تب مالت ، ارمغان مصرف شیر فله ای و لبنیات نا سالم

به گزارش خبرگزاری پانا، این روزها که اطلاع رسانی ناقص در باره وجود روغن پالم در برخی از تولیدات لبنی موجب کاهش مصرف محصولات لبنی و شیر و ماست شده متاسفانه برخی از خانواده ها به مصرف شیر و محصولات لبنی غیر استاندارد و فله ای رو آورده اند غافل از اینکه این رویکرد می تواند آنان را از چاله پالم به چاه مالت بکشاند و دهها مشکل و گرفتاری بر مشکلات آنان بیفزاید.
همیشه وقتی صحبت از شیر می شود همه به فواید آن فكر می كنند اما به راستی مگر شیر ضرر هم دارد؟ وقتی از مضرات شیر می گوییم منظور نه آن شیری كه قابل خوردن است بلكه شیرهای ناپاكی كه در ظاهر هیچ تفاوتی با شیرهای پاك ندارند ، تب مالت نخستین عارضه مصرف شیر های فله ای و نا سالم است که مصرف کننده را دچار اختلالات متعدد می نماید.
تب مالت یك بیماری عفونی نواحی گرمسیری به شمار می رود كه توسط نوعی میكروب به نام " بروسلا ملی تنسیس " انتقال می یابد.همچنین عامل بیماری سل بنام "مایکوباکتریوم توبرکلوزیس" نیز می تواند از طریق شیر و لبنیات غیر پاستوریزه منتقل گردد .
این میكروب ها می توانند در شیرگاو و بز، گوسفند و شتر وجود داشته باشند و از این طریق به راحتی می تواند بیماری را انتقال دهد.
متاسفانه بازار شیرها، ماست ها و خامه ها و سایر لبنیات محلی و غیر استاندارد در جامعه همیشه از رونق خاصی برخوردار بوده و به دلیل علاقه مردم و همچنین طعم خوشمزه اینگونه محصولات هرگز نمی توان جلوی ورود اینگونه محصولات را گرفت پس كار باید در سطحی غیر از این اجرا شود تا سلامتی افراد تضمین شود.
کارشناسان و متخصصان راهکارهایی برای جلوگیری از ابتلا به تب مالت ارائه می کنند ، البته بهترین شیوه و راهکار استفاده از شیر های مطمئن و محصولات لبنی صنعتی است که از چرخه نظارت و کنترل بهداشتی عبور کرده اند و استانداردهای لازم را رعایت می کنند .
بر اساس نظر کارشناسان و متخصصان در شهرهایی كه احتمال آلودگی وجود دارد دام ها باید بر علیه این بیماری واكسینه شوند، تزریق واكسن تب مالت به دام ها، حداقل هفت سال ایمنی ایجاد می كند و باعث می شود دام مربوطه مبتلا به این بیماری نشود.
برای استفاده از نظرات کارشناسی و تخصصی در این زمینه گفت و گو هایی با برخی از صاحبنظران ، استادان دانشگاه و متخصصان انجام داده ایم و نظر آنان را راجع به تب مالت و لزوم استفاده از شیر و لبنیات سالم جویا شده ایم.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این زمینه گفت: به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری تب مالت مردم از مصرف فرآورده های لبنی غیرپاستوریزه نظیر شیر خام، پنیرتازه، خامه، و سرشیرهای فله ای خود داری کنند.
دکتر محمد هادی ایمانیه با اشاره به خطر شیوع بالای تب مالت ، افزود : بیماری تب مالت یا بروسلوز یکی از مهم ترین بیماری های مشترک بین انسان و حیوان است و همیشه در کشور وجود داشته که عامل آن نوعی باکتری به نام بروسلاست.
دکتر ایمانیه بیان کرد : راه های سرایت این بیماری بسیار متفاوت است و باکتری از طریق تماس مستقیم و استفاده از فرآورده های آلوده دام های مبتلا، به انسان منتقل می شود تماس با مخاط چشم، تماس با خراش ها و جراحت های پوستی، مدفوع و ادرار حیوان می تواند منتقل کننده بیماری باشد و به طور کلی بافت حیوان آلوده می تواند بیماری را منتقل کند.
