خود موضوعی است قابل بحث. به طور کلی جشنواره هایی که در سطوح بزرگ‌تر برگزار می‌شوند هیچ گاه خط فکری خاصی ندارند، در واقع این خط سیر برای آنها تعیین نمی‌شود که بر مبنای چه روند موضوعی و محتوایی پیش روند. بالطبع فیلم ها نیز بر مبنای یک نوع نگاه و عقیده خاص ساخته نمی‌شوند. در واقع در جشنواره‌های بزرگ و در سطح کلان، نگاهی کلی دارند و از این کلیت پیروی می‌کنند. حال این که هر سال موضوعی خاص محور پذیرش آثار قرار گیرد به خودی خود خوب است اما این امر در صورتی است که جهت دهی فکری و عقیدتی به آثار صورت نگیرد. این جشنواره نیز اگر چه در ابعاد کوچکتری برگزار خواهد شد اما اگر این کلیت را در نظر بگیرد، جشنواره همه گیرتر و جامع تری خواهد. به شخصه امیدوارم برگزاری این گونه جشنواره ها گامی مفید و موثر در جهت پویایی هر چه بیشتر ساختار سینمای ایران باشد.

* بازیگر و کارگردان