تبدیل زباله به اندیشه

به گزارش پانا از گیلان،صفورا غله‌زاری، معلم بازنشسته اهلانزلی‌ است. کمتر کسی است که نداند آرزوی این زن داشتن شهری بدون زباله است. دوستان و همراهانش تقریباً به یاد نمی‌آورند به نقطه‌ای از شهر رفته باشند و زباله‌ای روی زمین افتاده باشد و او برای برداشتنش پیشقدم نشده باشد.

کارش را با پویش جمع‌آوری در قوطی‌های پلاستیکی و خرید ویلچر برای افراد دارای معلولیت آغاز کرد و بعد وقتی متوجه شد در شهرش تفکیک پسماند از مبدأ وجود ندارد و کاغذهای باطله با سایر زباله‌ها مخلوط می‌شود، تصمیم گرفت خودش سیستمی برای جمع‌آوری کاغذهای باطله ایجاد کند. اما امکانات محدود بود.

به ارتباطاتش با مدارس و معلمان شهر بسنده کرد و از همه خواست کاغذهای باطله‌شان را دور نریزند. مکانی برای انبار کردن کاغذها لازم بود آن را هم مدیر یکی از مدارس غیرانتفاعی شهر برایش فراهم کرد و قصه آغاز شد: «کار را تنها شروع کردم و بعد با دوستان انجمن آشنا شدم و فهمیدم در قالب انجمن و همکاری جمعی، کارها بهتر پیش می‌رود. اولین بار توانستیم یک تن کاغذ باطله جمع کنیم. فکر کردم همان طورکه برای درِ بطری، جامعه هدف داشتیم و با فروشش برای افراد دارای معلولیت ویلچر می‌خریدیم بهتر است هدف مشخصی داشته باشیم و عواید حاصل از آن را هزینه کارهای مختلف نکنیم.

بنابراین کاغذ را در برابر کتاب دیدم و ایجاد کتابخانه‌های کوچک در اماکن عمومی شهر. تا الان توانسته‌ایم هفت کتابخانه در نقاط مختلف شهر ایجاد کنیم؛ از جمله بیمارستان، زندان، باشگاه‌های ورزشی، انجمن ناشنوایان و شهرداری انزلی»

روزهای زیادی او به تنهایی بار جمع‌آوری کاغذ باطله و جابه‌جا کردن کتاب‌ها را به دوش کشید اما هیچ وقت گلایه‌ای نکرد: «گاهی اوقات از صبح تا شب درگیر کار می‌شوم، سرتا پا خاک‌آلود و خسته. حتی گاهی نزدیک‌ترین آدم‌های دور و برم می‌گویند این کار چه فایده‌ای دارد؟ شاید اقدامات محیط زیستی آثارش خیلی زود به چشم نیاید اما در آینده همه اثرش را خواهند دید.»

تصور نکنید فروختن کاغذ و احداث کتابخانه به این سادگی‌هاست، برای این کار صفورا و همکارانش در انجمن مجبور شدند وقت زیادی بگذارند و با مسئولان مختلف شهر گفت‌وگو و چانه‌زنی کنند: «گاهی احداث کتابخانه در این مکان‌ها با کلی مانع روبه‌رو بود. مثلاً مجبور بودیم همه کتاب‌هایی را که نشرهای مجاز منتشر کرده بودند، دوباره به تأیید ارشاد برسانیم. بعد که کارمان بیشتر جا افتاد، برخی خودشان سراغ‌مان آمدند و درخواست ساخت کتابخانه کردند.

مثلاً شهرداری یکی از بارهای کاغذش را به ما داد که بیشترش کاغذهای ادارای بود، نزدیک 500کیلو کاغذ شد و ما همان موقع وعده دادیم با فروشش برای شهرداری کتاب بخریم و این کار را هم انجام دادیم».

صفورا غله زاری سال‌ها مطالعات اجتماعی تدریس کرده و عاشق محیط زیست است و به قول خودش با اینکه خیلی اوقات دست تنها همه کارها را می‌کند اما آن قدر این فعالیت‌ها به او حس خوبی می‌دهد که حاضر است همه سختی‌هایش را بپذیرد: «دیدن زباله عذابم می‌دهد. محال است بیرون بروم، زباله‌ای ببینم و دست به کار نشوم. از سویی می‌دیدم کتابخانه انزلی کتاب‌های جدید کم دارد و همیشه برایم آرزو بود چنین امکانی را برای شهروندان شهرم ایجاد کنم.»

او و همراهانش در انجمن طرفداران توسعه بندرانزلی اما این روزها ایده‌های بزرگتری هم در سر می‌پرورانند. آنها معتقدند احداث کتابخانه‌های کوچک برای شهر کافی است و بهتر است حالا کتابخانه‌ای بزرگ با ایده‌های نو تأسیس کنند. کتابخانه‌ای که نه تنها به جریان تبادل کتاب در شهر کمک کند که شهروندان را به کتابخوانی بیشتر علاقه‌مند سازد: «دوست دارم کتاب‌ها به دست همه برسد. با خودم فکر کردم شاید گذر برخی شهروندان به بیمارستان و باشگاه‌های ورزشی نرسد. برای همین قصد داریم این بار با فروش کاغذ باطله یک کتابخانه بزرگ راه بیندازیم.

یعنی درواقع یک کتابخانه برای همه شهر و برای این کار از ایده‌های کارشناسی استفاده می‌کنیم. افزایش سرانه مطالعه در شهر از دغدغه‌های ماست و می‌خواهیم برنامه‌ای برای کتابخوان کردن شهروندان هم بدهیم.

یعنی کتابخانه ما بجز امانت دادن کتاب به جوان‌ها، آنها را به کتابخوانی هم علاقه‌مند کند.»

اکنون 12 مدرسه در شهر انزلی اعلام آمادگی کرده‌اند تا کاغذهای باطله مردم را تحویل بگیرند و شهروندان هم همکاری خوبی دارند. آنها ایده‌هایشان را با مردم در شبکه‌های مجازی به اشتراک می‌گذارند و مردم هم همیشه استقبال می‌کنند و حالا خیلی‌ها چشم به بازگشایی این کتابخانه با ایده‌های جدیدش دارند.

برنامه تبادل کتاب، احداث کتابخانه و طرحی برای تشویق کودکان و نوجوانان به کتابخوانی از دیگر برنامه‌های این انجمن است.

آنها در این انجمن نشان دادند می‌توانند برای آینده شهرشان نگران باشند و از هیچ، برای شهرشان کتابخانه بسازند.