«دغدغه‌های مردم» در گیراگیر وعده‌های چرب نامزدهای ریاست‌جمهوری

مدت مناظره پایانی ۳ ساعت بود و از ساعت ۱۷ آغاز شد و تا ساعت ۲۰ ادامه داشت. هر هفت نامزد حاضر در این دوره از انتخابات، در این مناظره با موضوع «دغدغه‌های مردم» مشارکت داشتنند. نامزدها البته پیش از ورود به سالن مناظرات و شروع رسمی مناظره آخر، صحبت‌های شنیدنی داشتند که می‌توانید اینجا بخوانید.

سعید جلیلی، محسن رضایی میرقائد، سیدابراهیم رییسی، علیرضا زاکانی، سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی هفت کاندیدای تایید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان برای انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم هستند که در این مناظره که به صورت زنده از شبکه‌های یک، جام جم و سلامت سیما، خبر، رادیو ایران و رادیو انتخابات پخش می‌شود به سوالات مختلفی پاسخ دادند. این مناظره هم اما با رابط ناشنوایان از شبکه سلامت نیز پخش شد.

در ابتدا صندلی کاندیدا‌ها در استودیو مناظرات ریاست‌جمهوری با قید قرعه به شرح زیر تعیین شد:

صندلی شماره یک: سعید جلیلی
صندلی شماره دو: علیرضا زاکانی
صندلی شماره سه: عبدالناصر همتی
صندلی شماره چهار: سیدابراهیم رییسی
صندلی شماره پنج: محسن مهرعلیزاده
صندلی شماره شش: سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
صندلی شماره هفت: محسن رضایی میرقائد

این مناظره در دو نیمه برگزار شد، نیمه اول شامل دو بخش و نیمه دوم شامل سه بخش بود.

نیمه اول؛ بخش اول

در ابتدا یک سوال مشترک از همه نامزدها پرسیده شد که تصویری از دولت آینده خود را برای مردم ترسیم کنند و بگویند چگونه قرار است در دولت خود به دغدغه‌های مردم پاسخ دهند. البته مجری مناظره اعلام کرد براساس نظرسنجی‌هایی که انجام شده است گرانی، عدالت و کاهش فاصله طبقاتی، رکود اقتصادی، شفافیت و مقابله با فساد، ساماندهی یارانه‌های پنهان و آشکار، بیکاری و اشتغال، تامین مسکن مهمترین دغدغه‌های مردم است. نامزدها هر کدام به مدت 7 دقیقه به شرح زیر به این سوال پاسخ دادند.

قاضی‌زاده هاشمی: سازوکارهای اداره دولت باید تغییر کند و به مردم واگذار شود

سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی اینگونه به دغدغه‌های مردم پرداخت:

«ما باید ببینیم توزیع منابع در کشور به چه ترتیب است و میزان درآمدها و همچنین وضعیت اشتغال در چه وضعی است. ما شاهد افزایش نرخ بیکاری در سراسر کشور هستیم، از سویی اشتغال در بخش تولید در حال کاهش و در بخش خدمات کارمندی در حال افزایش است. همچنین ما شاهد یک عدم توازن در بخش آموزش و مسکن هستیم. ما با این‌که افزایش تولید مسکن را داشتیم اما این محدود به چند استان بوده و باعث شده یک مهاجرت سراسری اتفاق بیفتد و در نتیجه ترکیب جمعیتی تغییر کند که باعث از بین رفتن هویت اجتماعی و کاهش سرمایه اجتماعی خواهد شد. دلیلش هم این است که منابع به صورت نادرست در حال توزیع است و ساختارها استضعاف‌گر است. مردم این را از نحوه مدیریت ناکارآمد و کارنابلدی مسئولین می‌بینند که ما در پنجره طلایی هستیم ولی دچار قفل و انسداد هستیم. کارنامه دولت‌ها هم در این زمینه روشن است و روندها به صورت اساسی حل و فصل نشده است.

