جزئیات سومین پیمایش رصد ملی رصد آسیب‌های اجتماعی

فاطمه رضوان مدنی درباره این پیمایش اظهار کرد: اکنون مطالعات اجرای پیمایش برآورد جمعیت‌های پنهان با حجم نمونه ۶۵ هزار و ۸۰۰ نفر در کشور به منظور تخمین آسیب اجتماعی که دارای سخت‌شماری هستند پایان یافته که پس از خاتمه تحلیل‌ها تا پایان مهر ماه جاری ارائه خواهد شد.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور درباره رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن اظهار کرد: همچنین رصد معلولیت‌ها طی سال جاری در استان‌های آذربایجان شرقی، زنجان، کرمانشاه، اصفهان، قم، البرز، ایلام، قزوین، مرکزی و یزد انجام می‌شود که امیدواریم براساس این داده‌ها اقدامات بهتری در راستای پیشگیری از معلولیت‌ صورت پذیرد.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور یادآور شد: با اجرای جزء ۴ از بند پ ماده ۵۷ قانون احکام دائمی و جزء ۴ بند الف ماده ۸۰ قانون برنامه ششم توسعه و به منظور اجرای احکام ماده ۹ قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی فعالیت رصد آسیب‌های اجتماعی در دستور کار بهزیستی قرار گرفت تا ضمن شناسایی وضعیت آسیب‌ها توجه بیشتری به روند تغییرات و عوامل محافظت‌کننده و خطرزا در کشور داشته باشد.

رضوان مدنی با بیان اینکه دبیرخانه رصد آسیب اجتماعی ضمن جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مرتبط امکان ایجاد سامانه مدیریتی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی را برای مدیران ارشد فراهم آورده است، افزود: این دبیرخانه با طبقه‌بندی اطلاعات متناسب با سطوح مدیریتی و همچنین نوع مسئله، روش‌های تحلیلی و متقن را در اختیار برنامه‌ریزان و پژوهشگران اجتماعی قرار می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: پیمایش رصد ملی رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن از سال ۱۳۹۵ به صورت آزمایشی در شهر تهران صورت پذیرفت؛ در سال ۱۳۹۷ نیز پیمایش برآورد جمعیت‌های پنهان که شامل تخمین آسیب‌های اجتماعی که دارای برچست اجتماعی بود در ۳ استان تهران، خراسان رضوی و لرستان به‌صورت آزمایشی اجرا شد.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با اشاره به تهیه اطلس آسیب اجتماعی در سال ۱۳۹۹، گفت: این اطلس شامل ۲ پیمایش ملی صورت گرفته فوق‌الذکر از سوی سازمان بهزیستی کشور بود که در سال ۱۳۹۷ با حجم نمونه ۱۳۱ هزار نفر در کل کشور و در سال ۱۳۹۸ با حجم نمونه ۶۲ هزار و ۵۰۰ نفر گردآوری شد.

رضوان مدنی با اشاره به افتتاح یک دبیرخانه ملی و ۳۱ دبیرخانه استانی رصد آسیب اجتماعی با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و دیگر مقامات کشوری در سال ۱۳۹۹، ادامه داد: براساس یافته‌های پیمایش تا پایان سال جاری یک گزارش ملی و ۳۱ گزارش استانی در قالب اطلس اجتماعی ارائه خواهد شد.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور پیمایش ملی آسیب اجتماعی فضای مجازی با تاثیر بر کودکان و نوجوانان، تهیه اطلس آسیب اجتماعی استان‌ها توسط دبیرخانه‌های استانی، انتشار اطلس خودکشی به تفکیک استانی، اعلام نتایج سنجش و ارزیابی فضای توزیع آسیب‌های اجتماعی ایران را از برنامه‌های آتی برشمرد و گفت: انتظار می‌رود نتایج برنامه رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن مبنی تمام برنامه‌ریزی‌های کشور قرار بگیرد و همچنین سامانه رصد آسیب‌های اجتماعی به تمامی پایگاه‌های ثبتی آسیب اجتماعی در کشور متصل شود.

رضوان مدنی افزود: همچنین ارزیابی تاثیر برنامه‌های اجتماعی در آسیب‌های اجتماعی توسط این دبیرخانه انجام باید شود و طراحی پروژه‌های منطقه‌ای و ملی پیشگیرانه براساس نتایج حاصل از این رصد صورت پذیرد و سازمان بهزیستی کشور تولیت رصد آسیب‌های اجتماعی در کشور باید باشد.

وی درباره رصد معلولیت‌ها نیز با استناد به گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۱ مبنی بر اینکه ۱۵ درصد جمعیت جهان دارای کم‌توانی و یا معلولیت هستند، افزود: طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ تنها ۱.۳ درصد جمعیت ایران دارای ناتوانی معرفی شدند و در سال‌های بعد به موضوع سرشماری معلولیت پرداخته نشده است.

رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: بنابراین رصد معلولیت‌ها از سال ۱۳۹۷ سرلوحه اقدامات سازمان بهزیستی کشور قرار گرفت و طرح علل شیوع و انواع ناتوانی با استفاده از نظرات تخصصی مشاوران علمی آمار در ۳ استان خراسان رضوی، گلستان و خوزستان تهیه و تدوین شد به‌طوری که پرسشگران با مراجعه به درب منازل و با تکمیل چک‌لیست، داده‌ها را در سامانه ثبت و با ارجاع فرد به کلینیک‌های پزشکی، اسناد و فرم‌های مربوطه را تکمیل می‌کردند.

رضوان مدنی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۸رصد معلولیت در استان‌های اردبیل، بوشهر، خراسان جنوبی، مازندران، کردستان و سمنان اجرایی شد، افزود: در سال ۱۳۹۹ به سبب پاندمی کرونا این طرح متوقف شد اما سال جاری رصد معلولیت‌ها در استان‌های آذربایجان شرقی، زنجان، کرمانشاه، اصفهان، قم، البرز، ایلام، قزوین، مرکزی و یزد ارزیابی می‌شود که امیدواریم براساس داده‌های رصد، اقدامات بهتری در راستای پیشگیری از معلولیت‌ صورت پذیرد.

وی، برگزاری نشست‌های تخصصی با اساتید دانشگاهی در حوزه‌های مرتبط و انتخاب آسیب‌های اجتماعی و عوامل محافظتی و خطری آنها از طریق برگزاری گروه اسمی، مرور ساختاری مبانی نظریه‌های آسیب اجتماعی و تعیین‌کننده‌های آن در ایران و جهان، برگزاری نشست‌های بحث گروهی متمرکز و جلسه با کارشناسان و متخصصان حوزه‌های دانشگاهی و مرور اسناد و روش‌شناسی در عرصه‌های ملی و بین‌المللی، طراحی ابزار مناسب برای جمع‌آوری و بکارگیری داده‌های موجود را از اقدامات حوزه رصد آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها و عوامل تعیین‌کننده آن برشمرد.