دغدغه‌های امروز طالقانی

طالقانی بر پایه آموزه‌های قرآنی همواره بر مفهوم راهبردی «شورا» و کرامت و شخصیت دادن به انسان که باید بر سرنوشت خود در اداره جامعه مشارکت و حاکمیت داشته باشد؛ در آثار و سخنرانی‌های خود تاکید کرده است. همه به یاد داریم در همان ماه‌های بعد از پیروزی انقلاب که در بسیاری از شهر‌ها با بحران‌های اجتماعی روبه‌رو بودیم او با تاکید بر آموزه‌های قرآنی پیشنهاد تشکیل شورا‌ها و سپردن کار مردم به دست مردم را مطرح کرد و در همین راستا در چند شهر از جمله سنندج انتخابات شورا برگزار شد و با مشارکت مردم در آن شرایط ملتهب آرامش به وجود آمد.

در شهر تهران نیز در اردیبهشت‌ماه سال ٥٨ اولین انتخابات شوراها زیرنظر وزارت کشور در ١٥ گود جنوب شهر که پایین‌ترین لایه‌های اجتماعی به لحاظ فرهنگی و اقتصادی در آنها ساکن بودند، برگزار شد. با همکاری و مشارکت نمایندگان منتخب همین گودنشینان کار سنگین کمک‌رسانی و جابه‌جایی گود‌نشینان فراهم شد، که گزارش تفصیلی آن قبلا منتشر شده است. با چنین نگاه راهبردی با نگرانی‌هایی که طالقانی از روند شکل‌گیری تحولات در ماه‌های بعد از انقلاب داشت و احساس خطری که می‌کرد در خطبه‌های آخرین نماز جمعه که به مناسبت سالروز شهدای ١٧ شهریور در بهشت زهرا برگزار شد بر همین راهبرد تاکید کرد و گفت: «مساله شورا از اساسی‌ترین مسائل اسلام است. خداوند حتی به پیغمبرش با آن عظمت می‌گوید با مردم مشورت کن و به اینها شخصیت بده، تا بدانند که مسوولیت دارند و متکی به شخص رهبر نباشند.

گروه‌ها و افراد دست‌اندر کار شاید این طور تشخیص دادند که اگر شورا تشکیل شود دیگر ما چه کاره هستیم؟ هیچ، شما بروید دنبال کارتان. بگذارید این مردم مسوولیت پیدا کنند... خود‌رایی و خود‌خواهی راکنار بگذاریم. گروه‌خواهی، فرصت‌طلبی و تحمیل عقیده یا خدای نخواسته استبداد زیر پرده دین را کنار بگذاریم. بیایید با مردم، با دردمندان، با رنج‌کشیده‌ها و با محرومان باشیم.. (کتاب اندیشه‌های طالقانی صفحه‌٢٤٤ - به کوشش مرحوم محمد بسته‌نگار)

آیا در شرایط کنونی جامعه که با بحران‌های متعددی روبه‌رو هستیم این پیام راهبردی طالقانی برای تقویت امید، اعتماد و مشارکت عمومی برای رویارویی با چالش‌های پیش رو راهکار واقع‌بینانه‌ای نیست؟

اگر اینچنین است، چرا لایحه مدیریت یکپارچه شهری که در سال ١٣٩٣ در وزارت کشور دولت آقای روحانی تهیه شد و دو همایش هم برای دریافت اظهارنظر کارشناسان برگزار شد، که پیامد اجرایی شدن آن سپردن کار مردم به دست مردم در سطح کشور و کوچک و چابک شدن دولت خواهد شد؛ به دست فراموشی سپرده شده است؟! آیا برای گشودن بسیاری از مشکلات کلان کشور نباید از ظرفیت و راهکار‌های پیش‌بینی شده در قانون اساسی از جمله اصل ٥٩ آن در خصوص «همه‌پرسی»، برای جلب مشارکت و اعتماد مردم بهره گرفت؟ سوالات و انتظاراتی اینچنین که امروز به طور گسترده در جامعه مطرح است نگرانی‌ها، دغدغه‌ها و نگاه راهبردی زنده‌یاد طالقانی را در همان ماه‌های بعد از پیروزی انقلاب به وضوح نشان می‌دهد.

منبع: اعتماد

* فعال سیاسی