غروب هژمونی آمریکا در نظم جدید منطقه

تحرکات دیپلماتیک در روزهای پایانی سال ۱۴۰۱ روند تندتری به خود گرفته است. نقطه مشترک این تحولات را می‌توان رویدادهایی دانست که به نفع منافع ملی ایرانیان بوده و فصل جدید همکاری‌های ایران با کشورهای منطقه و قدرت‌‌های جهانی را رقم می‌زند. پس از پایان جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدون قطعنامه ضدایرانی و آغاز از سرگیری روابط ایران و عربستان و استقبال دیگر کشورها برای از سرگیری و توسعه روابط خود با تهران، دبیر شورای عالی امنیت ملی امروز پنجشنبه ۲۵ اسفندماه همراه با مسئولان عالی اقتصادی، بانکی و امنیتی به امارات متحده عربی سفر می‌کند. علی شمخانی قرار است در جریان این سفر علاوه بر مذاکره با همتای اماراتی خود با مقامات بلند پایه این کشور نیز دیدار و پیرامون مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌و‌گو کند. رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی در توئیتی با اعلام خبر فوق، هدف از این سفر را ملاقات با مقامات عالی آن کشور و حل و فصل چند پرونده مهم امنیتی و اقتصادی عنوان کرد.

کانال مالی ایران و کشورهای عربی

این سفر در واقع پاسخی به سفر سال گذشته شیخ طحنون بن‌زاید آل‌نهیان مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی به ایران است که اکنون با دعوت رسمی وی، علی شمخانی به ابوظبی سفر می‌کند. شیخ طحنون در جریان سفر آذر ماه خود به تهران، این سفر را نقطه عطف همکاری‌های دو کشور خواند و ضمن استقبال از توسعه همکاری‌ها، دعوت رسمی رئیس امارات برای سفر آیت‌الله رئیسی به ابوظبی را به اطلاع رئیس‌جمهور ایران رساند.

با این حال این سفر از آن جهت که چندی پس از توافق تهران و ریاض رقم می‌خورد توجه‌های بیشتری را به خود جلب می‌کند؛ خصوصاً که در جریان این سفر هیأت‌های ویژه‌ اقتصادی و بانکی نیز حضور دارند. این اتفاق در حالی است که باراک راوید، روزنامه‌نگار منتقد نتانیاهو در توئیتی مدعی شد ایران از طریق چین با کشورهای اتحادیه عرب کانال مالی اختصاصی ایجاد کرده است. این روزنامه‌نگار صهیونیست در صفحه توئیتر خود نوشت: «نشست زودهنگام ایران و کشورهای عرب در پکن برای بررسی ایجاد خط مالی جدید با میانجیگری چین برگزار خواهد شد. جزئیات این خط مالی همچنان نامعلوم است.»

سرمایه‌گذاری عربستان در ایران

همزمان با این خبرها، وزیر دارایی عربستان نیز با اشاره به توافق تهران و ریاض گفته است سرمایه‌گذاری کشورش در ایران با سرعت بالا انجام خواهد شد. به گزارش ایسنا به نقل از المیادین، محمد الجدعان، وزیر دارایی عربستان در اظهاراتی با این ادعا که سرمایه‌گذاری عربستان در ایران بعد از توافق اخیر با «سرعت گسترده» انجام خواهد شد، تأکید کرد فرصت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری در ایران ایجاد شده است و تا زمانی که به بندهای توافق احترام گذاشته شود، هیچ مانعی در این خصوص وجود نخواهد داشت.

روایت ترکی الفیصل از «میانجی صادق»

علاوه بر این مقامات سیاسی و امنیتی سعودی هم از این توافق استقبال کردند و شورای وزیران عربستان نسبت به تداوم گفت‌وگوهای سازنده با ایران ابراز امیدواری کرد. ابوالغیط دبیرکل اتحادیه عرب نیز توافق اخیر را «بسیار مثبت» توصیف و تأکید کرد که نتایج اولیه این توافق ایجاد نوعی ثبات سیاسی و امنیتی میان دو کشور است اما تأثیر آن بر سایر موضوعات منطقه هنوز مشخص نیست. رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان هم ابراز امیدواری کرد که این توافق به تحولات مثبت در منطقه خاورمیانه منجر شود. به گزارش ایسنا، ترکی الفیصل، رئیس سابق سازمان اطلاعات عربستان سعودی در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه درباره توافق عادی‌سازی روابط ایران و عربستان که با میانجیگری چین انجام شد، اظهار داشت: فکر می‌کنم که این توافق روی مسائلی همچون یمن تأثیراتی داشته باشد. امیدوارم در سوریه که جنگ و خونریزی در آن همچنان ادامه دارد نیز چنین باشد.

این شاهزاده سعودی با بیان اینکه تردیدهایی نسبت به این توافق دارد، افزود: اما این تردیدها اهمیتی ندارند. این شک و تردید کسانی است که توافقنامه را امضا کرده‌اند. به نظر می‌رسد که هنوز این تردید وجود دارد که توافق چقدر می‌تواند زود اجرا شود. وی که در سال‌های ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۱ رئیس سازمان اطلاعات عربستان بوده است همچنین به نقش چین برای حصول توافق تهران و ریاض اشاره کرد و گفت: نه ایالات متحده و نه اروپا نمی‌توانستند «میانجی صادق» باشند و مانند آنچه چین به آن کمک کرده است، توافق بین عربستان سعودی و ایران را تضمین کنند. ترکی الفیصل ادامه داد: چین کشوری بود که توانست این کار را انجام دهد زیرا روابط خوبی با هر دو کشور دارد. وی خاطر نشان کرد که چین ضامن توافق عربستان و ایران است که از سوی پکن برای احیای روابط دیپلماتیک اعلام شد و این به معنای دوری از واشنگتن نیست.با وجود این رسانه‌های جهانی و اندیشمندان معتقدند توافق اخیر به معنی کاهش اثرگذاری امریکا در منطقه بوده و قدرت کشورهای غربی را به چالش کشیده است. نشریه نیوزویک در مقاله‌ اخیر خود بیان می‌کند که میانجیگری چین در این توافق نشان می‌دهد که هژمونی امریکا دیگر مطرح نیست و غروب هژمونی امریکا در کنار توسعه همکاری‌های منطقه، می‌تواند فصلی جدید از نظم منطقه‌ای را رقم بزند.

منبع: روزنامه ایران