ترامپ در اولین ریاست بر شورای امنیت تنها ماند؛ ناکامی کاخ سفید در بی‌اعتبار کردن برجام

دقایقی پیش نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد با موضوع مقابله با اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی به ریاست دونالد ترامپ، عالی ترین مقام اجرایی ایالات متحده آمریکا با حضور اعضا برگزار شد.

نشست امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد صرفا نشستی مشورتی است.

نیکی هلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد، چند هفته پیش از برگزاری این نشست با موضوع ایران خبر داد، خبری که خود هیلی چندی بعد آن را تکذیب کرد و موضوع جلسه را سلاح‌های کشتار جمعی اعلام کرد.

تحلیلگران آمریکایی بر این باور بودند که برگزاری جلسه با موضوع ایران این امکان را به دیگر اعضا می دهد و البته ایران می‌دهد که پاسخ آمریکا را بدهند که به نفع این کشور نخواهد بود.با وجود این، ترامپ در توئیتی اعلام کرد که در این نشست موضوع ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت هر چند اعضای شورای امنیت تأکید دارند که موضوع نشست ایران نیست.

به هر حال نکته روشن آن است که بر اساس قواعد حاکم بر سازمان ملل متحد در این نشست حتی در صورت مطرح شدن موضوع ایران، تنها جلسه ای مشورتی است که امکان صدور قطعنامه‌ای را نخواهد داشت.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا روز گذشته در سازمان ملل متحد با تکرار اتهامات خود علیه ایران کشورهای جهان را به اتحاد برای انزوای ایران دعوت کرد.

همان‌طور که از نام این نشست مشخص است، موضوع آن اساسا ارتباطی به جمهوری اسلامی ایران ندارد ولی رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا با سوءاستفاده از ریاست خود که به طور دوره‌ای واگذار شده است، بر اساس اعلام‌های پیشین مقام‌های رسمی کاخ سفید، قصد داشت موضوع ایران و توانمندی‌های موشکی کشورمان را مطرح کند.

ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اتهاماتی درباره کشورمان و حضور جمهوری اسلامی ایران در سوریه مطرح کرد که با پاسخ‌های دیپلماتیک حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان همراه شد.

سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان، شب گذشته با اشاره به ریاست فعلی آمریکا بر شورای امنیت سازمان ملل، خاطرنشان کرد: «اخباری داشتیم که ترامپ می‌‌خواهد جلسه‌ای را درباره ایران تشکیل دهد که فکر می‌کردند می‌توانند جلسه‌ای را با موضوع ایران تشکیل دهند که با بررسی‌هایی که انجام دادند به این نتیجه رسیدند که این جلسه می‌تواند به ضد اهداف خود تبدیل شود و در نهایت موضوع آن را تغییر دادند و عدم اشاعه گذاشتند و امکان حضور ایران را با بازی‌های آیین‌نامه‌ای سلب کردند. براساس اخباری که داریم در جلسه فردا تقریبا همه کشورهای عضو شورا و به ویژه اروپایی ها قصد دارند از برجام و لزوم پایبندی به آن دفاع کنند و جلسه فردا خلاف خواستی که ترامپ دنبال می‌کند، تبدیل خواهد شد.»

از جمهوری اسلامی ایران نماینده‌ای در این نشست شرکت نخواهد کرد و این نشست «مشورتی» شورای امنیت سازمان ملل متحد صرفا با حضور اعضا هم اکنون درحال برگزاریست.‎

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، ترزا می، نخست وزیر بریتانیا و آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد و دیگر سران کشورهای عضو شورای امنیت در این نشست حضور دارند.

دونالد ترامپ در آغاز این جلسه عنوان آن را حفظ صلح و امنیت، منع گسترش سلاح‌های جمعی اعلام کرد.

او به مقابله با به‌کارگیری سلاح‌ها هسته‌ای و شیمیایی اشاره کرد و اینکه به نفع همه کشورهاست که اجازه ندهیم از این سلاح ها استفاده شود.

