وزیر بهداشت: تخصیص 0.3 درصد از بودجه کشور به پژوهش خجالت‌آور است

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، سید حسن هاشمی در نوزدهمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده کشور که با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری در سالن اجلاس سران برگزار شد، اظهار کرد: اجازه دهید که از این پس، رتبه‌ها و قبولی هر دانشگاه را در سایت، اعلام عمومی کنیم مگر نه اینکه شفافیت خوب است و اینجا هم که حوزه امنیتی نیست؛ بعد متوجه می‌شویم که تصمیم‌سازی‌ها و سیاستگذاری‌ها چه بلایی بر سر علم، پیشرفت و دانشگاه‌ها می‌آورد.

وزیر بهداشت تصریح کرد: هر کجا نگاه کنید یک دانشگاه یا دانشکده ایجاد شده است من و وزیر علوم از این نظر تحت فشار هستیم چون هر شهری که می‌رویم از ما دانشکده می‌خواهند. این مساله برای وزرای قبلی هم وجود داشته است، فکر می‌کنیم که با گسترش کمّی دانشکده‌ها، هنر کرده‌ایم اما کنار خانه جوان کشاورز یا دامداری که مولد بوده، دانشگاه یا دانشکده‌ای تاسیس شده است و این جوان فکر می‌کند که کار خود را رها کند و در دانشگاه یا دانشکده درس بخواند و بعد هم که شغل مناسب تحصیلات خود را پیدا نمی‌کند اقدام به مهاجرت می‌کند. اکنون 75 درصد شهرنشین و حاشیه شهرنشین در کشور داریم.

هاشمی تاکید کرد: تا توانسته‌ایم بی‌سوادی مدرن را تبلیغ و تشویق کرده‌ایم و بدون حساب و کتاب مدرک علمی و تحصیلی می‌دهیم و این روند با فشارهای بیرونی، ادامه‌دار است چون این فشارها خواست دانشگاه‌ها و وزرای علوم و بهداشت نیست اما مسیری را می‌رویم که دود آن به چشم خودمان خواهد رفت.

وزیر بهداشت با بیان اینکه در امور دانشگاه‌ها نباید دخالت شود، افزود: اجازه دهند دانشگاه کار خودش را انجام دهد که به نفع و صلاح کشور و مردم است اما بخشی از مشکلات موجود نیز به ما دانشگاهیان مربوط می شود چون بخش عمده‌ای از تحقیقات ما مشکلات مردم را حل نمی‌کند و متاسفانه به دنبال این هستیم که H index خودمان را افزایش دهیم یا نفرات برتر کشور، منطقه و بین المللی باشیم که این امر هم از مسیر نمایه‌های بین المللی مانند ISI حاصل می‌شود و طبیعی است که تولیدات علمی ما از نگاه مردم بیشتر برای نمایه‌های علمی بین المللی کارایی دارد تا برای مروم و پیشرفت کشور.

هاشمی خاطرنشان کرد: امروز دانشگاه‌های نسل چهارم برای کشور کاربردی است چون دانشگاه باید به درد و مشکلات مردم در حوزه‌های مختلف فکر کند و البته که سیاستگذار، سیاستمدار و مسئولان کشور باید فرصت را برای دانشمندان ایجاد کند شایسته‌گزینی در مدیریت کشور باید شاه بیت انتخاب افراد باشد.

وزیر بهداشت گفت: در تحقیقات و پژوهش‌های ما، چقدر حل مشکلات مردم و کشور در حوزه اقتصاد و معیشت مورد توجه قرار می‌گیرد؟ مردم آثار تحقیقات علمی کشور را نمی‌بینند و عنوان می‌کنند که اگر ما ادعا می‌کنیم که در تولید علم، رتبه اول منطقه را داریم اثرات این موفقیت چه زمانی می‌خواهد بروز و ظهور پیدا کند؟ باید اعتراف کنیم که در کنار محدودیت‌هایی که برای دانشمندان و پژوهشگران وجود دارد، متاسفانه تحقیقات ما هم راستا با مشکلات روزمره مردم نیست.

هاشمی افزود: مشکلات جاری کشور مانند مشکلات اقتصادی، کم آبی و محیط زیست دردهای امروز جامعه است که باید برای حل آن فکر و تحقیق کرد هر قدر بتوانیم بیشتر با مردم معاشرت داشته باشیم بهتر می‌توانیم به مشکلات آنها بپردازیم اما گاهی برخی افراد را برای خدمت به شهرها و روستاها اعزام می‌کنیم که بعد از 30 سال درس خواندن، اولین بار است که سوار اتوبوس می‌شود و با فضای روستا و مناطق محروم بیگانه است و این فرد و برخی دانشگاهیان، با متن جامعه فاصله دارند.

وزیر بهداشت اظهار کرد: اگر بخواهیم مشکلات مردم را حل کنیم حتما این فرصت را داشته باشیم که مراکز تحقیقاتی را به مراکز بدون مرز تبدیل کنیم و درون جامعه برویم و بجای اینکه برای خودمان و دیده شدن در سطح بین المللی کار کنیم باید برای مردم کار کنیم تربیت انسان‌های بزرگ، توانا و مسئولیت‌پذیر می‌تواند سرنوشت ایرانی سرافراز را رقم بزند امیدواریم که سیاستگذاران و دانشگاه‌های کشور، مسیر موجود را تغییر دهند و به نحوی عمل کنیم که برونداد و خروجی دانشگاه‌ها که سرشار از استعدادهای درخشان و بی‌نظیر است به سمتی رهنمون شود که مشکلات کشور کاهش یابد.

