از مصوبه تا واقعیت؛ در تبریز چه کسی نرخ‌ کرایه تاکسی را مشخص می‌کند؟

در آستانه سال جدید و تصویب احتمالی نرخ‌های جدید، بار دیگر به این موضوع پرداخته‌ایم تا شاید تبریزی‌های و البته گردشگرانی که به این شهر می‌آیند، دیگر شاهد دهن‌کجی آزادانه و رسمی برخی از رانندگان تاکسی به نرخ‌های مصوب نباشیم.

هومن رهبر دادبخش، یک از شهروندان تبریزی و ساکن شهرک یاغچیان، در گفت‌و‌گوی اختصاصی با خبرنگار پانا ضمن گلایه از رعایت نشدن نرخ‌های مصوب تاکسی، می‌گوید افزون بر بگومگوهایی که در این باره با رانندگان تاکسی داشته است، اعتراض خود را به تاکسی‌رانی هم اطلاع‌ داده اما تاثیری نداشته است.

او تجربه شخصی‌اش را چنین بازگو می‌‌کند: «من هر روز، مسیر فلکه یاغچیان تا فلکه دانشگاه تبریز و بالعکس را طی می‌کنم ، نرخ این مسیر را از روابط عمومی تاکسی‌رانی پرسیدم که 18 هزار ریال (راهنمایی تا دانشگاه شش هزار و 500 ریال + راهنمایی تا فلکه یاغچیان 11 هزار و 500 ریال) اعلام کردند.

به شورای شهر هیچ ربطی ندارد

این دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق عمومی ادامه می‌دهد: «یک روز که در این مسیر سوار تاکسی شدن بعد از رسیدن به مقصد، مبلغ 18 هزار ریال (1800 تومان) پول خرد تقدیم راننده کردم که متاسفانه باعث عصبانیت او. این راننده با پیاده شدن و جمع کردن رانندگان حاضر به مجادله کلامی با من و توهین به برخی ارگان‌ها از جمله شورای شهر پرداخت.

او ادامه می‌دهد: خلاصه سخنانشان این بود که «ما رانندگان تاکسی، خودمان نرخ تعیین می‌کنیم و به شورای شهر هیچ ربطی ندارد.» و اضافه کردند «دیگر سوارت نمی‌کنیم؛ برو اتوبوس سوار شو.»

«رند کرده‌اند، سخت نگیر»

این شهروند تبریزی اضافه می‌کند: با روابط عمومی تاکسیرانی تماس گرفتم و دوباره همین نرخ (1800 تومان) را اعلام کردند؛ اما در پاسخ به سوال من که چرا نرخ‌ کرایه‌ها در سایت تاکسیرانی اطلاع‌رسانی نمی‌کنید؟ گفت: «رند کردنش سخته نمی‌گذاریم».

او می‌افزاید: همچنین مکررا با تاکسیرانی تماس گرفتم و در جواب اینکه چرا رانندگان ادعای نرخ ۲۰۰۰ تومانی می‌کنند، می‌گویند :«رند کرده‌اند دیگه سخت نگیر». نه یک مورد و دو مورد بلکه چندین بار تماس گرفتم و چنین پاسخ‌هایی گرفتم و هیچ نتیجه‌ای حاصل نشد.

سازمان تاکسیرانی نه نظارت می‌کند و نه اطلاع‌رسانی

رهبر دادبخش می‌گوید: سازمان تاکسیرانی نه پیگیری می‌کند و نه اطلاع رسانی می‌کنند و نه تابلویی وجود دارد و نه برچسب نرخ مسیر روی تاکسی‌ها، نه دفترچه نرخ‌ها را چاپ می‌کنند ( البته یک بار گفتند که به دلیل صرفه‌جویی در کاغذ چاپ نمی‌کنیم) و نه از طریق سایت سازمان تاکسیرانی اطلاع می‌دهند.

