شهر آفتاب شهری برای همه روزهای تهران

به گزارش خبرنگار فرهنگی پانا؛در نمایشگاه های سالهای پیش پیدا کردن هر غرفه ای با توجه به اینکه در ابتدای هر راهرو نام ناشران درج شده بود کار راحتی بود. اما در نمایشگاه امسال گویا مسئولین این نکته ریز و کلیدی را از یاد برده بودند.

«از کدوم خط باید به سمت نمایشگاه بری؟» این مهمترین سوالی است که خیلی از افرادی که این روزها به سمت نمایشگاه حرکت می کنند، در ذهنشان از خود می پرسند. فقط کافیست که وارد مترو شوی، در هر خطی از مترو باشی با یک بار سوال کردن مسیر را پیدا می کنی. مسیر تجریش - کهریزک خط شماره 1 مترو، شما را به شهر آفتاب می رساند. در قطاری که به تصورمان به سمت شهر آفتاب حرکت می کند و سوار آن شده ایم؛ مردم از همدیگر سوال می کنند که ایستگاه شهر آفتاب کجاست، که در نقشه پیدا نیست. باید تا رسیدن به ایستگاه شاهد صبر کنیم. این را سربازی می گوید که مشخص است قبلا این مسیر را طی کرده است. به ایستگاه شاهد که می رسیم راننده قطار اعلام می کند که مسیر نهایی این قطار کهریزک است و مسافران برای رسیدن به ایستگاه شهر آفتاب باید از قطار پیاده شوند و منتظر رسیدن قطار بعدی شوند. پیاده شدن و دوباره سوار شدن وقتی دلهره ای در دل ایجاد می کند که با باز شدن درب های قطار بیش از نیمی از مسافران با فشار دادن یکدیگر از قطار پیاده می شوند. ایستگاه تا لبه های سکو لبریز از مسافر شده است. باید امیدوار باشیم که قطار بعدی اغلب مسافرانش راهی کهریزک باشند. بعد از چند دقیقه قطار از راه می رسد. جمعیت کنار سکو چنان به سمت دربهای قطار هجوم می برند که آنهایی هم که می خواستند از قطار پیاده شوند شاید در لابه لای جمعیت گم شده اند و شاید هم با خود فکر کرده اند با این حجم از آدم هایی که اجازه پیاده شدن به آنها نمی دهند بد نیست که یک ایستگاه را تا شهر آفتاب بروند و دیداری نیز از آنجا داشته باشند.

قطار آرام آرام حرکت می کند اما تا رسیدن به مقصد با همان سرعت لاک پشتی به مسیرش ادامه می دهد. حرکت قطار چنان کند است که با خودم فکر می کنم اگر مسیری تا نمایشگاه برای پیاده روی وجود داشت، به طور حتم زودتر از قطارمی توانستم به ایستگاه برسم. بالاخره قطار به ایستگاه می رسد. از پله برقی ها بالا می رویم تا به درب خروج برسیم. بوی تازگی و طراوت و جوانی از مصالح تازه بکار رفته در ساخت جای جای نمایشگاه به مشام می آید. از مردی که جلوی درب خروجی ایستگاه ایستاده است یک شاخه گل می گیریم. و خود را در صف اتوبوس های روباز می اندازیم. تجربه جالب برای نوجوانان که با شوق خود را در صندلی های مینی بوس روباز جای می دهند. بعد از حرکت مینی بوس در طی مسیربلوار چهارباغ غربی به سمت میدان فرهنگ سالن های دیگری به چشم می خورد. نگاهی به نقشه نشان می دهد که اغلب مکان های روی نقشه به بهره برداری رسیده اند. فروشگاه شهروند در ابتدای این مسیر قرار دارد. چند دقیقه بعد ما به میدان فرهنگ رسیده ایم. میدان فرهنگ از حوض آبی تشکیل شده است که دورتا دور آن را گل کاشته اند. مسیر دیگری که دو طرف آن را تعدادی از پرچم های ایران و طرف دیگر را پرچم های کشورهای مختلف احاطه کرده اند ما را تا رسیدن به اولین سالن ورودی راهنمایی می کند. سالن اول بخش بین الملل است اصلی ترین سالن های نمایشگاه همان بخش های عمومی است که به شکل یک T حجیم طراحی شده است. بخش بین الملل فضای اندکی به خود اختصاص داده است. راهروی بعدی بخش اطلاع رسانی است که در بدترین مکان ممکن استقرار یافته است. عمدتا راهنمایان نمایشگاه قادر به ارائه اطلاعات نیستند. وقتی از یکی از راهنمایان از محل استقرار یک انتشاراتی سوال می کنم با جواب «اینجا پیداش نمی کنم. از همکارم بپرس» مواجه می شوم. همکار خانم راهنما هم آنچنان مشغول کار است و سرش شلوغ است که ترجیح می دهم که با گردش در نمایشگاه ناشر مورد نظر خودم را پیدا کنم.

