فیلم‌های «جنس سوم »و «مانیکور» در پنل تخصصی جشنواره سلامت بررسی شدند
تهران (پانا) - در پنل تخصصیب دومین روز جشنواره سلامت فیلم‌های «جنس سوم »و «مانیکور» با حضور پزشکان متخصص و فیلمسازان بررسی شد.
پنل تخصصی فیلم‌های جنس سوم و مانیکور با موضوع تراجنسیتی با حضور دکتر حافظ باجغلی؛ روان پزشک و فلوشیپ روابط بین فردی، دکتر سید علی آذین؛ متخصص پزشکی اجتماعی، فلوشیپ سلامت جنسی و اصغر برقه؛ کارگردان جنس سوم در سالن پنج پردیس چارسو برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری سومین جشنواره فیلم سلامت، برقه در این نشست گفت: فیلم جنس سوم سال 95 کلید خورد. زمانی که برای ساخت این فیلم شروع به تحقیق کردیم، فهمیدیم از هر 100 نفر یک نفر با واژه ترنس آشناست. ما برای این فیلم یک روایت دراماتیک داشتیم. با این حال به این نتیجه رسیدیم که بتوانیم فیلم تهیه کنیم تا ترنس را به جامعه معرفی کند. ما از مستند دراماتیک گذشتیم و یک مستند گزارشی ساختیم. زمانی که تولید فیلم به اتمام رسید و من از شیراز به تهران آمدم، هنوز خیلی از افراد هنوز با واژه ترنس آشنا نبودند. این فیلم باید از شبکه‌های مختلف تلویزیون و رسانه‌های دیگر پخش شود تا بازتاب گسترده‌تری داشته باشد. جامعه ترنس قربانی است و اکثر افراد افسرده‌اند به گوشه‌نشینی روی آورده‌اند. جامعه با آغوش باز این افراد را نمی‌پذیرد.
در ادامه دکتر باجغلی اظهار داشت: یکی از مهمترین مسائلی که در زمینه رشد روانی اجتماعی وجود دارد، رشد هویت است. هویت جنسی بخشی از رشد هویت است و اگر این رشد هویت جنسی اتفاق نیفتد، در زمینه‌های دیگر هم فرد شاهد رشد هویت نخواهد بود. مساله اجتماعی به افراد برای شکل‌گیری هویت خیلی کمک می‌کند. وقتی ما نگاه دوگانه به هویت داشته باشیم؛ یعنی آدم‌ها یا باید زن باشند یا مرد، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم کسی که با هویت جنسی خود مشکل دارد، بتواند هویت خود را شکل دهد. رویکردهای مدرن معتقدند که جنسیت نباید حتی در فرم‌های کاغذی پرسیده شود. در یکسری از کشورهای اروپایی ذکر جنسیت ممنوع است. هر چقدر که جوامع مدرن‌تر می‌شوند آزادی جنسیتی بیشتر می‌شود و به افراد اجازه داده می‌شود که فرق بین سکس و جنسیت خود را بشناسند. اگر بخواهم به دو فیلم مذکور اشاره کنم، فیلم جنس سوم، از این نظر که به ترنس‌ها اشاره داشت و از کارشناسان مذهبی، روان‌شناسان، پزشکان و چند فرد ترنس دعوت کرده بود، قابل تقدیر بود ولی ساختار فیلم اصلا قوی نبود. این فیلم البته یک مستند دراماتیک نبود و به صورت گزارشی ساخته شده بود. بحث‌هایی که کارشناسان در این فیلم مطرح می‌کردند، به قدر کافی عمیق نبودند و مخاطب می‌توانست به جای واژه ترنس خیلی از واژه‌های دیگر مربوط به سایر بیماری‌ها را به کار ببرد. در این فیلم بیشتر روی انگ تاکید شده بود و به مسائل شخصی و فردی که آزارنده است و روی زندگی فرد ترنس تاثیر می‌گذارد، تمرکز نداشت. تا حدی، فیلم مانیکور بیشتر به این داستان نزدیک شده بود.