او ادامه می دهد: وقتی یکی از اعضای شورای اسلامی شهر تبریز گفته‌اند که «اساس و مبنای محاسبه نرخ کرایه‌های تاکسی اشکال دارد. یک راننده تاکسی به صورت استاندارد باید ماهانه ۵ میلیون تومان درآمد داشته باشد اما با اعداد و ارقام فعلی رانندگان تاکسی حدود ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان درآمد دارند.» (پایگاه خبری تابناک،۲۷ خرداد ۹۷) طبیعی است که برخی به خود حق دهد نرخ شورای شهر را نپذیرند و خودشان قیمت‌گذاری کنند.

این دانشجوی حقوق عمومی در خصوص اظهار نظر این عضو شورای شهر یادآور می‌شود: سوال این است در جایی که معلم لیسانسه‌ دبیرستان بعد از سی سال خدمت ۲ میلیون و هفتصد هزار توامن حقوق می‌گیرد یا قاضی دادیار در سال سوم خدمت، حقوقش از پنج میلیون تجاوز نمی‌کند (این دو مورد را عینا دیده‌ام) این ادعای حقوق ۵ میلیونی برای رانندگان تاکسی چه معنی دارد؟

او تصریح می کند: ما شهروندان ظن بد نمی‌بریم اما طرح چنین دیدگاهی در جلسه شورا که جایگاه سر و کار داشتن با واقعیات شهر است ممکن است به ذهن عده‌ای چنین القا کند که برخی روی رای صنف خاصی حساب کرده‌اند و خود را نماینده‌ همه‌ مردم نمی‌دانند.

این شهروند تبریزی می‌گوید: «از این مساله که بگذریم آیا این‌گونه که رانندگان سر خود نرخ کرایه را ۴۰ درصد افزایش می‌دهند دیگر اقشار هم حق دارند؟ اگر سوپر‌مارکت‌داران فرضا نرخ آب معدنی یا هر چیزی دیگر را که نرخ قانونی‌اش بر روی آن ثبت شده به بهانه تورم ایکس درصدی گران‌تر بدهد از وی می‌پذیرند؟ آیا کارگر کارخانه می‌تواند به زور از کارفرما بیش از مبلغ قانونی حقوق طلب کند؟ آیا کارمندان دولت حق دارند از مراجعان به ادارات مبلغ اضافی بگیرند آن‌گونه که رانندگان از مردم عادی طلب می‌کنند؟ اگر این بی‌قانونی‌ها ادامه پیدا کند به یک فرهنگ عمومی تبدیل می‌شود.

او ادامه می دهد: راه‌حل این مشکل، نظارت موثر بر تاکسیرانی‌ است و نیز برخورد با کسانی که تقصیر یا قصور کرده‌اند و ما شهروندان در این‌باره، جز مطالبه‌گری و اعتراض کاری از دستمان بر نمی‌آید.

پول خرد ندارم

فاطمه معصومی، یکی دیگر از شهروندان تبریزی، در این مورد به خبرنگار پانا می گوید: مسیر مستقیم قبلا 500 تومان بود پس از افزایش کرایه تاکسی‌ها از تابستان، اگر پول خرد داشته باشیم رانندگان 700 تومان می گیرند. درصورتی که پول خرد نداشته باشیم برخی رانندگان که انصاف دارند 800 تومان کسر می‌کنند و اگر هم که انصاف نداشته باشند 1000 تومان می‌گیرند و در جواب نیز می گویند که پول خرد ندارم اگر پول خرد داری بده.

برچسب دست‌نویس برخی رانندگان روی تاکسی‌ها

مهدی محمدزاده، یکی دیگر از شهروندان تبریزی، نیز در این باره می‌گوید: من اکثر روزها مسیر چهار راه لاله تا چهار راه مارالان را با تاکسی طی می‌کنم که بر اساس اعلام رانندگان نرخ کرایه این مسیر 1200 تومان است اما برخی رانندگان 1500 تومان می‌گیرند و می‌گویند چون پول خرد ندارند و برخی 1000 تومان می گیرند و می گویند دفعه بعد که سوار شدی بیشتر کرایه بده.

