حامد صقیری، سرپرست گروه «شاهو» تشریح‌کرد: تنبور از صحنه تا گوران

حامد صقیری در گفت و گو با پانا گفت: در مورد موسیقی تنبور هم در مورد مناطقی که تنبور نواخته می‌شود و هم در نوع نغماتی که این ساز اجرا می‌کند، یک دسته بندی وجود دارد. تنبور را به دو حوزه جغرافیایی بزرگ تقسیم می‌کنند؛ حوزه گوران و حوزه صحنه که هر دو دارای سبک و شیوه‌های مخصوص به خود است. تنبور در حوزه گوران از نظر قدمت و ریشه‌دار بودن بیشتر مورد توجه است و در حوزه صحنه که شرق کرمانشاه را در بر می‌گیرد قدری موسیقی شهری‌تر و امروزی‌تر و نزدیک‌تر به موسیقی نواحی دیگر است .

وی افزود: از این تقسیم بندی جغرافیایی که بگذریم موسیقی تنبور به نقل از استادان پیشکسوت به دو یا سه مجموعه زیرگروه تقسیم می‌شود، مهم‌ترین بخش که رپرتوار اصلی تنبور را تشکیل می‌دهد نغمات ربانی است. این نغمات نیایش‌های مردم آن منطقه است که من هم با افتخار عرض می‌کنم به همین دسته تعلق دارم. بخش دیگری هم وجود دارد با عنوان مقامات مجلسی یا مجازی که عده‌ای از استادان پیشکسوت معتقدند که مقامات مجازی خود یک دسته جداگانه دارد و مقامات مجلسی هم همین طور و عده‌ایمعتقدند که به غیر از مقامات حقانی مقامات دیگر همه در دسته مقامات مجلسی قرار می‌گیرند که اینها برخی مقامات تنبور بوده است. برخی هم مقامات سرنا که در گذشته با سرنا می‌نواختند و بعد به دلایلی با تنبور هم نواخته شده است. از این رو این‌ها جنبه‌های معنوی و تقدسشان کمتر می‌شود و کارکردهای اجتماعی‌شان پررنگ‌تر می‌شود و واژه مجلسی یا مجازی را در مقابل حقانی برای آن انتخاب کردند .

این نوازنده تصریح کرد: در حوزه صحنه و گوران هم تفاوت‌هایی وجود دارد که آن هم در همه موسیقی‌های نواحی و مقامی موجود است که باز برمی گردد به شیوه انتقال سینه به سینه. در حوزه گوران اگر بخواهم از استادان و پیشکسوتان نام ببرم، استادان سید علی حسینی، سید محمود علوی، سید ناصر یادگاری، سید قاسم افضلی شاه ابراهیمی و میرزا علی کفاشیان در حوزه صحنه و استاد سید امرالله شاه ابراهیمی، درویش امیر حیاتی،‌ سید خلیل عالی‌نژاد،‌ بابا غلام همت آبادی، عیاض قزوینی و ... بزرگانی هستند که راویان صادقی از مقام‌های کهن از نسل‌های گذشته به ما هستند .

این هنرمند در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به هویت لباس کردی اظهار کرد: در مورد لباس کردی باید بگویم امروزه لباسی که اکثر مردم ما به عنوان لباس کردی می‌شناسند بخشی از لباس کردی رایج است و بیشتر به یک منطقه خاصی تعلق دارد و همه لباس کردی‌ای که در گذشته رایج بوده نیست. در منطقه کرمانشاه به طور مشخص ایل‌هایی زندگی می‌کردند که این ایل‌ها الزاماً عشایر کوچ‌نشین نیستند برخی کوچ‌نشین بودند و برخی یکجا نشین به نام‌های گوران، سنجابی،‌کلهر، قلخانی و ... که ایلات معروف و بزرگ هستند و در مرزهای مشخص با اشتراکات فرهنگی در کنار هم زندگی می‌کردند در این ایلات لباس‌هایی که رایج بوده از چند جزو پیراهن بلند تشکیل می‌شده، روی آن بالاپوشی که باز بلند است و قبا یا سه‌چاک نام دارد. روی آن هم یک کت نیم‌تنه می‌آمده که این ترکیب هم برای لباس مردانه و هم زنانه استفاده می‌شده است و بعد پیراهنی که دور دست هم پیچیده می‌شده است. لباسی که من به تن می‌کنم سعی شده به آن شکل نزدیک باشد .

وی در پایان در معرفی یک کتاب برای شناخت بهتر ساز تنبور خاطرنشان کرد: پژوهش خوبی در مورد تنبور انجام شده است و کتاب جامعی وجود دارد با عنوان تنبور از دیرباز تاکنون که نوشته استاد سید خلیل عالی‌نژاد است که پایان نامه کارشناسی ایشان در دانشگاه هنر بود و بسیار مورد توجه واقع شد. کتاب جامع و دقیقی است در مورد تنبور که می‌تواند مورد استفاده بسیار قرار بگیرد .