در گفتوگو با BBC
ظریف: در مایک پمپئو هر چیزی دیدم به جز احترام دوجانبه
درهای گفتوگوی ایران و آمریکا باز است مشروط بر اینکه دیداری قابل اطمینان باشد
تهران (پانا) - وزیر امور خارجه کشورمان متذکر شد که احتمال دیدار بین روسای جمهوری فعلی جمهوری اسلامی ایران و رئیس‌جمهوری آمریکا غیر ممکن نیست ولی آمریکا به توافقی بهتر از برجام نخواهد رسید.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، محمدجواد ظریف در گفتوگو با لیز دوسِت، خبرنگار ارشد بین‌المللی شبکه BBC در نیویورک در پاسخ به سوالی درباره نگرانی ایران از فروپاشیدن توافق هسته‌ای، اظهار کرد: «احتمال فروپاشیدن توافق هسته‌ای وجود دارد ولی این نه تنها گام رو به عقب برای ایران نیست، بلکه شکست برای جامعه بین‌المللی، قوانین بین‌المللی و سازمان ملل خواهد بود.»
او ادامه داد: «آنچه اکنون با آن روبرو هستیم قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است و یکی از اعضای دائم این شورا نه تنها قطعنامه‌ای را که خودش به آن رأی داده و درواقع، به شورای امنیت ارائه و بر سر آن مذاکره کرده است، نقض می‌کند، بلکه کشورهایی را که قصد دارند این قطعنامه را اجرا کنند، مجازات می‌کند. این، نخستین بار است که چنین اتفاقی رخ می‌دهد. بنابراین، سقوط برجام نه تنها یک پسرفت، بلکه رویه بسیار جدی در نظام بین‌المللی خواهد بود.»
خبرنگار BBC در ادامه از وزیر امور خارجه کشورمان پرسید: «اکنون که توافق به تار مویی بسته است، اروپا سازوکار ویژه‌ای فراهم کرده است تا به شرکت‌های خصوصی و شرکت‌های نفتی اجازه دهد از طریق دور زدن دلار آمریکا، استفاده از سایر ارزها و پرهیز از تحریم‌های آمریکا، با ایران تجارت داشته باشند. عملی کردن این سازوکار نیز دشوار خواهد بود.»
ظریف در پاسخ به او گفت: «بله، این کار دشوار خواهد بود، زیرا دلار آمریکا نقش فراگیر در نظام مالی بین‌الملل دارد. این کار دشوار خواهد بود اما تصمیم بسیار روشن است. آیا جامعه بین‌المللی به آمریکا اجازه سلطه خواهد داد یا خیر؟ البته آمریکا در گذشته سلطه داشت، اما بر اساس مجموعه‌ای از قوانین و نه بر اساس موارد دیکته شده که هر چند روز یک بار تغییر می‌کنند.»
دوست از ظریف سوال کرد: «هفته گذشته در سازمان ملل، از شما حمایت‌های زیادی شد. بسیاری از اعضای شورای امنیت سازمان ملل از شما حمایت سیاسی کردند، اما همان‌طور که می‌دانید شرکت‌ها و غولهای تجاری بزرگ نظیر ایرباس و توتال فرانسه هم اکنون نیز سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری خود در ایران را به علت نگرانی از تحریم‌های آمریکا، لغو کرده‌اند.»
وزیر امور خارجه دولت دوازدهم در پاسخ گفت: «بدون شک، همان طور که گفتم آمریکا در نظام مالی بین‌المللی، نقش گسترده‌ای دارد و به چالش کشیدن آن مستلزم (زمان و تلاش) زیاد خواهد بود؛ اما ایران لزوما نیاز ندارد با کسانی که در معرض (تحریم‌های) آمریکا قرار دارند، تعامل داشته باشد. شمار زیادی از شرکت‌ها در عرصه فناوری‌های پیشرفته و مطرح، هیچ‌گونه در معرض (تحریم‌هایی) آمریکا نیستند. اگر اروپا بتواند جایگزین‌هایی بیابد، آنگاه ما (تعامل) با این شرکت‌ها را آغاز خواهیم کرد و اطمینان دارم به محض اینکه غولهای تجاری ببینند که حضور در ایران، منطقی است و خطری ندارد، آنها نیز همین کار را خواهند کرد، زیرا ایران امن‌ترین، ایمن‌ترین و باثبات‌ترین اوضاع را در منطقه (غرب آسیا) دارد و همه به حضور در آن علاقه دارند.»
