وزیر امور خارجه فرانسه امشب در تهران؛ «پلیس بدِ» مذاکرات هسته‌ای به دنبال حفظ برجام
تهران (پانا) - وزیر امور خارجه فرانسه در حالی امشب وارد تهران می‌شود که پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بحث مذاکرات منطقه‌ای و نقش ایران در منطقه در اولویت ژان ایو لودریان برای گفت‌و‌گو در ایران باشد، مذاکراتی که غرب آن را ضامنی برای حفظ برجام می‌داند و ایران همچنان به آن تن نمی‌دهد.
اولین سفر ژان ایو لودریان به عنوان وزیر امور خارجه فرانسه به ایران ماه‌ها است که همراه با حاشیه‌ها و خبرسازی‌هایی در عرصه رسانه‌ای همراه بوده است.
لودریان که ابتدا قرار بود در دی ماه سال جاری به تهران سفر کند اعلام کرده بود که قرار است در سفرش به ایران مقدمات سفر امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه به تهران را فراهم کند، هر چند که سفر رئیس‌جمهوری فرانسه به ایران تاکنون به طور رسمی از سوی هیچ یک از مقامات ایرانی تأیید نشده است اما ناآرامی‌های ایران در دی ماه سال جاری باعث شد که سفر وزیر امور خارجه فرانسه نیز به تعویق بیافتد.
از زمان به تعویق افتادن این سفر شکل مناسبات نیز تغییرات بسیاری داشت. هر چند که روابط ایران و فرانسه یعد از توافق برجام شکل تازه‌ای به خود گرفت و در سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران به فرانسه و البته قراردادهای اقتصادی دو کشور این امر نمود بسیار داشت اما تهدیدهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا فشار را بر یخ تازه باز شده این روابط زیاد کرد.
در این بین، رئیس‌جمهوری فرانسه و دیگر مقامات این کشور درباره برنامه موشکی ایران اظهارنظرهایی داشتند که از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی ایران پاسخ داده شد و سخنگوی وزارت امور گفت که «انتظار ما از فرانسه این است که تحت تاثیر القائات و آدرس‌های غلط برخی از کشورهای منطقه خلیج فارس علیه جمهوری اسلامی ایران قرار نگیرد . »
از سوی دیگر اما دونالد ترامپ با تهدید تازه خود درباره برجام و اینکه اگر اروپا «نواقص» مورد نظر او را از برجام حذف نکند در ماه می (اردیبهشت) با تمدید نکردن لغو تحریم‌های ایران از برجام خارج خواهد شد، فضای تازه متشنجی را در مناسبات بین ایران و اروپا رقم زد.
اروپایی‌ها البته به پرچمداری فرانسه، آلمان و بریتانیا که تا پیش از این تلاش می‌کردند با فشار بر آمریکا دستاورد خود در توافق هسته‌ای ایران را حفظ کنند حالا به دنبال راه چاره دیگری برای حفظ این توافق هستند که به تعبیر بسیاری از کارشناسان بین‌المللی راه چاره آنها متقاعد کردن ترامپ از راه‌های دیگری خارج از توافق است.
محدود کردن برنامه موشکی و دفاعی ایران که حتی در زمان مذاکرات نیز از موضوعات مورد علاقه آمریکا و اروپا بوده و با تلاش ایران از میز مذاکرت هسته‌ای کنار گذاشته شد به نظر اروپایی‌ها اکنون راه چاره حفظ برجام است، هر چند که ایران تاکنون به هیچ وجه مذاکره در این باره را نپذیرفته است اما اروپایی‌ها به دنبال راهی برای مذاکرات منطقه‌ای با ایران هستند، مذاکراتی که منابع غربی بر خلاف نظر ایران معتقدند که با رضایت تهران آغاز شده است و دور تازه آن نیز در ماه جاری در ایتالیا برگزار می‌شود.
با تمام این تفاسیر سفر به تعویق افتاده وزیر امور خارجه فرانسه جان تازه‌ای به خود گرفته و ژان ایو لودریان قرار است امشب وارد تهران شود.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با اعلام این خبر گفته است که لودریان در جریان این سفر دو روزه با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران دیدار و در خصوص مسائل دو جانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌و‌گو خواهد کرد .
اما وزیر خارجه فرانسه پیش از این در اوایل اسفند ماه اعلام کرده بود که بنا بر دستور امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه طی روزهای آینده به مسکو و تهران سفر می‌کند چرا که نیاز است به فوریت در خصوص وضعیت در سوریه مذاکره شود .
لودریان پیشتر نیز اعلام کرده بود که در سفرش به تهران درباره فعالیت‌های منطقه‌ای ایران گفت‌و‌گو خواهد کرد.
اسماعیل بشری، پژوهشگر ارشد گروه خلع سلاح مرکز تحقیقات استراتژیک درباره سفر وزیر امور خارجه فرانسه به ایران و مذاکراتی که احتمالا بین دو طرف در تهران انجام خواهد شد به پانا می‌گوید: «فرانسه در جریان مذاکرات برجام نقش پلیس بد را بازی و سعی می‌کرد علیه ایران صحبت کند. این کشور بعد از توافق برجام جزء اولین کشورهایی بود که سعی کرد با ایران مناسبات تجاری برقرار کند و تلاش کرد قراردادهایی همچون ایرباس، کارخانه های خودروسازی و توتال را با ایران داشته باشد.»