او می افزاید: متاسفانه در ایستگاه و تاکسی برچسب کرایه تاکسی دیده نمی‌شود و فقط چند مورد را دیده‌ام که راننده به شکل دست نویس، نرخ کرایه ها را روی شیشه ماشین چسبانده است.

مجوز افزایش کرایه تاکسی دیر به سازمان تاکسیرانی ابلاغ شد

مسئول روابط عمومی سازمان تاکسیرانی شهرداری تبریز در این خصوص به پانا می‌‌گوید: بر اساس مصوب جلسه شورای شهر تبریز، نرخ کرایه تاکسی ها در تبریز از مردادماه ، 25 درصد افزایش داشت که ابلاغ این دستور العمل در شهریور ماه به دست ما رسید.

غلامرضا برزگر ادامه می‌دهد: متاسفانه این ایام یعنی از مرداد تا شهریور ماه همزمان با افزایش بی‌رویه قیمت اجناس و وضعیت نابسامان اقتصادی بود که رانندگان تاکسی هر روز به این سازمان مراجعه می‌کردند و از افزایش قیمت تایر و لوازم یدکی حتی در مواردی تا 200 درصد افزایش گلایه و اعتراض داشتند.

او می‌افزاید: ابلاغ دیر هنگام فرمانداری تبریز برای اجرای افزایش کرایه تاکسی ها و اعتراض بحق رانندگان تاکسی سازمان را مجبور کرد که برچسب نرخ کرایه تاکسی‌ها را از ایستگاه‌ها و حتی بنر مقابل سازمان تاکسیرانی پاک کند.

مسئول روابط عمومی سازمان تاکسیرانی شهرداری تبریز اضافه می‌کند: پس از اعلام اجرای افزایش 25 درصدی کرایه تاکسی ها از سوی فرمانداری تبریز نیز با توجه به اینکه به طور مثال مسیر مستقیم قبلا 500 تومان بود و بعد از افزایش 25درصدی 625 تومان می‌شود اما نه مردم و نه رانندگان چنین پول خردی را دارند، تنش‌ها بیشتر شد لذا تا کنون اقدام به زدن برچسب قیمت‌ها نکرده‌ایم.

رسیدگی به 500 مورد شکایت در ماه اول افزایش نرخ ها

برزگر با بیان این که در ماه اول افزایش قیمت کرایه ها 500 مورد شکایت تلفنی و حضوری را رسیدگی کرده‌ایم، می‌افزاید: البته این (نزدن برچسب کرایه ها ) بدان معنی نیست که رانندگان تاکسی مجوز دارند تا بیش از نرخ مصوب از مردم کرایه بگیرند و در چند ماه اخیر موارد متعددی از شکایات مردم در این زمینه را رسیدگی کرده و پاسخ داده‌ایم.

او ادامه می‌دهد: در این مورد حتی به استانداری دعوت شدیم و با توضیح برخی مسائل، مشکلات موجود این امر را شفاف‌سازی کردیم.

لزوم الکترونیکی کردن کرایه تاکسی ها در شهر

مسئول روابط عمومی سازمان تاکسیرانی تبریز می‌‌گوید: مدیر عامل سازمان تاکسیرانی تبریز نیز در گفت‌و‌گوی زنده با مردم در برنامه تلویزیونی "تبریزیم" از آمادگی سازمان برای عقد قرار داد با دو شرکت برای اجرایی کردن پرداخت الکترونیکی کرایه تاکسی‌ها در تبریز خبر داد.

او با بیان اینکه به مردم قول می‌دهیم که این وضع تا عید نوروز سال 98 بهبود یابد، ادامه می‌دهد: پروسه عقد قرار داد با شرکت‌ها برای الکترونیکی کردن کرایه تاکسی‌ها از طریق اداره مشارکت‌های سازمان شهرداری بررسی و پس از اعلام مزایده اجرایی خواهد شد.

