سازمان دانش‌آموزی دست راست نظام تعلیم و تربیت است

حسین عبادتی، قائم مقام معاون وزیر در سازمان دانش‌آموزی کشور در جلسه‌ای با شورای معاونین اداره کل آموزش و پرورش استان گلستان با خواندن شعری از هلالی جغتایی بیان کرد: بنا ندارم زمان را با تشریفاتی که همه نسبت به آن اشراف داریم از بین ببرم‌. ابیاتی را که خواندم از شاعر خوشنام گرگانی؛ هلالی جغتایی در مثنوی شاه و درویش بوده که از معتبرترین آثار شعر فارسی که در سنه نهم هجری سروده شده است. این ابیات بهانه‌ای بود برای آنکه اشاره کنیم در استانی هستیم که سال‌های سال مرکز تمدن ایرانی اسلامی بوده است و عمیقا الگوهای تربیتی این خاک قابل توسعه برای تمامی شهرهای کشور است نه تنها برای فرزندان این خطه از کشور. ما الگوهای بسیار ارزشمندی در حوزه علم و حماسه از جمله هلالی جغتایی و مخدوم قلی دراین استان داریم که اهمیت و توجه به آنها بسیار حائز اهمیت است.

وی در ادامه افزود: ما امروزه در شرایطی قرار داریم که به دنبال تحقق تمدن نوین اسلامی هستیم. این مسئله اول و اصلی جمهوری اسلامی ایران است و در کلام رهبری بارها به آن اشاره شده است‌. تمامی عزم ملی ما معطوف به این نکته است که چنانچه محقق نشود بسیاری از اتفاقاتی که در حال رقم زدن آن هستیم، بی‌معنا می‌شود.

وی با بازگشتی به تفسیر معنا‌شناسی زد و بیان کرد: زمانی کشورهای دیگر از تمدن مرکزی ایران الگو می‌گرفتند و این تمدن در فرهنگ‌سازی و مدیریت جهان محوریت داشت. باید مرور کرد که در آن دوره وضعیت علم و فرهنگ و اتحاد و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها در ایران چطور بود؟

عبادتی در ادامه افزود: کشوری که به دنبال تحقق تمدن بین‌المللی باشد، در قدم اول بایستی اتحاد درونی داشته باشد. ما نیازمند جمهوری اسلامی هستیم که همه 85 میلیون جمعیت آن طرفدارش باشند و همه مردم هم صدا و هم سو با هم در ذیل یک هدف قرار گیرند، زیرا اگر ما در درون خود اختلافاتی داشته باشیم هرگز نمی‌توانیم به آرمان‌ها و اهداف والا برسیم. ما نه تنها ایرانی قوی می‌خواهیم، بلکه این ایران قوی را برای همه ملت اسلامی اعم از شیعه و سنی می‌خواهیم. ایرانی که به دنبال یک تمدن بین‌المللی باشد افراد غیرمسلمان را هم در بر می‌گیرد. زمانی که ما بخواهیم در دورترین نقطه کشور اتحاد برقرار کنیم، تفرقه معنایی ندارد. بنابراین ما باید تک تک ظرفیت‌های داخلی خود را بکار بگیریم که این مسئله به هنرمندی نیاز دارد. به عنوان مثال نکته‌ای که مقام معظم رهبری در سفر به خراسان شمالی عنوان کردند، شروع یک چنین حرکتی بود.

ایشان بیان کردند: ما با افراد مختلفی به لحاظ عقیدتی در فرهنگ مواجهیم که همه علاقمند به جمهوری اسلامی هستند، ما باید با آنها چه کنیم؟ آیا این خلاف عقل نیست که ما آنها را پس بزنیم. پس زدن افراد با دیدگاه‌های متفاوت را نه تنها غیر استراتژیک، بلکه آن را یک رفتار غیرعاقلانه می‌دانم. در واقع درب جمهوری اسلامی برای همه افراد باید باز باشد. این صحبت‌ها از سوی شهید سلیمانی هم تکرار شد. اما تکرار این شعارها و حرف‌ها فایده‌ای ندارد، زیرا ما باید در میدان عمل کار خود را نشان دهیم و متحد شویم و هدف اصلی ما میدان عمل است.

