ملکی: تهیه شیوه‌نامه ویرایشی امری ستودنی است

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، در ابتدای این جلسه، حسن ملکی ضمن تقدیر و تشکر از زحمات انجام شده در این باره گفت: در قدم نخست بنا بود که یک شیوه‌‌نامه برای امر نشانه‌گذاری و امور صوری ویرایشی داشته باشیم لذا خدا را شکر می‌کنم که به سند و شیوه‌نامه‌ای رسیده‌ایم که تاکنون انجام نشده بود البته تا قبل از این اقدام، تلاش‌هایی انجام شد، که ستودنی است و در این مدت، همکاران نگذاشته‌اند، چراغ ویرایش خاموش شود. این شکل فعالیت نور چندانی برای روشن کردن کل سازمان و همه تولیدات آموزشی نداشت لذا با تلاش انجام شده ما به این خواسته دست یافته‌ایم.

ملاحت نجفی نیز در بخشی از این جلسه، بیان کرد: در چهارمین جلسه شورا، طبق صحبت‌های انجام شده، قرار بر این بود که جلساتی را بر حضور شورای علمی متمرکز کنیم تا کاری که انجام شده، مورد نقد و بررسی قرار گیرد. طبق این صبحت جلسات از ساعت 8 تا 5 بعد از ظهر برگزار و با حضور همکاران بخش رسم الخط دقیق و مو به مو بررسی و بر روی تک تک موارد بحث شد.

وی افزود: کار بسیار سنگین است زیرا تا به امروز جای آن بسیار خالی بود البته این بدان معنا نیست که کار تمام شده بلکه جای اعمال نظرات و مطالب تازه نیز در آن وجود دارد اما تقریباً طبق کارهای انجام شده، تا این قسمت کار قابل تایید است.

سعید فرمانی، مسؤول تدوین شیوه‌نامه زبان فارسی نیز ضمن تشکر از فعالیت‌های انجام شده، گفت:از اعتمادی که به یک نیروی جوان داشتید، متشکرم. من در هر جایگاهی سعی می‌کنم روحیه دانشجویی و آموختن را در خود حفظ کنم و در این مسیر نیز بسیار از اساتید حاضر در این مسیر آموخته‌ام.

وی ادامه داد: هیچ متنی نیست که نیاز به ویرایش نداشته باشد و در هر چاپی حتماً باید به وقوف بیشتر دست پیدا کنیم. حدود سه هزار و سیصد مثال در این شیوه‌نامه آماده شده و برای تک تک آن‌ها زمان صرف شده و دلایلی برای آن ذکر شده است. در واقع تلاش ما این بود که مخاطب با کنار هم قرار دادن مثال‌ها بتواند به یک قیاس دست پیدا کند.

علی اکبر میرجعفری، ویراستار دفتر تألیف کتاب‌های درسی، نیز گفت: انصافاً دوستانی که در جلسات حضور داشتند، بی شائبه و با احساس مسؤولیت و تمام توان کمک کردند و این برای من که عمری را در این راه صرف کرده‌اند، یکی از زیباترین لحظات بود. به چند دلیل فکر می‌کنم که کمک‌ها بسیار سازنده بود زیرا در وهله نخست تمام مباحث تئوری پیگیری شد ضمن اینکه همگی ویراستاران خوبی بودند به همین خاطر عمیقاً از دست‌اندرکاران این امر، تشکر می‌کنم.

قنواتی، در بخش دیگری از این جلسه، بیان کرد: تلاش بر این بود که شیوه‌نامه مصوب خوب و از جهات مختلف کامل باشد که به‌نظر من هست لذا خوشحالم که سهم اندکی در این راستا داشتم. حضور جناب آقای دکتر اسوار در تمام مراحل باعث دلگرمی است زیرا ایشان دائماً با ما در ارتباط بودند که جای تشکر دارد. در مورد این شیوه‌نامه با جناب آقای دکتر حداد عادل نیز مکاتباتی داشتیم و نظرات و نکاتی که ایشان یادآوری کردند نیز در طول کار لحاظ شد.