مساله‌ امروز هم حداقل معیشت است. من به جناب آقای روحانی عرض می‌کنم در جمع حاضر کسی حاضر نیست عملکرد دولت را گردن بگیرد. شما از دفتر خود خارج شوید و به صداوسیما بیایید من حاضرم با شما مناظره کنم. در ماجرای گرانی بنزین معلوم نشد چه کسی مقصر است. یکسری شوراها درست شده عده‌ای پشت آن قایم می‌شوند و رهبری مجبور است ورود کند؛ در این موضوع کسی حاضر نشد استعفا دهد یا عذرخواهی کند. مساله‌ ما در داستان دولت گرانی، مسکن و برنامه‌های مختلف است اما مساله اصلی نظام دیوان‌سالار کشور است که 70 - 80 سال است تغییر نکرده و باعث شده مردم روز به روز مستضعف‌تر شوند و در مقابل کسانی که به قدرت وصلند برخوردارتر شوند. سازوکارهای اداره کشور است که باید تغییر کند. طرز تفکر مدیران، نوع نگاه آنها در این زمینه مهم است. نحوه حاکمیت در کشور اعمال حاکمیت مردم است اما روز به روز مردم را از میدان خارج کرده‌ایم. ما پیش‌بینی کردیم که دولت را به مردم واگذار کنیم. در این راستا اختیارات اجرایی به فرمانداران، بودجه‌های تجمیع شده برای فرمانداری‌ها و اختیار عزل و نصب مدیران برای مردم را پیش‌بینی کردیم به گونه‌ای که اگر یک سوم مردم از مدیری ناراحت باشند دولت موظف است او را عزل کند. از نظر ما همه شهرستان‌ها پایتختند و اختیارات هیات وزیران را دارند.»

رضایی: حتما 450 هزار تومان یارانه می‌دهم

محسن رضایی میرقائد اینگونه به دغدغه‌های مردم پرداخت:

«دغدغه‌های مردمی بسیار بیشتر از اینهاست که باید ببینیم چرا اینها حل نشده است. پنجاه سال است که گرانی و بیکاری و کاهش ارزش پول ملی داریم و رشد اقتصادی کشور معیوب است، چرا این مسایل حل نمی‌شود؟ در این مدت ایران اقتدار از دست رفته خودش را بعد از ۳۰۰ سال به دست آورده است و در برخی موارد پیشرفت‌های زیادی داشته است، وقتی مردم این دو را می‌بینند و مقایسه می‌کنند، احساس می‌کنند یک جای کار گیر است و رهبری گفتند که راه‌حل مشخص است، نمی‌دانیم چرا نمی‌شود؟ من رونمایی می‌کنم چرا نمی‌شود. وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینم چادر مشکی، گوشت و ذرت در اختیار یک عهده است و آن طرف آقازاده‌ها و مافیاها را می‌بینیم، پس دولت‌ها چه می‌کنند، مدیران کشور چه می‌کنند؟ مدیران کشور در جنگ زرگری بین جناح‌های سیاسی درگیر هستند، همه آنجا درگیر هستند. یک مرتبه می‌گویند حجاب، فیلترینگ، چرا ایران در سوریه است، کنسرت، موشک، دیوارکشی و ... و یک جنگ زرگری می‌شود و همه انرژی‌ها و افکار می‌رود به آن سمت و امام و رهبر جامعه این را پایان می‌دهد و بعد دوباره این قائله راه می‌افتد.

این تاخت و تازها در سیاست و این میدان‌های انحرافی اجازه نمی‌دهد که انرژی ملت ایران و دولت‌ها روی گرانی و عدالت و یارانه‌های پنهان متمرکز شود، باید این مساله را حل کرد، یعنی قرار است رییس‌جمهور بعدی هم مثل قبلی‌ها باشد؟ باید پایان دهیم و اینجا نیاز به دو جراحی بزرگ در کشور است، اول اصلاح از درون قدرت در بخش‌های قوانین و رفتارها و حکمرانی باید انجام شود. مساله دوم معماری نوین اقتصاد ایران است در غیر این صورت برای گرانی و نرخ بالای تورم هر چه پیشنهاد دهید بی‌فایده است. برنامه دولت ما این است که اولا با به کارگیری همه اقوام ایرانی و شایستگان اصولگرا و اصلاح طلبان، بانوان و ظرفیت‌هایی مثل اهل تسنن و اقلیت‌ها دوباره حرکتی مثل بسیج در دفاع مقدس و انقلاب درست کنیم و همه دولتی پاسخگو و مسوولیت پذیر را ایجاد کنیم.