وی تاکید کرد: مصرف مواد غذایی حاوی باکتری نظیر شیر خام وفرآورده های لبنی غیر پاستوریزه ، پنیر تازه، خامه و سرشیر می تواند منجربه ابتلا به تب مالت و حتی سل بشود.
دکتر ایمانیه گفت : به منظور پیشگیری از شیوع بیماری تب مالت، طرح های ضربتی بهداشت محیط معمولا در استان فارس اجرا می شود و بازرسان بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان شیراز از واحد های صنفی خواربار و لبنیات فروش ها و فروشگاه های توزیع مواد غذایی بازدید می کنند و نتیجه ی این بازدیدها توقیف و معدوم سازی صدها کیلوگرم مواد غذایی غیر مجاز ، فاسد و تاریخ گذشتهو ارسال پرونده ی افراد متخلف به مراجع قضایی و صدور موارد اخطار بهداشتی بوده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در این زمینه گفت : متاسفانه تبلیغات در باره استفاده از روغن پالم در برخی از تولیدات لبنی موجب شد تا سهم لبنیات سنتی در سبد مصرف خانواده ها افزایش یابد که این موضوع می تواند ما را با تهدیدات و خطرات سلامت مواجه کند.
دکتر محسن مقدمی افزود: در مجموع استفاده از لبنیات پر چرب که با پالم یا بدون پالم تولید شده باشند برای بیماران قلبی و عروقی مناسب نیست و توصیه های پزشکی به این افراد این است که از مصرف لبنیات پر چرب پرهیز کنند ، اما در سایر گروههای اجتماع مصرف لبنیات یک ضرورت است و برای تامین نیازهای تغذیه ای بدن وجلوگیری از پوکی استخوان توصیه شده است .
وی با بیان اینکه در مصرف لبنیات باید رعایت همه جوانب را کرد گفت : تب مالت از جمله مواردی است که در کمین مصرف کنندگان لبنیات سنتی و فله ای نشسته است ، در شرایطی که مردم از مصرف لبنیات استاندارد و معتبر سر باز می زنند و به مصرف محصولات سنتی روی می آورند باید انتظار داشته باشیم که شیوع تب مالت نیز فراگیر تر شود .
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز خاطر نشان کرد : شانس ابتلا به بیماری های عفونی با مصرف محصولات پاستوریزه ای که با پالم تولید شده باشند بسیار کمتر از احتمال ابتلا به تب مالت و سل ناشی از مصرف شیر و محصولات لبنی فله ای و سنتی و غیر استاندارد است از این رو به مردم توصیه اکید می شود که در مصرف شیرو لبنیات رعایت جوانب احتیاط را بکنند و در نظر داشته باشند که احتمال ابتلا به تب مالت با مصرف شیر آلوده بسیار زیاد است .
دکتر مقدمی شهروندان را به انتخاب درست محصولات لبنی توصیه کرد و گفت : هر چند ما اجازه توزیع محصولات لبنی غیر استاندارد و سنتی و مشکوک را نمی دهیم اما مردم باید مراقب باشند و محصولاتی را انتخاب نمایند که دراین زمینه خطر ابتلا به تب مالت را نداشته باشد .
برای پیشگیری از بروز تب مالت اداره کل دامپزشکی استان فارس نیز اقدامات فراگیری انجام می دهد اما برای استفاده از نظرات کارشناسی و آگاهی از اقدامات انجام شده گفت وگویی با دکتر رضاییان زاده مدیر کل دامپزشکی استان فارس انجام داده ایم.
دکتر قاسم رضا ییان زاده مدیر کل دامپزشکی استان فارس با بیان اینکه دامپزشکی همواره و همیشه بر روی بیماری های مشترک بین انسان و حیوان و به ویژه تب مالت حساسیت ویژه دارد و موضوع را پیگیری و دنبال می کند از شهروندان خواست تا از مصرف شیر های فله ای و سنتی و غیر استاندارد که اطمینانی به سالم بودن آن ندارند پرهیز کنند.