برزگر اضافه می‌کند: در اتوبوس، مترو و تاکسی فرودگاه ها، پرداخت کرایه به شکل الکترونیکی آسان است ولی برای تاکسی ها سطح شهر باید تدابیر ویژه ای اندیشیده شود.

او ادامه می‌دهد: گشت های نظارتی سازمان تاکسیرانی به صورت دوشیفته بر عملکرد تاکسی‌ها نظارت دارند و در صورت مشاهده با هرگونه برخورد غیرمعقول با مسافران یا اخذ کرایه بیش از نرخ مصوب به شکل آنلاین ارایه گزارش می‌دهند.

نرخ کرایه تاکسی ها در تبریز کم است

وی در ادامه مشکلات معیشتی و بیمه رانندگان تاکسی ها را یادآور می‌شود و می‌گوید : نرخ کرایه تاکسی‌ها در تبریز کم است و امسال تبریز تنها شهری بود که 25درصد افزایش را در نرخ ها اعمال کرد چرا که در شهری مثل تهران که کرایه ها بالاست به طور مثال 15 درصد افزایش، چشمگیر است ولی در تبریز این میزان افزایش، نمی تواند جوابگو باشد.

برزگر اضافه می‌کند: رانندگان تاکسی علاوه برمشکلات معیشتی که دارند، خودروشان نیز پس از گذشت 10 سال فرسوده می‌شود و باید نوسازی شود که هم اکنون هم نیز در پرداخت اقساط با مشکل مواجه هستند و از طرفی هم افزایش بی‌رویه قیمت لوازم یدکی ماشین و بنزین، رانندگان تاکسی را با مشکلاتی مواجه کرده است.

مسئول روابط عمومی سازمان تاکسیرانی شهرداری تبریز می‌گوید: در شهر تبریز 10 هزار و 800 تاکسی فعالیت می کنند و برای رضایت حال و حمایت از رانندگان تاکسی ها در حال رایزنی هستیم که مجوز لازم برای معاینه فنی رایگان تاکسی‌ها را اخذ کنیم.

برزگر می‌افزاید: همچنین در تلاش برای اخذ مجوزهای لازم برای خدمات رایگان کارواش برای تاکسی‌های شهر تبریز هستیم.

استانداری جایگاه سیاست‌گذاری دارد نه اجرایی

معاون حمل و نقل و ترافیک اداره کل فنی و امور عمرانی استانداری آذربایجان شرقی نیز درباره نابسامانی در نرخ کرایه تاکسی در تبریز به پانا می‌گوید: در این خصوص معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز و مدیریت حمل و نقل پایانه های شهردارتبریز بیشتر می توانند پاسخ گو باشند.

صادق رضاپور می‌افزاید: رسیدگی به عملکرد تاکسیرانی جزو وظایف شهرداری است و شورای ترافیک استانداری به بحث کرایه و نظارت بر تاکسیرانی وارد نمی شود، استانداری جایگاه سیاستگذاری و نظارتی دارد و در کارهای اجرایی ورود نمی کند.

وی اضافه می‌کند: اگر نارضایتی عمومی از تاکسی‌ها باشد در درجه اول سازمان تاکسیرانی رسیدگی می‌کند و درجه بعدی معاونت حمل و نقل شهراداری تبریز در آخر نیز شهردار نظارت دارد و استانداری و در بحث سیاست‌گذاری مثل بحث خودروهای فرسوده و خطوط ویژه ورود می کند.

معاون حمل و نقل و ترافیک اداره کل فنی و امور عمرانی استانداری آذربایجان شرقی ادامه می‌دهد: البته تمام دستگاه ها و ارگان‌ها در سطح شهر یک مقام مسئول در استانداری دارند اما فقط در شرایط ویژه و اگر استاندار دستور تشکیل کمیته ویژه برای رسیدگی یک موضوع را دهد، استانداری ورود می کند.