وی تاکید کرد: ما نیازمند به این هستیم که در بستر فرهنگ، تمدن را رقم بزنیم. سیاست، فرزند فرهنگ است. تصور فرزندی که بخواهد مادر خود را بزاید بسیار خنده دار و دور از ذهن است. سیاست نمی‌تواند زاینده فرهنگ باشد، بلکه فرهنگ است که تمامی این ظرفیت‌ها را ایجاد خواهد کرد. حتی اقتصاد هم زاییده فرهنگ است، زیرا امروزه دیده‌ایم که اگر فرهنگمان اصلاح شود قطعا اقتصاد و سیاست و تک تک ابعاد جامعه اصلاح خواهد شد. معتقدم مولفه‌های دینی به شرط تغییر در مولفه‌های فرهنگی، تفییر و رو به اصلاح می‌رود. قدم اول در اصلاح فرد از نظر تربیتی، تاکید بر مولفه دینی نیست، بلکه اصلاح رفتار فرهنگی است. کاری که خود پیامبر با مخاطبان انجام می داد و در سیره ایشان نیز بارها دیده‌ایم.

عبادتی، ضمن تاکید بر قابلیت‌های سازمان دانش آموزی افزود: امروزه سازمان دانش‌آموزی برای تحقق این تمدن، ظرفیتی ارزشمند است. دانش آموزان ۱۲ سال با ما همراه هستند و مسئله آموزش به قدری وقت‌گیر است که فرصت برای تمرکز روی مسائل تربیتی را می‌گیرد. مسئله آموزش، مسئله اول اولیا شده است، طبیعی هم است. زیرا آینده فرزندان خود را در گرو موفقیت‌های آموزشی می‌بینند. آنقدر عرصه آموزشی با همه مولفه‌هایش پرکار و زمان بر و سخت است که همه انرژی ما در وزارت آموزش و پرورش روی هماهنگی‌های امور اداری و نقل و انتقال معلمان و ثبت‌نام و... متمرکز می‌شود. در واقع همه جلسات شورای آموزش و شورای معاونین درگیر مسئله آموزش است. در اینجا ما ناخودآگاه از مسئله تربیت غافل می‌شویم که قرار بود با آموزش عجین شود.

وی تاکید کرد: سازمان دانش‌آموزی دست راست نظام تعلیم و تربیت برای امور تربیتی است و این امر بسیار ظرفیت مهم و حائز اهمیتی است. من نمی‌گویم سازمان دانش‌آموزی بازوی پرورشی است بلکه می‌گویم بازوی نظام تعلیم و تربیت است. امروز سازمان دانش آموزی متعلق به جمهوری اسلامی است. همان طور که مقام معظم رهبری هم فرمودند: «پیشتازان مال جمهوری اسلامی ایران است.» من گاهی حسرت می‌خورم کم لطفی نسبت به سازمان دانش‌آموزی وجود دارد آنهم به مجموعه‌ای که 3 میلیون و 700 هزار عضو با 132 هزار مربی که در 60 هزار مدرسه فعالند و 60 هزار دانش‌آموز خبرنگار دارد. از این ظرفیت بزرگ که مربیان و دانش‌آموزانش بدون دریافت پول با دل و جان در سطح کشور کار می‌کنند چگونه باید استفاده کرد؟ از ریاست جمهوری تا وزارت‌خانه‌های مختلف یک نفر یافت می‌شود که بدون دریافت پول کار کند؟ این مسئله فقط افتخار دستگاه تعلیم و تربیت است که معلمان با حقوق حداقلی کار خود را انجام می‌دهند و در کنار آن کار مربیگری در سازمان دانش‌آموزی را هم انجام می‌دهند بدون دریافت حقوق اضافه. این یک فرصت بی‌نظیر است که به درستی قدر دانسته نمی‌شود.

قائم مقام معاون وزیر در سازمان دانش‌آموزی کشور در ادامه بیان کرد: امروز می خواهیم یک ظرفیتی را در بدنه مردم ایجاد کنیم. 60 هزار خبرنگار دانش آموز پانا با ظرفیت زیادی برای امور تبیینی است. به عنوان نمونه، پلیس راهنمایی و رانندگی در موضوع بستن کمربند از ظرفیت کودکان به نام همیار پلیس استفاده کرد و نتیجه آن را هم دید. فرهنگ‌سازی که امروز برای بستن کمربند ایمنی در جامعه انجام شده، بیش از 70 درصد مرهون همیاری همیاران پلیس دانش آموزی است. چرا دوباره نباید از این ظرفیت برای امور دیگر استفاده کرد؟ استدعا می‌کنم این ظرفیت جدی گرفته شود. ما نباید خودمان را گول بزنیم و با بی‌اعتنایی ظرفیت‌های خود را پس بزنیم که متعلق به دیگران شود. تا زمانی که ظرفیتی موجود است باید قدر دانسته شود. به جرات می‌توانم بگویم ظرفیتی که در سازمان دانش آموزی وجود دارد در هیچ تشکیلات ملی وجود ندارد.

