داود هرمیداس باوند: می‌توان با برخی کشورها دوستی ابزاری داشت/ باید ابعاد تنش را در سیاست خارجی کاهش دهیم

احسان میرزامحمدی _ داود هرمیداس باوند در گفت‌و‌گو با پانا در مورد تغییرات ساختار در وزارت امورخارجه که در سال 1396 به دستور محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه اتفاق افتاد گفت: «وزارت امورخارجه در ابتدا 1900 نفر پرسنل داشت. این وزارتخانه در گذشته (در زمان وزارت کمال خرازی و علی اکبر ولایتی) با 3 معاون کار می کرد؛ معاون سیاسی‌، معاون اقتصادی و معاون اداری. اما در حال حاضر تعداد پرسنل به 8 هزار نفر افزایش پیدا کرده است بنابراین مسئولان فعلی وزارتخانه سعی کردند هر اداره را به چند قسمت تقسیم کنند و همچنین تعداد مدیران کل را تقلیل بدهند و بر معاون اقتصادی تاکید کنند. البته این یک تعدیل خیلی نسبی در وزارت امورخارجه بود.»

متاسفانه در کشور وحدت استراتژیک در مورد سیاست خارجی نداریم

وی ادامه داد: «متاسفانه در کشور وحدت استراتژیک در مورد سیاست خارجی نداریم و افراد موجود در نهادهای مختلف در مورد سیاست خارجی اظهار نظر می‌کنند و وزرات امورخارجه در آخرین جایگاه نظرات آنها را تعدیل می‌کند و گاه برخی از اظهار نظرهای مبالغه‌آمیز که توسط چنین افرادی مطرح می‌شود از سوی کشورهای مختلف به عنوان قصد و نیت جدی تلقی می‌شود.»

این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی ادامه داد: «یکی دیگر از مشکلات این است که تفکیک مسئولیت در کشور وجود ندارد و متولیان برخی از نهاد‌ها اظهار نظرهایی می‌کنند که در عرصه بین‌الملل تعابیر خاصی از آنها می‌شود. حتی برخی از روزنامه‌های تندرو تیتر‌هایی می‌زنند که موجب تحریک جامعه جهانی علیه ایران می‌شود. به طور مثال در اصابت موشک حوثی‌های یمن به ریاض روزنامه کیهان تیتر می‌زند که به زودی این موشک‌ها به امارات می‌رسد و همین تیتر در یک روزنامه رسمی کشور باعث می‌شود تا ادعاهای آنها در خصوص اتهاماتی که به کشور می‌زدند مورد تایید قرار گیرد.»

وی تصریح کرد: «وزارت امور خارجه با توجه به پیچیدگی‌هایی که در منطقه و برخورد با قدرت‌های فرامنطقه‌ای وجود دارد آخرین نهادی است که در این زمینه تصمیم می‌گیرد و باید اظهارنظرهای دیگران را تعدیل کند. بنابراین انتظار می‌رود که در ساختار نظام یک وحدت استراتژیک به وجود بیاید تا در مسائل حیاتی مملکت سه قوه همسو باشند و افرادی که با درجات مختلف به صورت فردی در مورد سیاست خارجی اظهار نظر می‌‌کنند کنترل شوند زیرا گاهی یک اظهار نظر می‌تواند کشور را به مرز تهدید ببرد و ممکن است با همین اشتباهات برخی از ادعاهای آنها علیه کشور تایید شود.»

هرمیداس باوند ادامه داد: «به طور کلی در سیاست خارجی و تعامل با کشورها در ابتدا مسئله همزیستی مطرح است و بالاتر از آن همکاری و بالاترین سطح و بهترین آنها همگرایی است، بنابراین ما باید در سیاست خارجی سعی کنیم با همه کشور ها روابط حسنه داشته باشیم به خصوص کشورهای منطقه و این باید خط مشی سیاست خارجی باشد.»

باید با حفظ منافع حیاتی کشور ابعاد تنش را در سیاست خارجی کاهش دهیم

وی ادامه داد‌: «‌البته اتفاقات پیش بینی نشده هم در روابط بین‌المللی و منطقه‌ای وجود دارد و همانطور که می‌دانید در منطقه خاورمیانه ایران، ترکیه، مصر و عربستان کشورهای قدرتمندی هستند که البته مصر اکنون درگیر مسائل داخلی خود است بنابراین باید در این رهگذر خط مشی اتخاذ شود تا ضمن حفظ منافع حیاتی کشور بتوانیم ابعاد تنش را کاهش دهیم.»

این تحلیل گر مسائل سیاست خارجی یادآورشد: «کشورهای منطقه در بسیاری از مسائل مانند مسئله اوپک منافع مشترک دارند زیرا همگان از بالا رفتن قیمت نفت منتفع و یا از کاهش قیمت آن متضرر می‌شوند اما سیاست خارجی عربستان در دهه 80 میلادی به گونه‌ای بود که قیمت نفت را تا 10 دلار کاهش داد و به دلیل آنکه 60 درصد درآمد ارزی‌ شوروی از فروش نفت و گاز بود و جنگ تحمیلی نیز در ایران ادامه داشت، هدف عربستان این بود که به هر دو کشور ضربه بزند، کاهش قیمت بی‌اثر هم نبود لذا تا آنجایی که می‌توانیم باید تنش در منطقه را به حداقل برسانیم و زمینه‌های تنش تعدیل شود.»

وی ادامه داد: «البته همه کشورها به دنبال منافع ملی خود هستند، بنابراین دوستی با برخی از کشورها می‌تواند ابزاری باشد، مانند روسیه که برخی دوستی‌هایش با کشور‌ها صرفا ابزاری است. به هر حال تصمیم‌گیرندگان کشور باید ارزیابی صحیحی از رویداد‌های منطقه‌ای و جهانی و روابط حسنه نسبی با تمام کشورها داشته باشند و می‌توانند بر اساس مقتضیات زمان با برخی از کشور‌ها همکاری‌های گسترده‌تری پیش بگیرند.»

ترامپ به دنبال برجام 2 است

هرمیداس باوند در مورد آینده برجام در سال 97 یادآورشد: « پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ چارچوب جدیدی در مورد برجام مطرح شده و گروهی از اتحادیه اروپا و آمریکا مذاکرات مجدد در خصوص برجام را مطرح کرده‌اند و آن را برجام 2 نام‌گذاری کرده‌اند یعنی تعهدات برجام 1 بر سر جای خود هست اما در برجام 2 چند نکته وجود دارد که سعی می‌شود امتیازاتی به آمریکا بدهند و ایران نیز باید متعهد شود برای همیشه و نه برای 10 یا 15 سال از امکان دسترسی به سلاح هسته‌ای محروم شود.»

وی ادامه داد: «نکته بعدی این مذاکرات در خصوص توان موشکی ایران است که می‌خواهند این موضوع را نیز به برجام متصل کنند و همچنین ایران بنابر ادعای آنان، از دخالت در کشور های منطقه به خصوص در مورد یمن خودداری کند و کمک تسلیحاتی به آنها نداشته باشد.»

هرمیداس باوند تصریح کرد: «ژان ایو لودریان، وزیر امورخارجه فرانسه در سفر اخیر خود به ایران این نکات را مطرح کرد اما موضوع مهم این است که اجماع جهانی در این خصوص وجود ندارد.»