در سه سطح در اقتصاد برنامه‌ریزی کردیم؛ اقتصاد زندگی یا طرح کفایت زندگی و یارانه ۴۵۰ تومانی را می‌دهم. نگران منابع آن نشوید اگر دزدی نکردید نگران نباشید آن قدر دزدی و رانت بوده که آنها را درست می‌کنیم و مشکلی در تامین منابع آنها نداریم، به خانم‌های خانه‌دار حقوق می‌دهیم و مسکن سهل و ارزان را ایجاد می‌کنیم و به کسب و کار خانگی و ۳۰ درصد صنعت نفت را می‌دهیم. در آذربایجان غربی، بوشهر خوزستان و اصفهان و برای تک تک استان‌ها برنامه‌ریزی کردیم و هم چنین ۱۴ پروژه بزرگ که یکی از آنها مساله مسکن و انرژی‌های نو است، برنامه‌ریزی شده است که در سطح اقتصاد ملی و استان‌ها و اقتصاد زندگی، اقتصاد ملی ایران را بازمعماری کنیم تا این که بتوانیم این مشکلات ۵۰ ساله را در یک بسته اساسی حل و فصل کنیم.»

رییسی: 4 میلیون شغل و 4 میلیون مسکن در 4 سال قابل دسترس است

سیدابراهیم رییسی اینگونه به دغدغه‌های مردم پرداخت:

«ما نشست‌های زیادی با مردم داشتیم و در دستگاه قضایی ارتباط بسیاری با مردم داشتم و به دلیل ارتباطم با مردم برای مهمترین آن‌ها راهکار پیدا کردم‌ که اگر رای مردم به بنده تعلق گرفت همه آن‌ها را اجرا خواهم کرد. برنامه اقتصادی من در سه بخش عبارتند از اصلاح دولت و مبارزه با فساد، حمایت از خانواده‌ها و اقشار محروم، جهش در تولید. یکی از مشکلات مردم مساله فساد است و ما در دستگاه قضایی با مفسد برخورد کردیم اما برخورد با فساد در دولت است. افرادی که آلوده باشند جایشان در دولت نیست؛ باید سامانه جامع اقتصادی شامل همه آمار اقتصادی ایجاد کرد که همه چیز شفاف باشد. ایجاد سامانه شفافیت در دولت ضروری است که تمام قراردادها در سامانه و پشت ویترین قرار گیرد و من ۳۵ تا ۴۰ شرکت را در زمانی که در استان قدس بودم در اختیار مردم گذاشتم و این امر باعث افزایش اعتماد عمومی می‌شود. شفافیت مهم است و اگر شفافیت اجرا شود زمین‌خواری و قاچاق کالا و فرارهای مالیاتی کنترل می‌شود. در تحول ساختاری باید تحول در نظام بانکی صورت گیرد.

باید اصلاح نظام مالیاتی صورت گیرد و ایجاد سامانه هوشمند برنامه‌ای جدی است. کاهش مالیات از ۲۵ به ۱۰ درصد قابل انجام است. تحول در ادارات قابل انجام است. باید بسترهای فساد از بین برود و خیلی از نظارت‌های پیشینی باید پسینی شوند. بیش از ۵ میلیون بیکار داریم و ایجاد ۴ میلیون شغل در ۴ سال امر دست یافتنی است. همچنین اولین مساله کنترل گرانی قابل انجام است. باید بسترهای فساد از بین برود و خیلی از نظارت‌های پیشینی باید پسینی شوند. بیش از ۵ میلیون بیکار داریم و ایجاد ۴ میلیون شغل در ۴ سال امر دست یافتنی است. همچنین اولین مساله کنترل گرانی قابل انجام است. ما بانک‌ها را یکی از موانع تولید می‌دانیم. معوقات بانکی باید به طور جدی پیگیری شود و روندهای بانکی اصلاح شود. تورم ۳۲۰ درصدی در هشت سال اصلا قابل قبول نیست. مردم این وضعیت را چگونه تحمل کنند؟ تورم باید به سمت یک رقمی شدن حرکت کند. همچنین مدیریت بازار ارز و رفع وابستگی سفره مردم به قیمت ارز باید به طور جد در دستور کار باشد. نظارت بر بازار باید افزایش یابد و حداقل معاش مردم باید با کارت خرید سه دهک پایین تامین شود.»

زاکانی: 6 میلیون و 700 هزار شغل ایجاد می‌کنم

علیرضا زاکانی اینگونه به دغدغه‌های مردم پرداخت:

«ام‌المصائب کشور گرانی و تورم به ویژه در حوزه خوراک و پوشاک است که مردم را بیچاره کرده است. تورم در سال ۱۳۹۰، ۱۹ درصد و در سال ۱۳۹۹، ۳۹ درصد بود که تورم نقطه به نقطه ۵۲ درصد است این فاجعه را دولت آقای روحانی درست کرده است. اساس کار دولت این بوده که از جیب مردم خود را اداره کرده و با تورم ارتزاق کند. دولت اقدام و اصلاح در کوتاه مدت با کنترل نرخ ارز و بهره بانکی و در میان مدت با اصلاح ساختار بودجه و اصلاح ناترازی بانکی در سال دوم کاری‌اش سقف تورم موجود را به نصف می‌رساند. من صدای مظلومان و غارت شدگان هستم با فساد و بی‌عدالتی مقابله می‌کنم، همان طور که پیش از این با گردن کلفت‌هایی همچون وزرای وقت نفت و اطلاعات، معاون رئیس جمهور و برادر رئیس جمهور مقابله کردم ریشه فساد را خشک می‌کنم قبلا هم با دستان خود مقابل مفسدان ایستادم و این راه را ادامه می‌دهم. جهش تولید و تسهیل در صدور مجوز و مقررات‌زدایی را در دستور کار دارم در حوزه شفافیت و مقابله با رانت‌خواری هم به سمت تمرکززدایی و هویت‌ دادن به شهرستان‌ها می‌روم. برای ۴۵۱ شهرستان برنامه دارم تا آنها را از تمرکزایی درآورم وعده می‌دهم تا پایان سال اول دولت اقدام و اصلاح دولت الکترونیک مستقر می‌شود.

دولت اقدام و اصلاح کاری می‌کند که مردم غیر از درد بیماری درد دیگری نداشته باشند. ۷۰ میلیون بن کالای ۴۰ هزار تومانی داده می‌شود پول نقد به سه دهک به میزان ۵۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ هزار تومان می‌دهم که همه آنها در بودجه آنها است و حواله به غیب نمی‌دهم. شش میلیون و ۷۰۰ هزار شغل ایجاد می‌کنم. برای تامین مسکن علاوه بر یک میلیون مسکن تکلیفی مجلس شورای اسلامی سالانه ۳۰۰ هزار مسکن ساخته می‌شود که پایان سال دولت اقدام و اصلاح، پنج میلیون و۲۰۰ هزار مسکن می‌سازیم که یک میلیون و ۲۰۰ هزارتای آن حمایتی است یعنی ۶۰۰ هزار مسکن برای زوج‌های جوان و ۶۰۰ هزار خانه برای نیازمندان ساخته می‌شود.»

جلیلی: مردم می‌خواهند آینده قابل اطمینانی داشته باشند

سعید جلیلی اینگونه به دغدغه‌های مردم پرداخت:

«در اینجا دغدغه‌های درستی مطرح شده است. دغدغه مردم این است که چرا این موضوعات حل نمی‌شود. چرا این مسائل و مشکلات که شناخته شده است، حل نمی‌شود، این دغدغه مردم است. متوسط نرخ تورم در دنیا ۲.۵ درصد است و بیش از۱۰۰کشور تورم را زیر ۵ درصد آوردند. چرا در ایران تورم حل نشده است. گفته می‌شود زمین، مصالح و نیروی انسانی داریم، اما چرا مشکل مسکن حل نمی‌شود؟ سوال مردم این است چرا دولت‌ها عقب هستند. کشوری با این همه ظرفیت می‌تواند جهش پیدا کند ولی سوال این است چرا ابتدایی‌ترین مسائل را حل نمی‌کنید. دولت می‌گوید تورم را سه سال کنترل کردیم، ولی چرا نگرانی وجود دارد که تورم سال آینده چقدر می‌شود. سال بعد هم فنر تورم درمی‌رود و گرانی می‌شود. مردم می‌گویند چرا مسائل دیگری به جای این دغدغه‌ها مطرح می‌شود؟

کار رئیس‌جمهور با وزیر فرق می‌کند و او باید بر برنامه اداره کشور و مسائل و دغدغه‌های مردم اشراف داشته باشد. برنامه که یک‌شبه نوشته نمی‌شود. برنامه که با سفارش به اندیشکده نوشته نمی‌شود، رئیس جمهور باید بر مسائل کشور اشراف داشته باشد. مردم می‌بینند چهار یا هشت سال می‌گذرد ولی اتفاقی نمی‌افتد. اگر کسی منصف باشد از آن‌ها عذرخواهی می‌کند در غیر این صورت طلبکار مردم می‌شود. رئیس‌جمهور، رئیس جمهور ایران با تمام ظرفیت‌هایش است. حل کردن یک یا دو مسئله که حداقل کار است. باید برنامه‌ای فراتر از این‌ها داشته باشیم. دغدغه مردم این است که آیا تعارفات کنار گذاشته می‌شود؟ آیا کار نمایشی انجام می‌شود یا واقعی؟ آیا مصلحت مردم توسط رئیس جمهور پیگیری می‌شود؟ مردم می‌خواهند آینده قابل اطمینانی داشته باشند که کارها مبتنی بر برنامه و جدی و با نتیجه پیگیری شود.»