باید اعتراف کرد که در نگاه اول نمایشگاه بسیار با طراوت و خوب طراحی شده است. وجود دوچرخه و پیش بینی مکان های مخصوص دوچرخه رانی و دیدن جمعیتی که از زیرگذرهای نمایشگاه (باغ ایرانی غربی و شرقی) و با دوچرخه در حال عبور و مرور هستند وسوسه دوچرخه سواری و پیمودن تمام فضای نمایشگاه را در دلم می اندازد. سالن های عمومی در مرکزیت خود به سه سالن تقسیم می شوند. A1 B1 C1 سه سالنی هستند که بیشترین میزان مخاطبین را به خود جلب کرده است.در نمایشگاه های سالهای پیش پیدا کردن هر غرفه ای با توجه به اینکه در ابتدای هر راهرو نام ناشران درج شده بود کار راحتی بود. اما در نمایشگاه امسال گویا مسئولین این نکته ریز و کلیدی را از یاد برده بودند. سوت و کور بودن بعضی از غرفه ها و اعتماد بنفس گردانندگان آنها این نکته را به ذهن می آورد که گویا گردانندگان غرفه ها همچنان به روزهای خوب آینده چشم دوخته اند. در طرف دیگر غرفه هایی هستند که هر ساله خیل عظیمی از علاقمندان را به خود جلب می کند. برخی از این انتشاراتی ها با وسعت مکانی که امسال در اختیار دارند نشان می دهد که در سالها اخیر روند رو به رشدی داشته اند. حتی ارائه کتاب نیز به طریق تحویل از انبار صورت می گیرد. شکل تحویل کتاب به مشتری از طریق انبار انتشارات طریقی بود که نخستین بار توسط انتشارات مرکز، نی و سروش انجام شد و هر ساله تعداد دیگری از انتشاراتی ها بر پیروان این الگوی ارائه کتاب افزوده شد.

در مقایسه با مصلی تهران محل سابق برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، می توان گفت که طراحی ساده نمایشگاه دسترسی عموم را به سالن ها راحت کرده است. و جنبه های تفریحی و فضای فرهنگی آن حسی از یک گردش فرهنگی را از بازدیدکننده نمایشگاه ایجاد می کند. گر چه در مصلی تهران و شبستان ها به گونه ای تغییر کاربری داده بودند که می شد از آن فضا برای یک نمایشگاه استفاده کرد اما باید این واقعیت را پذیرفت که مصلی کاربری دیگری غیر از برگزاری نمایشگاه فرهنگی را دارد و در دراز مدت نمی توان به استمرار برگزاری نمایشگاه های فرهنگی در آن امید داشت. اما مسئله دیگر آن است که آیا برگزاری سایر نمایشگاه های فرهنگی مانند نمایشگاه مطبوعات در محل شهر آفتاب باز می تواند همانند نمایشگاه کتاب تهران مخاطبین را به شهر آفتاب بکشاند. شاید بتوان گفت که افزایش و ارتقا سطح تسهیلات رفاهی و حمل و نقل در شهر آفتاب و مسیر آن می تواند سبب گسترش سطح مخاطبان چه در دوره های بعدی نمایشگاه کتاب و چه در سایر نمایشگاه های فرهنگی بود. سرعت ساخت شهر آفتاب و آماده شدن آن تا بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران این امید را در دل زنده نگه می دارد که ساخت سایر فازهای نمایشگاه و ارتقا سطح آن امری دست یافتنی است که می توان در کوتاه مدت به دست یافتن آن امیدوار بود.

بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران در روزهای پایانی خود بسر می برد. می توان امیدوار بود که این مکان همچنان توسعه یابد و شلوغی آن فقط محدود به چند روز برگزاری نمایشگاه کتاب تهران نباشد. شهر آفتاب باید مکانی باشد برای تمام روزهای تهران. حتی بیراه نیست که در این مکان سالن های چند منظوره فیلم و تئاتر و کنفرانس برای ساخت پیش بینی کرد و همایش های متعدد فرهنگی، اقتصادی و ... را در این مکان برگزار کرد که البته مسئولین نیز بدون شک به آن اندیشیده اند اما تا رسیدن به این منظور و سطح عالی از کارایی فاصله ایست که با همت بخش خصوصی به سرانجام می رسد.