وی افزود: ما یک سری فعالیت‌های تشکیلاتی متنوع داریم که طیف‌های متنوعی از دانش آموزان را در برمی‌گیرد. خود این فعالیت‌های تشکیلاتی سازمان به تنهایی هدف نیست. بلکه همه اینها برای یک هدفی دیگر است. ما به دنبال این هستیم که یک شبکه‌سازی عمومی بین مردم انجام دهیم. برای شبکه‌سازی عمومی باید ابتدا شبکه سازی متخصصان را انجام دهیم. برای این امر هم باید بتوان هویت‌سازی کرد. یک اقدام سازمان‌دهنده، مبتنی بر پدیده‌های هویت‌بخش است. یک نفر باید به شما تعلقی پیدا کند. این تعلق گاهی با پرداخت مادیات است، مثلا زیست کسی وابسته به ما باشد که هم سخت و موقت است و هم غیرارزشمند است. چون ناظر به محتوا نیست. پس چه زمانی سازماندهی ما مبتنی بر کاری صحیح است؟ زمانی که احساس تعلق هویتی شکل بگیرد. این امر با عضویت در تشکل ها و پدیده‌های هویت بخش ناظر بر فعالیت‌های تشکیلاتی که هم اکنون در دست ماست، محقق می‌شود. در واقع باید تمامی سلیقه‌ها را مبتنی بر میل آنها پای کار بیاوریم. ما عموما استدلالی را می‌پذیریم که درون امیال ما ریشه دارد. به عنوان مثال به کسی می‌گوییم چای خوب است یا بد. آن شخص می‌تواند استدلالی را به کار گیرد که چای برای رفع خستگی مفید است، اگر میل نداشته باشد می‌گوید چای اسید معده را افزایش می‌دهد و به معده آسیب می‌زند. در واقع باید مدیریت امیال کرد. امیال متنوع، شبکه‌های مخاطبین ما هستند. باید برای سلیقه‌های متفاوت، پدیده‌های هویت بخش تعریف کرد.

عبادتی بیان کرد: به سازمان دانش‌آموزی نباید خرده گرفت چرا این تنوع‌ها وجود دارد. زیرا مخاطبان آن متنوع است. در واقع باید ابتدا سلیقه‌های متنوع را به رسمیت شناخت، سپس برای آنها پدیده‌های هویت بخش تعریف کرد تا داخل شبکه قرار گیرند. بعد برای آنها یک پیوست ایجاد کنیم. زمانی که این فعالیت‌ها را ذیل یک منظومه قرار دهیم، آن وقت معنادار می‌شود. لازم به ذکر است هر قسمتی از این تنوع را بگیریم بخشی از مخاطبان را حذف کرده‌ایم. معتقدم ما دیده بان نظام در این عرصه هستیم. به طوری که هر جا اتفاق بدی یا شری رخ می‌دهد پای دستگاه تعلیم و تربیت نوشته می‌شود. تنها دستگاهی که پای همه چیز می‌ماند همین تعلیم و تربیت است. ما باید برای همه سلیقه‌ها برنامه داشته باشیم اگر نداشته باشیم، برایمان آن طور که بخواهند برنامه‌ریزی می‌کنند که این روند باید اصلاح شود.

عبادتی با بیان خاطره‌ای از سفر به میناب عنوان کرد: فردی بیان کرد بودجه به مدارس بدهید. من پرسیدم برای امور پرورشی یک مدرسه چقدر بودجه نیاز است؟ گفت 10 میلیون تومان.