او مدعی شد که سوریه از سلاح‌های شیمایی به همراهی حکومت ایران استفاده کند و مدعی شد که ایران حامی اصلی تروریسم است و هرگز نباید اجازه داشتن سلاح‌های هسته‌ای را داشته باشد و به همین دلیل او از توافق هسته‌ای خارج شده است.

ترامپ با تکرار ادعاهای روز گذشته اش در شورای امنیت مدعی شد که ایران از منفعت مالی برجام بهره مند شده است و آمریکا تحریم های ایران را از 13 آبان آغاز و بعد از آن تحریم های شدیدتری را علیه ایران اعمال می کند و هر گروهی که با آمریکا همراه نباشد دچار مشکل می شود و عواقب کار خود را خواهد دید.

ترامپ از شورای امنیت خواست که علیه ایران اجماع کنند.

او از ایران روسیه و ترکیه برای اینکه حمله‌های خود به ادلب را به دنبال درخواست‌اش کاهش دادند، قدردانی کرد.

ترامپ گفت اخیرا فهمیدم که چین تلاش کرده است که در انتخابات میان دوره‌ای آمریکا دخالت کند. ما داریم در تمام سطوح از چینی‌ها می‌بریم و چین نمی‌خواهد من در انتخابات برنده باشم.

ترامپ در سخنرانی اش موضوعات دیگری از جمله چین، کره شمالی و مذاکره با ژاپن را نیز مطرح کرد و از رهبر کره شمالی تکریم کرد.

پس از دونالد ترامپ، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه سخنانی را مطرح کرد.

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، گفت: «در مسئله کره شمالی کنار هم ایستادیم و بحران را مدیریت کردیم و به خاطر ابتکارات رئیس جمهوری آمریکا توانستیم مذاکره داشته باشیم. هر گز شورای امنیت نباید فراموش کند که کره شمالی یک خطر هسته ای را در مقابل جهان قرار داده است.»

او گفت که درباره ایران هم هم صدا هستیم. از زمان قطعنامه 2231 شورای امنیت امضاکنندگان توافق هسته‌ای دچار اختلاف شدند اما هم چنان هدف ما این است که نظارت کامل بر برنامه هسته‌ای ایران باشد. برجام توافق کامل نیست. با وجود بحران اعتماد، ایران همچنان پایبند به برجام است. برجام را باید تمام کسانی که آن را امضا کردند اجرا کنند. با اهدافی که رئیس‌جمهوری آمریکا برشمرده موافق هستم هرچند درباره برجام با او مخالف هستم. نمی‌شود تنها با تحریم و محروم کردن با این قضیه برخورد کنیم. باید در چارچوب موضوعاتی باشد که بعد از انقضای برجام مد نظر داریم. بحث موشک‌های بالستیک را باید در همین چارچوب در جهت صلح و امنیت بین‌المللی مد نظر قرار دهیم. ما در این زمینه هم‌صدا هستیم که سلاح‌های شیمیایی سوریه را نیز حذف کنیم.

رئیس جمهوری لهستان از سازمان انرژی اتمی از نظارت بر روند فعالیت ایران قدردانی کرد.

رئیس‌جمهوری بولیوی در اظهاراتش به تندی از سیاست‌های آمریکا انتقاد کرد.

او درباره ایران به کودتای آمریکا علیه ایران درباره ملی کردن صنعت نفت ایران اشاره کرد و گفت دولت آمریکا تا زمان انقلاب 1979 تلاش کرد از دولت تمامیت خواه حمایت کند و حالا که ایران منایع خود را به دست آورده تلاش می‌کند که ایران را تحت فشار قرار دهد.

رئیس‌جمهوری بولیوی تحریم‌های آمریکا علیه ایران را محکوم کرد.

او گفت که آمریکا به هیچ عنوان به دنبال دموکراسی نیست اگر بود از حکومت‌های دیکتاتوری حمایت نمی کرد و قوانین بین‌المللی را نقض نمی‌کرد و از مکانیسم‌های بین‌المللی خارج نمی‌شد.

او از آلمان چین و روسیه خواست که در برجام و در توافق پاریس بمانند از معاهدات بین المللی دفاع کنند.