وی اظهارداشت : شیر از جمله لبنیاتی است که با وجود داشتن خواص فراوان ، چنانچه در معرض آلودگی قرار گیرد و در محیط های غیر بهداشتی تولید شود به راحتی میتواند بیماری ها را به انسان منتقل نماید.
این مقام مسوول اضافه کرد : نحوه جمع آوری و تولید شیر و راه های انتقال و حمل و نقل آن از جمله موارد مهم است که باید کاملا به شیوه های بهداشتی و استاندارد انجام گیرد و چنانچه خللی دراین موارد مشاهده شود زمینه برای انتقال بیمار یهای مشترک بین انسان و حیوان فراهم می گردد.
دکتر رضاییان زاده ادامه داد : بیمار یهایی مانند لپتوس پیروز ، سل ، لیفترییوز و بروسلوز یا تب مالت از جمله بیمار یهایی است که با مصرف شیر غیر استاندارد و آلوده امکان انتقال آن به انسان وجود دارد .
وی گفت : توصیه اکید ما به شهروندان این است که از مصرف شیر های سنتی و فله ای و لبنیاتی که از سالم بودن آن اطمینان ندارند بپرهیزند و حتما از محصولات فراوری شده و استاندارد و پاستوریزه استفاده کنند که مراحل تولید و تهیه و فراواری آن زیر نظر ناظران و بازرسان بهداشتی بوده است .
وی با چند توصیه به کارخانجات تولید محصولات لبنی نیز گفت : این کارخانجات و واحدهای تولیدی نیز شیر مورد نیاز خود را از مراکز مجاز تهیه کنند و هنگام بسته بندی و فراوری محصولات حتما موارد بهداشتی را رعایت کنند.
در این رابطه با برخی از مدیران صنایع غذایی استان فارس نیز گفت و گو هایی داشته ایم و نظرات و دیدگاههای آنان در رابطه با کم و کیف محصولات لبنی و تاثیر مصرف شیر های استاندارد و فراوری شده در کاهش ابتلا به سل و تب مالت را جویا شده ایم.
مهندس هاشم نصیری مدیر عامل شرکت تولید فراورده های لبنی رامک در این زمینه بیان داشت : برای رهایی از تب مالت و سل و اطمینان از حفظ سلامت شیر می بایست مواردی را در تامین و انتقال شیر خام به مراکز فراوری و تولیدی محصولات لبنی در نظر گرفت و رعایت کرد که مهمترین این موارد " بار میکروبی شیر خام " است که هر چه بار میکروبی شیر پایین تر باشد مدت زمان ماندگاری محصول به طور طبیعی افزایش می یابد .
مهندس نصیری افزود: در واقع با کنترل و پایش شرایط تولید شیر خام در گاوداری ها می توان بار میکروبی شیر خام را کنترل کرد و آن را کاهش داد.
وی ادامه داد : در صورتیکه در یک گاوداری که از نژادهای پر محصول ومقاوم به بیماری برخوردار است بار میکروبی شیر به خوبی کنترل شود می توان امید داشت که راندمان تولید محصول افزایش یابد و راه بر انتقال و ابتلا به تب مالت و سل به طور کلی بسته شود.
مهندس مهدی حجازی قائم مقام و معاون بازاریابی و فروش شرکت فراورده های لبنی رامک نیز گفت : ارائه آموزشهای تخصصی به دست اندرکاران از جمله نظافت مناسب ، تغذیه مناسب دام و مراقبت های بهداشتی نظیر واکسیناسیون نیز از روشهایی است که میتوان بر اساس آن بار میکروبی شیر را کنترل کرد و پایین آورد.
مهندس حجازی افزود : البته همه این موارد زمانی به نتیجه مناسب و مفید می رسد که سامانه شیر دوشی اتوماتیک و تحت نظارت در دامداری ها و همچنین سیستم های سرمایش بهینه برای نگهداری شیر در دسترس باشد.