او با اشاره به تلاش فرانسه برای بهره‌برداری از سفره گسترده شده برجام بیش از کشورهای دیگر اروپایی افزود: « فرانسه تا حدودی در این مسیر موفق بود اما بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ که برجام استحکام قبلی خود را از دست داد و تلاش‌های آمریکا برای اینکه ایران را برای خروج از برجام تحت فشار قرار دهد تا این کشور فرصت کافی برای بازگرداندن تحریم‌ها داشته باشد، اروپا سعی کرد این موقعیت را در کنترل بگیرد و با اقدامات آمریکا مخالفت کرد.»
به گفته این کارشناس مسائل اروپا، آمریکا اکنون تلاش می‌کند که اروپا را همراه خود کند و در این مسیر نقطه مشترک بین دو طرف موضوع موشک‌های بالستیک ایران است.
بشری می‌گوید: «آمریکا بیشتر از اینکه خودش از موشک‌های بالستیک ایران بیمناک باشد سعی می کند اروپا را بترساند و از این قضیه برای اینکه اروپا ایران را تحت فشار قرار دهد استفاده کند.»
این پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک در همین راستا سفر وزیر امور خارجه فرانسه به ایران را این طور تشریح می‌کند که لودریان در این سفر قطعا به دنبال رفع نگرانی‌ها است.
او می‌گوید از آنجا که فرانسه پیش از استقلال لبنان و فلسطین یکی از کشورهایی بود که قیمومیت لبنان را برعهده داشت یک نوع رابطه سنتی قدیمی بین فرانسه و لبنان وجود دارد که فرانسه در منطقه لبنان نوعی حق «آب و گل» برای خود قائل است و سعی می‌کند ایران را متقاعد کند که از مواضع خود درباره این کشورها کوتاه بیاید و حتی ممکن است خواهان یک محور مذاکره در این باره باشد که ایران در خارمیانه عربی نقش خود را کمرنگ‌تر کند و البته موضوع موشک‌های بالستیک نیز احتمالا جزو مباحث مورد علاقه وزیر امور خارجه فرانسه خواهد بود.
بشری ادامه می‌دهد که در کنار همه این موضوعات احتمالا سیاست چماق و هویج نیز وجود خواهد داشت و ممکن است سیاست تهدیدی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
اما درباره اینکه آیا ایران نیز پای مذاکراتی که وزیر امور خارجه فرانسه و دیگر همتایان اروپایی‌اش به دنبال آن هستند خواهد نشست یا خیر؟ پژوهشگر ارشد گروه خلع سلاح مرکز تحقیقات استراتژیک بر این باور است که زمانی که بحث مذاکره و سفر دیپلماتیک پیش می‌آید، ممکن است موضوعاتی در دستور کار اولیه باشد اما با توجه به شرایطی که وجود دارد و اروپا از طرف آمریکا تحت فشار است، قاعدتا این مذاکرات به سمتی سوق پیدا خواهد کرد که به ایران هشدار بدهند که اگر این مسائل را رعایت نکنید برجام به خطر می‌افتد و ایران را متقاعد کنند که خواسته‌های آنها رابرآورده کند.
او ادامه می‌دهد: «اگر واقع‌بینانه نگاه کنیم مناسبات اقتصادی و سیاسی اروپا و آمریکا خیلی بیشتر از آن است که ملاحظات آمریکا را در نظر نگیرند و جانب آمریکا را رها کنند و جانب ایران را بگیرند. بر همین اساس هم ممکن است چنین مذاکراتی انجام شود اما باید دید که ایران تا چه اندازه توانایی دارد در برابر این فشارها مقاومت کند.»
به گفته مقام‌های ایرانی، برجام برای اروپا دستاورد بزرگی است که آن را ضامن امنیت منطقه می‌داند و بر همین اساس نیز حفظ برجام برای اروپایی‌های از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که در همین زمینه بشری، فرانسه را پرچمدار کشورهای اروپایی می‌داند که برای حفظ برجام تلاش می‌کنند.
اما این کارشناس بار دیگر خاطر نشان می‌کند که با وجود آنکه اروپا سعی می‌کند ایران را متقاعد به حفظ برجام کند اما در صورت بازگشت تحریم‌های آمریکا یا وضع تحریم‌های جدید از سوی این کشور جانب آمریکا را می‌گیرد کما اینکه در جریان سوخت‌گیری هواپیمای وزیر امور خارجه در آلمان شاهد نمونه‌ای از این برخورد بودیم که در کشوری مانند آلمان به دلیل ترس از تحریم‌های آمریکا به هواپیمای وزیر امور خارجه سوخت رسانی نشد. همین جریان‌های کوچک نشان می‌دهد که اروپا منافع خود را به خطر نمی اندازد و باید هوشیار باشیم.
ارسال دیدگاه