وی افزود: در تمام ملاحظاتی که داشتیم، محوریت فرهنگستان و انجمن صنفی ویراستاران مدنظر بود تا به سمت یکدستی برویم لذا ما سعی کردیم که نظرات و نگاهمان را به این بخش نزدیک کنیم. در این بخش، جمع اساتید، به این اتفاق نظر رسیدند که کمبودها را برای ملاحظات بعدی بگذاریم اما تمام تلاش بر این بود که نقصی در این شیوه‌نامه نداشته باشیم.

قنواتی تصریح کرد: سعی ما بر این است که از این شیوه‌نامه به‌عنوان مبنا استفاده کنیم و آن را به همه ویراستاران منتقل کنیم لذا تلاش و حمایت شما جای تشکر و قدردانی دارد. پیشنهاد من این است که خود شیوه‌نامه یک بار توسط ویراستارانی که برای خود سازمان کار می‌کنند به‌عنوان مخاطب اصلی، و در وهله نخست، ارسال شود تا آنان با کلیات شیوه‌نامه آشنا شوند و اگر نیاز بود، کارگاه‌های آموزشی برای این امر تعریف شود.

موسی اسوار، ضمن ابراز خرسندی از تدوین این شیوه‌‌نامه بیان کرد: این کار خلأ مهمی را پر می‌کند البته ما شیوه‌نامه‌های گوناگونی را پس از انقلاب دیده‌ایم اما با هدف کتاب‌های آموزشی و درسی، شیوه‌نامه‌ای موجود نبود لذا می‌توان گفت که این شیوه نامه حاصل تجارب مجموعه ویراستاری در سازمان، فرهنگستان و سایر بخش‌هاست و در نتیجه اثری ماندگار است.

وی افزود: البته یک شیوه نامه باید مداوم بازبینی شود به‌خصوص در بحث رسم‌الخط این مسأله بسیار مهم است. کار به نظر من مجموعه نسبتاً کاملی است و نسبت به آثار موجود، راهی به مقصود است و این دغدغه دوگانگی و چندگانگی در رسم‌الخط را رفع می‌کند. من این شیوه‌نامه را معتبر و مغتنم می‌دانم و معتقدم که کار فرهیخته‌ای است و نظیر آن طی سال‌ها کمتر دیده شده است لذا امیدوارم سایر گام‌های این سازمان نیز با همین میزان توفیق همراه باشد.

ملکی در ادامه گفت: بسیار خوشحالم که اساتید محترم، تدوین این شیوه‌نامه را اینقدر مثبت ارزیابی می‌کنند و این بسیار مبارک است. به‌خاطر این تلاش‌ها بسیار سپاسگزارم اما باید برای تبدیل کردن این شیوه‌نامه به یک فرهنگ بیشتر بیاندیشیم و گفتگو کنیم. قطعاً یکی از روش‌های ترویج شیوه‌نامه، همان برگزاری کارگاه و جلسات آشنایی ویراستاران با شیوه‌نامه است اما باید به روش‌ها و کارهای دیگری نیز، برای ترویج این فرهنگ و فکر بیاندیشیم.

علی محبی نیز در این جلسه نسبت به تدوین شیوه‌نامه زبان فارسی ابراز خرسندی کرد و گفت: صفر تا صد این کار کمتر از شش ماه به طول انجامید که حقیقتاً جای تقدیر و تشکر دارد. این بخش نشان داد که هر کجا عشق، علاقه و هم‌افزایی باشد، می‌توان کارهای خوب را در زمان کوتاه نیز محقق کرد.

وی افزود: برای اعتبار بالاتر این شیوه‌نامه و اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی به جامعه علمی، نیازمند جمع‌ها و جلسات دیگری هستیم تا بتوانیم بدنه کشور را در این حوزه و رشته، با خود همراه کنیم و از نظرات سایرین نیز بهره‌مند شویم. کار بعدی این است که مرحله بعدی این شیوه‌نامه را داشته باشیم و برای گام بعدی نیز تعیین تکلیف و برنامه‌ریزی کنیم.