دکتر آذین هم در ادامه گفت: ترنس‌ها قربانی طبیعت نیستند بلکه قربانی ندانستن‌های ما شده‌اند. این روزها کسی نمی‌پذیرد که یک فرد چپ‌دست قربانی طبیعت است. ما قاعدتا برای فهم مفهوم ترنس باید ببینیم پدیده جنسیت از کجا برخاسته است. هر کدام از ما یک شناسنامه جنسی داریم. در این شناسنامه نام و نام خانوادگی، نام پدر و ... نوشته شده است. در این شناسنامه متغیرهایی مانند جنس وجود دارد. جنس انسان از زمان جنینی مشخص می‌شود. بعد از زمان تولد، نوع زندگی برای دختر و یا پسر بر اساس جنسیتش مشخص شده است. از حدود 2 تا 3 سالگی به بعد به غیر از شناسنامه، هویت جنسیتی شکل می‌گیرد؛ دختر و یا پسر با هویت خود ارتباط می‌گیرند و آن را می‌شناسند. بر اساس این هویت جنسی فرد وارد نقش‌های مرتبط با آن جنسیت می‌شود. البته در سنین به‌خصوصی کودکان نقش‌های جنس مخالف را بازی می‌کنند و والدین برخی اوقات نگران می‌شوند. این دوران، دوران کنجکاوی‌های جنسی است و جای نگرانی ندارد. این نقش‌های جنسیتی تا بزرگسالی با ما وجود دارد. از 9 سالگی به بعد و بعد از دوران نوجوانی تکانه‌های جنسی شروع می‌شود. این تکانه‌ها و خیال‌پردازی‌ها، متوجه یک فرد دیگر است که خود او جنسیت مختلف دارد. در برخی افراد این تکانه‌ها حتی متوجه جنس موافق است. فرد نوجوان حالا رشد کرده و هنجارها و ناهنجار‌های خاصی را قبول دارد. در این زمان است که هویت جنسی او شکل گرفته و البته آیتم‌های زیادی هم در شکل‌گیری این هویت نقش دارند. هموسکچوالیتی در این میان یک جهت‌گیری جنسیتی است که شاید متغیری سوای صفحات شناسنامه باشد.
دکتر باجغلی در این نشست گفت: مهمترین ضعف فیلم مانیکور این بود که کارگردان خود را از موضوع دردی که درباره آن صحبت می‌کند، جدا می‌نماید. نکته مهم‌تر این است که تمام مشکلات مردی که تبدیل به یک زن شده بود، بعد از مرگش مطرح شد. چرا مرگ؟ او این همه مشکلات در زندگی‌اش داشت و وقتی کارگردان سراغ مرگ او می‌رود، انگار می‌خواهد زیاد ما را با یک فرد زنده مواجه نکند و به او خیلی نزدیک نشود. اپیکور یکی از فلاسفه یونان باستان می‌گوید: من انسانم و هیچ چیز انسانی از من غریبه نیست. حتی فجیع‌ترین وقایع انسانی مثل قتل، برای ما آشناست. مساله دوجنسیتی نیز همین است. ما مرد کامل یا زن کامل نداریم. برخی مردان خصوصیات مردانه‌تر و برخی خصوصیات زنانه‌تر دارند. این موضوع در مورد زنان نیز صدق می‌کند. جنسیت یک مساله کاملا ذهنی و شخصی است. فیلم مانیکور با وجود نقاط قوت زیادی که داشت، مشکل اصلی‌اش این بود که خود را از جنس دردی که به آن اشاره می‌کرد، نمی‌دانست و حتی زنده نبودن شخصیت اصلی، مخاطب را به سمتی سوق می‌داد که زیاد با او همذات‌پنداری نکند. هویت در ترنس‌سکچوآل‌ها چیزی است که بخش زیادی از آن توسط جامعه به او داده می‌شود. ما هویت این افراد را به رسمیت می‌شناسیم و به آنها اجازه می‌دهیم شناسنامه جدید داشته باشند و برای آنها قوانین مربوط به جنسیت تغییر داده شده را قائل می‌شویم. ولی نکته ظریف این است که ما وقتی قوانین و حقوق را به یک فرد این‌چنینی می‌دهیم که عمل تغییر جنسیت را انجام داده باشد. خیلی از زن‌ها هستند که ترنس هستند و می‌خواهند مرد باشند ولی نمی‌خواهند تحت عمل جراحی قرار گیرند و این ریسک را مرتکب شوند. خیلی از زنان می‌خواهند تنها هورمون‌تراپی کنند و شکل و شمایل مردانه‌تری داشته باشند ولی جراحی نکنند. ما در کشورمان این افراد را مجبور می‌کنیم که عمل جراحی کنند و این یکی از مسائل حقوق‌بشری و اخلا‌ق پزشکی است. این اجبار اصلا اخلاقی نیست.
برقه در ادامه این پنل گفت: ترنس فردی است که روحیه، افکار و عقایدش با جنسیتی که دارد مطابق نیست و می خواهد روح و روانش را با جنس مورد علاقه‌اش تطبیق دهد. فیلم جنس سوم در یک جشنواره اکران شد و مخاطبان فیلم نسبت به جامعه ترنس آگاهی پیدا کردند. من معتقدم نجات یک انسان، نجات یک جامعه است. فیلم جنس سوم توانست زندگی دو فرد ترنس را نجات دهد و توانستند هم تحت عمل جراحی قرار گیرند و هم روحیه خود را با جنسیتی که مورد علاقه آنهاست، تطبیق دهند.