رئیس‌جمهوری پرو دیگر عضو شورای امنیت بود که از برجام حمایت کرد و گفت که قطعنامه شورای امنیت که تصویب شد برنامه خوبی برای ایران بود.

ترزا می، نخست وزیر بریتانیا، به عنوان عضو دائم شورای امنیت با اشاره به اینکه بریتانیا تلاش می‌کند چیزهایی که در سال‌های گذشته به دست آورده‌ایم حفظ کند گفت این وظیفه جامعه جهانی است که منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای اهمیت دهد.

او گفت در چند ماه گذشته اتفاقاتی افتاده که عقب‌گرد کرده‌ایم و در سوریه و انگلستان سلاح‌های شیمیایی استفاده می‌شود. پیمان 1970 به درستی می گوید که همه کشورها باید با گسترش سلاح‌های هسته‌ای مقابله کنند. نیاز به رهبری داریم رهبری‌ای که شما در مورد کره شمالی انجام دادید.

ترزا می گفت که در سال 2015 به برجام رسیدیم و آنهایی که سال‌ها مسئله ایران را دنبال می‌‍کردند می‌دانستند که این موضوع تبدیل به چه مسئله‌ای شده بود و با برجام جلوی دست‌‌یابی ایران به سلاح هسته‌ای را گرفتیم و ایران به تعهدات خود عمل کرده است. ایران باید بداند که برجام پایبند هستیم و اجازه بدهد به آژانس که اقدات این کشور را بررسی کند.

او مدعی اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه شد و به برنامه موشکی ایران و ارائه آن به حزب الله و حوثی‌ها در یمن اشاره کرد. او گفت در شورای امنیت خواستم هزینه این اقدامات بالاتر برود.

می گفت که مهم است که روسیه از کشورهایی که با آنها ارتباط دارد بخواهد که این اقدامات را کاهش دهند.

شورای امنیت بارها گفته که رژیم اسد که از سلاح شیمیایی استفاده کرده و روسیه جلوی تلاش ما برای محکومیت سوریه گرفته و قطعنامه‌ها را وتو کرده است.

نماینده کویت نیز به ناچار از اجرای تعهدات ایران از برجام حمایت کرد اما مدعی شد که ایران با ارسال سلاح به برخی گروه‌های برای منطقه تهدید است و در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت می کند.

وزیر امور خارجه چین به عنوان نماینده این کشور در این نشست گفت توافق هسته‌ای با ایران نتیجه تلاش‌های چندجانبه جامعه بین‌الملل بود هیچ توافقی کامل نیست اما این توافق در شورای امنیت مورد تأیید قرار گرفت و برجام یک توافق معتبر بوده است. چین از ایران می‌خواهد به توافق خود پایبند بماند و همه کشورها باید بتوانند باید با ایران همکاری تجاری داشته باشند.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، نیز در اظهارات خود گفت که خروج آمریکا از برجام خطر بزرگ برای نظام منع گسترش سلاح‌های جمعی است. ایران به تعهدات حود به برجام متعهد استو آژانس بین المللی انرژی اتمی بارها بر این امر تأکید داشته است. روسیه معتقد است برجام باید حفظ شود و دائم در حال کار با اتحادیه اروپا و چین برای حفط برجام است. برچیده شدن برجام به ناامنی در خاورمیانه منجر می‌شود.

او گفت کاری که آمریکا اکنون می‌کند جلوگیری از پیمان منع توسعه سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه است. برخی دولت‌های غربی اتهام‌هایی را متوجه روسیه می‌کنند و مقام های سوریه را به استفاده از سلاح‌های شیمایی متهم می‌کنند. دولت سوریه تمام سلاح‌های شیمایی خود را از بین برده است. گروه‌های تروریستی د رسوریه سلاح های شیمایی استفاده می‌کنند و سازمان ها اطلاعاتی آمریکا به ما هشدار دادند که تروریست‌ها مشغول این کار هستند.

جلسه بدون هیچ نتیجه خاصی برای آمریکا که مدت ها برای برگزاری آن تلاش کرده بود به پایان رسید.