وی ادامه داد: 500 تا 700 مدرسه در میناب وجود دارد. 10 میلیون تومان در خواستی را در تعداد مدارس کشور ضرب کردیم ناقابل 10 هزار میلیارد تومان بودجه می‌خواهد. این در حالی است که بودجه معاونت پرورشی کلا 300 میلیارد تومان است که بخشی از این پول صرف پرداخت حقوق نیروهای قراردادی می‌شود و آن چیزی که برای امور پرورشی قابل استفاده است کمتر از 200 میلیارد تومان می‌شود. این مجموعه همزمان باید کار پرورشی، کار پدافندی و فضای مجازی انجام دهد و مشکلات تربیتی، خانوادگی را حل کند، با اعتیاد مبارزه کند، آسیب‌های اجتماعی را کنترل کند. این همه فعالیت با این بودجه باید انجام شود. اگر خود دستگاه تعلیم و تربیت هم بخواهد نسبت به این مسئله کم اعتنا باشد و در مواقع مختلف همراهی نکند، دیگر دست این سازمان تربیتی بسته خواهد شد. معتقدم البته روی نمی‌شودها نباید ایستاد. جمله‌ای از امام راهبرد من در این امر است که اگر کسی همراهیم نکند جزیره‌ای پیدا می‌کنم و آن حکومتی را که می‌خواهم پایه‌گذاری می‌کنم و در نهایت گسترش می‌دهم. باید راه را پیدا کرد. خیلی از امورات اعمالی است نه اعلامی. می‌توان بسیاری از کارها را انجام داد اما اعلام نکرد. ما در برخی بخش‌های آموزش و پرورش نیروی مازاد داریم که می‌توانیم از آنها استفاده کنیم. من استدعا می‌کنم این کار در استان گلستان که پیشتاز است، انجام شود. ظرفیت‌های موجود را بررسی کنیم و ببینیم در کجا کمبود و مازاد نیرو وجود دارد یا مثلا از ظرفیت ساختمان‌های وزارت آموزش و پرورش استفاده کنیم.

وی به ظرفیت دیگر سازمان اشاره کرد و گفت: ما ظرفیت پوشاک و سرویس مدارس را داریم که سال‌ها سود آن وارد جیب بخش خصوصی می‌شد. از یک نقطه‌ای سازمان دانش‌آموزی به میدان آمد و تصمیم گرفت خودش پوشاک یک دست مدارس را مدیریت کند. طبق قانون هم تمام درآمدهای اختصاصی سازمان دانش‌ آموزی باید روی بودجه دولت بیاید، در خزانه واریز شود و سپس در مدارس هزینه شود. چنانچه این پول از سازمان هم خارج شود هیچ سودی ندارد در حالی که می‌تواند هزینه اردوی دانش‌آموزی و تهیه سرودهای گروهی و ارزشی شود. چرا باید این ظرفیت را از درون سازمان حذف کنیم؟ اگر در فرایند آن اشکالی باشد باید آن را برطرف کرد. پس از سال‌ها زحمت این موارد به یک نقطه قابل قبولی رسیده است، تغییر آن و به ثبات رسیدنش چند سال دیگر زمان می‌برد. اگر هم بعدا متوجه شویم اشتباه کرده‌ایم، دیگر زمانی برای اصلاح نداریم.

عبادتی تصریح کرد: چه خوب است که هر استانی ظرفیت‌های خودش را جمع‌آوری کند و از من هم بخواهد ظرفیت‌های ملی را به آن اضافه کنم. مثلا تکمیل اردوگاه آشوراده که تبدیل به اردوگاه ملی خواهد شد. نهایتا 20 میلیارد تومان پول می‌خواهد که ما آن را تامین می کنیم. همیاری مردم استان را هم در این زمینه می‌خواهیم که با هم این ظرفیت را پیش ببریم.

وی خاطرنشان کرد: ما قصد داریم بر روی 313 نفر از مشاهیر ملی در 313 شهر توسط دانش‌آموزان پژوهش‌‌هایی انجام دهیم، آنها باید روایت شوند و کنگره شهری و استانی و ملی برایشان برگزار شود. هر شهری که ظرفیت آن را داراست، یک نفر از شخصیت‌های ارزشمند خود را معرفی کند تا الگوهای تربیتی و تمدنی ایرانی- اسلامی را به جامعه معرفی کنیم. در واقع آن وجهه الگوساز او را معرفی می‌کنیم. با این حرکت بزرگان تاریخی و دینی و ...کشور ما بدون سیاسی بازی و دسته‌بندی خوب و بد و سیاه و سفید توسط تشکلات دانش‌آموزی احیا می‌شوند. این اقدام هم اکنون در حال سازماندهی است و به کمک همه نیاز داریم. این کارویژه می‌تواند به عنوان فعالیت همیشگی باشد که سال‌ها تکرار شود.