درآمد ماهیانه رانندگان تاکسی از حداقل حقوق کارگران کمتر است

«تاکسی، گران‌ترین و لوکس‌ترین نوع حمل و نقل مسافر در دنیا است لذا عموم مردم در جهان از وسایل حمل و نقل عمومی نظیر مترو، اتوبوس و ون استفاده می کنند که ارزان‌تر و به صرفه‌تر است»؛ این را سونیا اندیش، عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تبریز می‌گوید. او می‌افزاید: وقتی تمامی هزینه های ماهانه خانوار های ایرانی را مقایسه می‌کنیم، سهم هزینه حمل و نقل با تاکسی، بسیار سهم اندکی است.

اندیش معتقد است که رانندگان تاکسی به خصوص در شهر تبریز، ضعفیترین قشر محسوب می‌شوند و در این باره می افزاید: رانندگان تاکسی‌ها با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند، زیاد بودن تعداد تاکسی ها در سطح شهر از یک طرف ، کم بودن نرخ کرایه تاکسی‌ها از طرف دیگر و هزینه نگهداری ماشین و خدمات از قبیل تعویض لاستیک، استهلاک ماشین، تعویض روغن و... از سوی دیگر باعث می‌شود تا درامد رانندگان تاکسی بسیار پایین باشد.

این عضو شورای شورای شهر تبریز ادامه می‌دهد: اکثر تاکسی‌های شهر، فرسوده هستند و نیاز به نوسازی دارند ولی رانندگان قدرت پرداخت ماهانه اقساط 700 هزار تومانی را ندارند. این مشکل یک یا دو نفر از رانندگان نیست که بگوییم قدرت مدیریت هزینه‌ها را ندارند بلکه مشکل تمامی رانندگان تاکسی است.

نرخ مصوب کرایه تاکسی، نرخ واقعی هزینه سفر با تاکسی نیست

اندیش با بیان اینکه بین رانندگان تاکسی و مردم یک پروتکل وجود داشته و دارد که چندین سال است که نرخ مصوب کرایه تاکسی در این پروتکل رعایت نمی‌شود، تصریح می‌کند: سال ها قبل مسیری را که نرخ مصوب آن به طور مثال 350 تومان بود، رانندگان 500 تومان می گرفتند و در واقع نرخ گذاری واقعی در این مسیرها اتفاق نیفتاده بود ولی مسافر و راننده بر اساس توافق فیما بین این میزان کرایه را پرداخت می‌کردند و هر دو راضی بودند.

او بیان می‌کند: در شهری مثل تبریز، نرخ مصوب کرایه تاکسی، نرخ واقعی هزینه سفر با تاکسی نیست و در سال‌های گذشته این روند سبب شده است تا رانندگان تاکسی و مردم بر اساس پروتکل فی مابین نرخ کرایه را پرداخت کنند.

عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تبریز ادامه می دهد: امسال با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، رانندگان از وضعیت موجود و کم بودن نرخ کرایه ها ناراضی بودند و خواهان افزایش کرایه ها تا 150 درصد بودند.

اندیش می‌گوید: از طرفی هم کارشناسان معتقد بودند که افزایش 100درصدی کرایه تاکسی سبب ایجاد تنش در جامعه می شود لذا شورای شهر پس از بررسی مسیرهای تاکسی در تبریز، امسال سعی کرد که نرخ کرایه‌ها را تاحدودی به مقدار واقعی و کارشناسی تر نزدیک کند و میزان افزایش نرخ کرایه ها را 25درصد اعلام کرد.

وی ادامه می دهد: در این میزان افزایش نرخ کرایه ها، چون به عدد رندی نمی‌رسیم، تاکسیرانی مجبور شد تا نرخ ها را به نفع رانندگان تاکسی رند کند ولی این مشکل با مجهز شدن تاکسی‌ها به سیستم کارتخوان به زودی حل خواهد شد.