وی خاطر نشان کرد : در صورتی که این موارد رعایت نشود میزان میکروارگانسم های موجود در شیر به صورتی تصاعدی افزایش می یابد و انواع بیماری ها از جمله سل ، تب مالت و سایر بیماری های مشترک انسان و حیوان سلامت جامعه را تهدید می کند.
قائم مقام شرکت فراورده های لبنی رامک خاطر نشان کرد : از دیگر مواردی که برای حفظ سلامت شیر بایست مورد توجه قرار گیرد مرحله حفظ شرایط بهینه و بهداشتی از مکان تولید شیر تا محل کارخانه می باشد که به طور خلاصه فرایند انتقال را تشکیل می دهد.
مهندس مهدی بهبود سرپرست کنترل کیفی شرکت تولید فراورده های لبنی رامک هم در این زمینه گفت : کارخانه های تولید محصولات لبنی معمولا برای انتقال شیر از تانکر های مخصوص حمل شیر استفاده می کنند که تحت نظارت سازمان دامپزشکی قرار دارد و با شناسه ویژه شناخته می شوند.
مهندس بهبود یاد آور شد : یکی از نکاتی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد و در مرحله حمل شیر حائز اهمیت است ، حفظ برودت و دمای مناسب شیر از مکان تولید تا کارخانه است .
این کارشناس علوم تغذیه خاطر نشان کرد : این دما معمولا روی چهار درجه سانتیگرد تنظیم می شود و به رغم آنکه هزینه زیادی به مراکز فراوری و کارخانجات تولید محصولات لبنی تحمیل میکند اما این کارخانجات خود را ملزم به رعایت آن می دانند.
مهندس بهبود افزود: با ورود شیر به کارخانجات تولید محصولات لبنی نمونه برداری های شیمایی ، فیزیکی و میکروبی از آن انجام می شود و در صورتی که آزمایشات شیمیایی ، فیزیکی مورد تایید واحد کنترل کیفیت قرار گیرد با عبور از مسیر های ویژه تمام استیل تا زمان مصرف در شرایط خاص و با دمای چهار درجه سانتی گراد نگهداری می شود.
مهندس بهبود سرپرست کنترل کیفی شرکت تولید فراورده های لبنی رامک همچنین گفت : یکی از متداول ترین فرایند ها در این مرحله فرایند پاستوریزاسیون است ، به طور معمول در فرایند پاستوریزاسیون با شرایط کاملا کنترل شده و بهداشتی و با استفاده از دستگاههای اتوماتیک ، شیر در دمای 72 درجه سانتیگراد به مدت 15 ثانیه نگهداری می شود و البته زمان و دمای پاستوریزاسیون در روشهای مختلف قابل تغییر است.
وی همچنین گفت : بعد از فرایند پاستوریزاسیون با توجه به نوع محصول لبنی شیر سالم سازی شده با دماهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
مهندس بهبود سرپرست کنترل کیفی شرکت تولید فراورده های لبنی رامک اضافه کرد:در اثر انجام فرایند پاستوریزاسیون همه میکروارگانیسم های بیماری زا از جمله عوامل به وجود آورنده تب مالت و سل از بین می روند و البته این فرایند با حفظ ارزش غذایی شیر همراه است ، این فرایندی است که با جوشاندن شیر در خانه بسیار متفاوت است.
جوشاندن شیر در خانه و استفاده از آن به خیال آنکه از تب مالت و سل رهایی یافته ایم این پیامد را به دنبال دارد که ممکن است ما را از شر این بیماریها نجات دهد اما دمای بالا و زمان زیاد و مصرف شیر جوشانده شده در خانه در واقع قدری تفاله شیر در اختیار مصرف کننده می گذارد و مواد غذایی چندانی به مصرف کننده نمی دهد.
برآیند نظر همه متخصصان علوم پزشکی و تغذیه این است که همانقدر که مصرف لبنیات سالم و فراوری شده توصیه می گردد ، شهروندان می بایست برای مصرف محصولات لبنی فله ای و غیر استاندارد راه اجتناب در پیش گیرند و سلامتی خود را با طعم خوشمزه محصولات لبنی فله ای معامله نکنند.