در ادامه این پنل دکتر آذین اظهار داشت: در حوزه سکچوالیتی ما زبان هم را نمی‌فهیم. ما در حوزه آموزش جنسی چند سال است که کار می‌کنیم، حرف می‌زنیم، مقاله می‌نویسیم و... ما هنوز نمی‌دانیم آموزش جنسی به معنای آموزش سکس به یک کودک 5 ساله نیست. تازه کم کم داریم به این درک می‌رسیم. در حوزه مسائل جنسی مسیری طی شده که همان مسیری را که سال‌ها در خصوص جهت‌گیری جنسی طی و از حوزه اختلالات جنسی خارج شد، دنبال می‌کند. معلوم شده که در هر جای تاریخ ترنس‌ها وجود داشته‌اند. در قوم هجرا در هندوستان جنس سوم وجود دارند و پذیرفته شده هستند. ارتباطی بین این وضعیت و اختلالات روانپزشکی تاکنون مشاهده نشده است؛ یعنی این افراد کسانی نیستند که به میزان بیشتری نسبت به سایر مردم جامعه اختلالات خلقی را تجربه می‌کنند. با این حال این اختلالات مثل سایر مردم، در آنها هم وجود دارد. ما الان به جایی رسیدیم که در تقسیم‌بندی اختلالات روانپزشکی، ترنس‌ها را به عنوان بیمار نمی‌شناسیم. در حال حاضر زمان آن رسیده که واژه بیمار از روی این افراد برداشته شود. ما با اقلیت‌های جنسی مواجه هستیم که مراجع و علما نیز وضعیت آنها را پذیرفته‌اند. ما توصیه کردیم فعلا انجمن‌هایی که مرتبط با ترنس‌ها هستند، با اقلیت‌های جنسی دیگر وارد تعامل نشوند. ما باید اجازه دهیم که ترنس‌ها جایگاه‌شان تثبیت شود و مشکلات‌شان در جامعه کاهش یابد.
دکتر باجغلی در ادامه بحث گفت: یکی از کشورهایی که بالاترین عمل‌های جراحی تغییر جنسیت در آن است، کشور تایلند است. در این کشور البته فرد اجازه قانونی گرفتن جنسیت جدید و تغییر اسم را ندارند و حقوق‌شان مرتبط با همان جنسیت قبلی است، منتها ما از این مشکل گذر کردیم.
در ادامه دکتر آذین گفت: در حوزه سلامت جنسی قاعده اخلاقی ما این است که فرایندهای مداخله ما مبتنی بر نیاز و آسایش مراجعه‌کننده باشد. برای همین نمی‌توانیم فرد را وادار کنیم دارو یا جراحی خاصی را دریافت کند. فقه ما به دلایلی با موضوع ترنس آشنایی دارد. این خود باعث شده که فتوای انقلابی و مهم را داشته باشیم و عمل جراحی در مورد ترنس‌ها اجرا شود. منتها انجمن‌ها و متخصصان باید پیگیر مداخلات دارویی و هورمونی برای ترنس‌ها باشند. چون خیلی از آنها تمایلی به جراحی ندارند. البته برخی از این افراد متمایل به تداخلات جراحی هستند. حد و مرز این تداخلات را مراجعه‌کننده باید تعیین کند نه قانون. چون اجبار باعث افسردگی و خودکشی در این افراد می‌شود. ترنس‌ها در واقع قربانی مداخلات ما هستند. ما باید با احتیاط عمل کنیم و به مداخلات درمانی به چشم حمایت نگاه کنیم نه اجبار.
او گفت: متاسفانه پزشکان الکتروشوک تراپی و درمان‌های مختلفی را در مورد ترنس‌ها به کار می‌برند که اصلا تایید نشده‌اند. این درمان‌ها بار بسیار سنگینی را به نظام سلامت تحمیل می‌کند.
برقه در ادامه نشست گفت: من فیلم جنس سوم را به جامعه ترنس‌سکچوال ایران تقدیم می‌کنم. ازاساتید و مسئولان، هنرمندان و هنردوستان و جامعه ترنس شیراز تشکر می‌کنم که به جشنواره فیلم سلامت آمدند.
دکتر باجغلی نیز گفت: از جناب برقه و تمام کسانی که در شرایط خاص، باب این مسائل را پیش می‌کشند، تشکر می‌کنم. تمام انتقادهایی که مطرح کردم به خاطر سازنده‌تر کردن فیلم‌ها بوده است.
دکتر آذین نیز گفت: تغییر جنسیت پایان راه ترنس‌ها نیست. حتی با انجام عمل جراحی، سیستم سلامت این افراد را به امان خدا رها می‌کند. این افراد به طور دائمی نیاز به دریافت خدمات پزشکی، پرستاری، روانپزشکی و ... دارند. در آموزش‌های پزشکی باید پزشکی را تربیت کنیم که به این حوزه اشراف داشته باشد و مانند هر شهروند دیگری، خدمات مناسبی را به این افراد ارائه کند. حقوق ترنس‌ها باید تامین شود.
سومین جشنواره ملی فیلم سلامت با هدف نمایش آثار ایرانی با محوریت نقش سلامت در زندگی انسان و با شعار «سلامت برای همه؛ اجتماعی شدن سلامت» از اول شهریور آغاز شده و تا ۵ شهریور ۹۷ به دبیری دکتر محمد کیاسالار برگزار می‌شود. حضور در این جشنواره برای عموم آزاد است.
برای کسب اطلاعات بیشتر و رصد آخرین اخبار این جشنواره می‌توانید به آدرس اینترنتیhttp://www.filmsalamat.ir مراجعه کنید.
ارسال دیدگاه