این خبرنگار ارشد در ادامه پرسید: دونالد ترامپ هشدار بسیار جدی داد که هر کس ایران را منزوی نکند، با پیامدهای شدید روبرو خواهد شد. اکنون تکلیف کشوری مانند انگلیس که بیش از هر چیز دیگر، به دنبال حفظ روابط تجاری و سیاسی خود با ایران است، چیست؟ آنها (مقامات انگلیس) در این زمینه چه به شما گفتند؟
ظریف در پاسخ متذکر شد: «ترزا می، نخست وزیر انگلیس، امانوئل مکرون و دیگران، تعهدشان را اعلام کردند و گفتند ما به بهره‌مندی ایران از مزایای اقتصادی توافق متعهدیم. تعهداتی که اروپایی‌ها دادند، احتمالاً بهتر از آن چیزی بود که کسی تصورش را می‌کرد. مرحله بعد، تبدیل این تعهدات سیاسی به سازوکار بود و به اعتقاد من، این سازوکارها قرار است اجرایی شود. محک بعدی که مهم‌ترین و دشوارترین آزمون خواهد بود، این است که ببینیم آیا سازوکارها مؤثر است یا خیر. به عقیده ما، دلیلی وجود ندارد که این سازوکارها عمل نکند. ما قصد داریم اندکی بیشتر شکیبایی کنیم، اما این بدین معنا نیست که کاسه صبر ما هرگز لبریز نخواهد شد، اما اندکی بیشتر صبر می‌کنیم تا ببینیم چه می‌شود.»
خبرنگار BBC در مورد بهبود روابط آمریکا و ایران از وزیر امور خارجه کشورمان پرسید: «راه برون رفت وجود دارد. شما می‌توانید پیشنهاد ترامپ را برای دیدار (دو جانبه) با حسن روحانی بپذیرید. آیا این کار، غیرممکن است؟»
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان بیان کرد: «هیچ چیزی غیرممکن نیست. اما نتیجه دیدار (احتمالی) ترامپ با روحانی، فرصتی برای عکس گرفتن مقابل خبرنگاران و سندی دو صفحه‌ای خواهد بود. ما هم اکنون سندی 150 صفحه‌ای در اختیار داریم که متن توافق است که نه تنها ایران و آمریکا، بلکه شش قدرت دیگر، بر سر تک تک واژه‌های آن مذاکره کردند. به عنوان فردی که بر سر این توافق مذاکره و برای مدتی طولانی درگیر این فرآیند بوده است، می‌توانم به ترامپ اطمینان دهم که آمریکا به توافق بهتری نخواهد رسید.»
دوست با اشاره به ادعاهای مقامات دولت آمریکا درباره پیامدهای توافق با کره شمالی از ظریف پرسید: «کیم جونگ اون رهبر کره‌شمالی به نتیجه متفاوتی رسید و از دشمن درجه یک عمومی در آمریکا به رهبری تبدیل شد که ترامپ می‌گوید به خاطر نامه‌های زیبایش، عاشق و شیفته او شده است.»
ظریف در پاسخ گفت: «روابط بین‌المللی به عاشق شدن ارتباطی ندارد. روابط بین‌الملل، (مبتنی) بر احترام به تعهدات است. آمریکا بر سر توافق مذاکره کرد. می‌دانید که با روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، فقط دولت این کشور تغییر کرد و اینگونه نبود که انقلاب رخ دهد. توافق هسته‌ای نیز یک توافق شخصی بین من و جان کری یا بین اوباما و روحانی نیست، بلکه توافقی بین‌المللی میان هفت کشور و اتحادیه اروپا است که در قطعنامه شورای امنیت نیز درج شده است.»