اندیش اضافه می کند: سازمان تاکسیرانی قول داده است تا در اسرع وقت نسبت به نصب برچسب قیمت‌ها در تاکسی‌ها و ایستگاه‌های تاکسی شهر تبریز اقدام کند.

عضو شورای شهر تبریز می‌گوید: وظیفه سازمان تاکسیرانی نظارت بر نرخ کرایه تاکسی‌هاست و مشکلات به معنی این نیست که سازمان تاکسیرانی نباید نظارت کند و مشکلات موجود نافی حق نظارت تاکسیرانی نمی‌تواند باشد.

وی تصریح می‌کند: در عین حال وظیفه ارگان های اجرایی، حمایت از تاکسیرانی است چرا که وقتی نظارت است باید حمایت هم باشد پس باید باید از تردد مسافرکش‌های شخصی که کار را برای رانندگان تاکسی محدود می کنند، جلوگیری شود.

اندیش می افزاید: متاسفانه هیچ گونه نظارت بر نرخ ها کرایه مسافر کش های شخصی وجود ندارد و از طرف دیگر نیز تاکسی بسیار امن‌تر از ماشین‌های مسافر کش شخصی هستند و باید نیروی انتظامی و دستگاه‌های ذی ربط به این موضوع ورود کنند و به هرکس اجازه مسافرکشی ندهند. اگر کسی خواست شغل مسافرکشی را انتخاب کند حتما از طریق سازمان تاکسیرانی ورود کند.

عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تبریز اضافه می کند: سازمان تاکسیرانی سازوکاری برای جلوگیری از تردد مسافر کش های شخصی ندارد و این باعث می‌شود در کنار همه مشکلات موجو بازار در آمد برای رانندگان تاکسی محدودتر شود.

وی می‌گوید: سیاست اصلی شورای شهر، هدایت حمل و نقل به سمت مترو و اتوبوس است ولی اکنون برای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی به 2 هز را و 500 اتوبوس نو نیاز داریم که تا این لحظه 500 دستگاه اتوبوس مصوب شده است که دولت کمک کند ولی متاسفانه تا این لحظه وزارت صنایع ریالی پرداخت نکرده است.

معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تبریز بر کارهای اجرایی تاکسیرانی نظارت ندارد

معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تبریز نیز درباره نرخ‌های دلبخواهی تاکسی می‌گوید: در مورد اقدامات اجرایی، سازمان تاکسیرانی باید خودش پاسخ‌گو باشد، در داخل مجموعه تاکسیرانی کمیته انضباطی وجود دارد که به تخلفات و شکایات رسیدگی می‌کند.

مهدی یوسفی می‌افزاید معاونت حمل و نقل ترافیک شهرداری تبریز بر عملکرد سازمان تاکسیرانی نظارت دارد و لی در کارهای اجرایی آن ها دخالت نمی کند.

شورای شهر هم می تواند سیاست گذاری کند و هم نظارت

عضو کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر تبریز نیز بیان می‌‌کند: شورای شهر هم بر سیاست‌گذاری و هم بر نظارت سازمان تاکسیرانی نقش دارد.

فریدون بابایی اقدم می‌افزاید: من خودم عضوکمیته انضباطی تاکسیرانی هستم اگر موارد تخلفات (نچسباندن برچسب نرخ کرایه ها) را به صورت مکتوب اعلام کنید حتما در کمیته مذکور پیگیری می‌کنم.

وی اضافه کرد: به دلیل نبود پول خرد، باید کرایه تاکسی‌ها را رند می‌کردیم و ان‌شاءلله باید در سال بعد به این موارد در مصوبات افزایش نرخ کرایه تاکسی‌ها رسیدگی کنیم.

گزارش: لیلا موثق