هاشمی با اشاره به رشد شتابان علم و فناوری در سال‌های اخیر در کشور، یادآور شد: یکی از نقاط افتخار آمیز کشور رشد شتابان علم و فناوری در سال‌های گذشته است و باعث شادی و مسرت برای ایرانیان می‌شود چراکه تولیدات علمی کشور در سال 2001 بسیار ناچیز بود و فکر می‌‌کردیم که اگر جایگاه دوم مصر در تولید علم منطقه را کسب کنیم به موفقیت بزرگی رسیده‌ایم اما در سال 2011 توانستیم موقعیت ممتازی در منطقه کسب کنیم.

وزیر بهداشت اضافه کرد: از سال 2011 در تولید علم در کشور با افت روبرو بودیم اما در سال 2014 با اقداماتی که در دولت تدبیر و امید انجام شد، شرایط ممتازی در حوزه تولید علم به دست آوردیم و وضع کیفی مقالات بسیار بهبود یافت.

هاشمی گفت: در برنامه توسعه چشم انداز 1404 این بخش از خدمات دانشگاهیان بی‌سابقه است که ده سال زودتر از برنامه توانستیم به رتبه اول تولید علم در منطقه برسیم البته دوست داشتیم که در حوزه فناوری نیز چنین موقعیتی می‌داشتیم اما هنوز راه طولانی در پیش داریم اما در روزهایی که خبرهای منفی در جامعه زیاد است، بازگو کردن این اخبار برای مردم در هیاهوی سیاست‌زده مناسب‌تر است و امیدواریم که انعکاس اخبار و اطلاع‌رسانی به نحوی باشد که بار روانی اخبار منفی کاهش پیدا کند و ذکر این موفقیت‌ها موجب مسرت مردم شود.

وزیر بهداشت با بیان اینکه سهم وزارت بهداشت از شاخص‌های ورودی مانند بودجه، نیروی انسانی، تعداد مراکز آموزشی و اعضای هیات علمی، کمتر از یک چهارم است، افزود: در تولید علم و شاخص‌های علم و فناوری سهم وزارت بهداشت بسیار بالا است و در ابتدای دولت یازدهم فقط 8 دانشمند یک درصد برتر با استناد بالا در وزارت بهداشت داشتیم که تا پایان سال 2016 به 55 نفر افزایش یافت و در حوزه فناوری نیز بخش پزشکی کارنامه درخشانی دارد.

هاشمی تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه سلامت را 1150 شرکت عنوان کرد و گفت: 52 شرکت دانش‌بنیان حوزه سلامت، محصولات خود را صادر می‌کنند و در حوزه ورود تحقیقات به عرصه زندگی مردم و اقتصاد کشور، بسیار موفق بوده‌اند.

وزیر بهداشت در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: حدود 1000 سال پیش فردوسی گفت توانا بود هر که دانا بود، ز دانش دل پیر برنا بود و مصرع دوم این شعر را همه قبول دارند و افرادی که در حوزه پژوهش و تحقیقات فعال هستند به خاطر آرامش خودشان، تعهد به کشور و بشریت در این حوزه فعالیت دارند اما مصرع اول این شعر به سیاستمداران مربوط می‌شود.

هاشمی تصریح کرد: در 1000 سال گذشته کمتر سیاستمداری در کشور بوده که در عمل به مصرع اول باور داشته است در گفته‌ها این باور را می‌بینیم و همه از علم، عالم و خردورزی حمایت می‌کنند اما در عمل باید به بودجه‌های علمی و پژوهشی کشور توجه کنیم؛ خجالت‌آور است که 0.3 درصد از بودجه کشور را به پژوهش اختصاص می‌دهیم و البته در تخصیص و تحویل بودجه نیز مشکلاتی داریم.

وزیر بهداشت تاکید کرد: باور به علم و پژوهش کمتر نزد سیاستمداران وجود دارد باید بپذیریم که اگر بناست انقلاب را صادر کنیم، این صادرات با مغز، قلم، اندیشه، علم و دانایی میسر است؛ ببینید که کشور چین انقلاب خود را از طریق علم و فناوری به همه جا صادر کرده و در همین سالن نگاه کنید که چه آثاری از چین وجود دارد آیا جایی در دنیا هست که اثری از چین در آن وجود نداشته باشد؟

هاشمی یادآور شد: امیدواریم همه در عمل به علم و عالم احترام بگذارند و باید دخالت مجلس و دولت‌ها در دانشگاه‌ها کم شود البته از نظر امنیتی می‌گویم هر کاری لازم است با رعایت قانون اساسی و حقوق شهروندی انجام دهید اما دخالت‌های مدیریتی دولت و مجلس به علم، آموزش و پژوهش و سلامت مردم آسیب وارد می‌کند که باید تجدید نظر کنیم.