خبرنگار BBC با اشاره به احتمال گفتوگوی بین ایران و آمریکا از ظریف پرسید: «آیا شما کاملا درها را به روی گفتوگو با ترامپ بسته اید؟ آیا درها هنوز باز است؟»
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان پاسخ داد:« نه! ما درها را نبسته‌ایم. درها باز است مشروط بر اینکه چنین دیداری قابل اطمینان باشد. ما باید اطمینان یابیم که به محض اینکه به توافق رسیدیم، توافق اجرایی شود.»
خبرنگار سرویس جهانی BBC از ظریف پرسید: در دولت سابق آمریکا، رابطه‌ای بین شما و «جان کری» شکل گرفت. پس چرا اکنون با مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفتوگو نمی‌کنید؟ شما که هم اکنون نیز تابوی گفتوگو با وزرای امور خارجه آمریکا را شکسته‌اید. گفتوگو را در این سطح (وزرای امور خارجه) آغاز کنید، آیا می‌توانید چنین کاری کنید؟»
ظریف در پاسخ یادآور شد: «به نظرم آنچه برای گفتوگو ضروری است، اعتماد دو جانبه نیست.»
خبرنگار گفت: «بله، حتی اوباما، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا هم گفت که اعتمادی وجود ندارد.»
وزیر امور خارجه در پاسخ بیان کرد: «بله و این پیش شرط مذاکره نیست، اما احترام دوجانبه پیش شرط گفتوگو است و من در مایک پمپئو (وزیر امور خارجه آمریکا) هر چیزی دیدم به جز احترام دوجانبه.»
دوست از BBC از ظریف پرسید: «ترامپ گفت که روحانی مردی دوست داشتنی است؛ مگر این احترام نیست؟»
ظریف یادآور شد: «خیر! این احترام نیست. احترام بدین معناست که برای خودتان و قول‌هایتان ارزش و احترام قائل باشید.»
این خبرنگار انگلیسی سوال کرد: «به نظرم آنها گفته‌اند که به قول‌هایشان عمل خواهند کرد.»
وزیر امور خارجه در پاسخ با اشاره به رفتار رئیس‌جمهوری آمریکا پس از نشست گروه هفت، اظهار کرد: «نه! زمانیکه شما باور دارید که می‌توانید با گروه هفت به توافق برسید و سپس سوار هواپیما شوید و این توافق را پاره کنید؛ فقط به این علت که شخصی سخنانی بر زبان آورده که برای شما ناخوشایند بوده است، این به من نشان نمی‌دهد که شما مذاکره کننده‌ای قابل اطمینان هستید.»
خبرنگار در ادامه گفت: «شما به گونه‌ای وانمود می‌کنید که گویی گذر زمان به نفع شما خواهد بود، اما در ایران موج بی‌سابقه‌ای از اعتراض‌ها شکل گرفته است. افزایش نارضایتی، اعتراض‌ها به گرانی، سیاست‌های اقتصادی دولت شما، انتقاد از حکومت ایران. این‌ها رو به افزایش است و تحریم‌های بیشتر در ماه نوامبر، در راه است.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پاسخ داد: «به نظرم تحریم‌ها تاکنون نیز اثر خود را گذاشته‌اند، زیرا آثار تحریم‌ها بیش از اینکه جنبه واقعی داشته باشد، جنبه روانی دارد.»
دوست گفت: «اما ریال، حدود 80 درصد از ارزش خود را از دست داده است.»
ظریف در پاسخ بیان کرد: «همان‌طور که گفتم، این اثر روانی (تحریم‌ها) است و در دو روز اخیر، ریال دوباره توانست حدود 30 درصد از این 80 درصد را به دست آورد. این، یک جنگ روانی است. جنگ اقتصادی که آمریکا و برخی وابستگان آن در منطقه علیه ایران راه انداخته‌اند، بیش از آنکه واقعا جنگ اقتصادی باشد، جنگ روانی است.»
خبرنگار BBC از ظریف پرسید: «حسن روحانی برای نخستین بار در 5 سال اخیر در پارلمان ایران با انتقادات شدید در مورد سیاست‌های ناکارآمد اقتصادی خود روبه‌رو شد. بنابراین، موضوع فقط تحریم‌ها نیست.»
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان متذکر شد : «خیر! این به تلفیقی از مسائل مربوط می‌شود که در ایران رخ داده است.»
ارسال دیدگاه