قائم مقام رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ادامه داد: به‌کارگیری این شیوه‌نامه، در درون سازمان نیازمند اقداماتی برای کارشناسان و دفاتر در داخل و معلمان در خارج از سازمان است زیرا معلمان نیز باید این شیوه‌نامه را کاملاً بپذیرند. پیشنهاد من این است که برای درون سازمان این شورا در هر دفتر یک کمیته ویرایش ایجاد کند تا برای عملیاتی کردن این شیوه‌نامه، در کتاب‌ها وارد عمل شود.

محبی تأکید کرد: ما در برنامه اجرایی می‌توانیم به ارتقای توانمندی ویراستاران و همسوسازی آنان با این شیوه‌نامه بپردازیم زیرا به این شیوه‌نامه برای اشاعه، ترویج و ارتقای توانمندی معلمان در این زمینه نیاز داریم.

سیدسعید بدیعی مدیرکل حوزه ریاست نیز در ادامه این جلسه گفت: به‌نظر من، یکی از بحث‌هایی که باید دنبال کنیم، بحث دانشگاه فرهنگیان است لذا با این شیوه‌نامه می‌توان این نکته را یادآوری کرد. نکته دیگر ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی در سازمان است و باید بر این مبنا، محصولاتی که به‌عنوان کتاب داستان یا غیره وارد مدارس می‌شوند، نیز بر مبنای این شیوه‌نامه تدوین شوند لذا باید این شیوه‌نامه را به انجمن ناشران و .. ابلاغ کنیم تا با ما هم راستا شوند و این کار از طریق انجمن های ناشران قابل انجام است.

وی افزود: در مرحله بعد می‌توان یک نسخه از این شیوه‌نامه برای گروه ادبیات دانشگاه نیز ارسال کرد تا اندک اندک به سمت اشاعه این شیوه‌نامه برسیم البته ابتدا باید خود به آن پایبند باشیم و در دست‌نوشته‌ها و نامه‌ها، کاملاً نکات شیوه‌نامه را رعایت کنیم.

اسوار بر لزوم ادامه یافتن این مسیر، گفت: امروز ما تنها به شکل خط و فرم نوشته توجه کرده‌ایم اما رسالت مهم‌تر ما حفظ اصالت ایرانی است که از طریق سلامت زبان فارسی و نوشته ما محقق می‌شود. من فکر می‌کنم مأموریت بعدی ما باید به تدوین اصول ناظر به سلامت زبان فارسی و ویرایش زبانی منحصر شود.

حسن ملکی در بخش پایانی این نشست، گفت: قطعاً تدوین این شیوه‌نامه و اعمال آن در مراحل بعدی خوشحالی معلمان، دانش‌آموزان و والدین را نیز به‌دنبال خواهد داشت. به‌طور حتم، ویرایش سطوح و ابعادی دارد لذا نخستین مرحله کار که تدوین شیوه‌نامه فنی و صوری است، انجام شده است.

وی افزود: در این مسیر ضمن اینکه ما باور داریم، کار در یک مرحله‌ای به پایان رسیده، نباید آن را پایان کار بدانیم یعنی پیگیری متقن کار همراه با این تصور که کار به هر حال در طول زمان امکان ادامه دارد، همراه شود. باید جلساتی با کارشناسان یازده حوزه تربیت و یادگیری داشته باشیم، تا این شیوه‌نامه معرفی و تبیین شود.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بیان کرد: در مرحله بعد باید از هر مدیرکل دفاتر درخواست کنیم که یک برنامه زمان‌بندی برای ویرایش کتاب‌‌های درسی بر اساس این شیوه‌نامه و اعمال آن در کتاب‌های سال 1400 و پس از آن، ارائه دهد. باید این شیوه‌نامه را برای دانشگاه فرهنگیان ارسال کنیم تا معلمانی که در حال آموزش هستند، از این شیوه‌نامه بهره‌مند شوند.

ملکی خواستار آغاز تدوین شیوه‌نامه زبانی شد و گفت: بر اساس پیشنهاد دکتر اسوار، تدوین این شیوه‌نامه را نیز در دستور کار قرار دهید و دستور بعدی این شورا می‌تواند، پیگیری روند همین مسأله باشد.

در بخش پایانی این جلسه از شیوه‌نامه زبان فارسی با حضور مدیران و اساتید حاضر در جلسه رونمایی شد.