همتی: مردم 5 نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری مخالف برجام هستند

عبدالناصر همتی اینگونه به دغدغه‌های مردم پرداخت:

«در ارتباط با بحث امروز باید اشاره کنم که بدون افزایش رشد اقتصادی تا حداقل پنج درصد نمی‌شود معضل بیکاری را حل کرد یا اشتغال ایجاد نمود. بدون سرمایه گذاری اساسا رشد اقتصادی معنا ندارد. دوستان امروز آمده‌اند و درباره‌ی روبنا صحبت می‌کنند در حالی که ما در اقتصاد موضوعات زیربنایی را مورد توجه قرار می‌دهیم و علم اقتصاد به ما می‌گوید در مورد وضعیت اقتصادی جامعه باید شرایطی را به وجود آورد و حکومت اقتصاد را به سمتی ببرد که امکان سرمایه گذاری امن ایجاد شود تا رشد سرمایه گذاری از طریق آن به وجود آید و نتایج آن میان مردم تقسیم شود. آقای رئیسی از گرانی صحبت می‌کنند و می‌گویند می‌خواهند با آن مبارزه کنند. اما آقای رئیسی گرانی وجود ندارد، آنچه عامل گرانی است تورم است به جای این‌که معلول را بیابید دنبال علت باشید. چرا خودتان را به راه دیگری می‌زنید بدانید که تحریم، معادلات اقتصادی ما و دنیا را بهم زده است و این موضوع در همه مشکلات اقتصادی ما تاثیر خود را گذاشته است. شما یک کشور نشان دهید که با تحریم رشد اقتصادی داشته است. من برای مسکن جوانان، اشتغال آنان، کنترل تورم و افزایش رشد اقتصادی برنامه دارم. مردم بدانند این جریانی که در برابر من ایستاده است می‌خواهد ما بدون دنیا زندگی کنیم. اولا شما بلد نیستید بدون دنیا زندگی کنید و ثانیا نتیجه زندگی بدون دنیا می‌شود این‌که رشد اقتصادی هشت درصدی به صفر کاهش می‌یابد و هزینه آن را هم مردم از جیب خود می‌پردازند.

وضعیت تجارت خارجی ما را ببینید ما داریم سالی 16 میلیارد دلار هزینه نبود تجارت خارجی را می‌دهیم در این شرایط استقلال و پرسپولیس حتی نمی‌توانند پول خود را از "ای اف سی" بگیرند و ما نمی‌توانیم یک کشتی با پرچم خود روی آب بفرستیم. آقای رئیسی به مردم صریح بگویید شما اگر روی کار بیایید برای برجام چه اتفاقی خواهد افتاد آیا آن را پیگیری خواهید کرد؟ من به مردم بگویم که این تحریم‌ها و کاسبان آن ضرر 350 هزار میلیاردی به کشور وارد کرده‌اند و دولت امروز دچار کسری بودجه است؛ چرا که سالی چند ده میلیارد از درآمد دولت کاسته شده است. کاسبان تحریم و شخص ترامپ در همکاری با هم زیر میز برجام زدند، اینگونه شد که ما به وضعیت فعلی رسیدیم، اما می‌گویم می‌توان در دولت بعدی تحریم را شکست و برجام را اجرا کرد ما اگر بتوانیم چند سال سرمایه وارد کشور کنیم آن وقت برای جوانان هم شغل ایجاد خواهد شد این دغدغه مردم است و ما این را اجرا خواهیم کرد. اما آنهایی که در برابر من قراردارند یعنی آقای رئیسی و چهار کاندیدای دیگر که وی را همراهی می‌کنند اینها مخالف برجام و تصویب FATF هستند. آنها سال‌ها رابطه با خارج کشور را معطل کرده‌اند به خاطر این‌که به رابطه با دنیا اعتقادی ندارند. ما برای سیاست خارجی برنامه داریم و به دنبال حل مشکلات هستیم در سیاست خارجی دولت من عربستان و عمان دشمن نیستند ما به دنبال حمایت از خودروسازی داخلی هستیم اما معنایش این نیست که خودروی داخلی را به قیمت خودروی آمریکایی به مردم بفروشیم.

آقای رئیسی شما تا این مدت گل به خودی زدید و در زمین ترامپ بازی کردید این موضوع را مورد توجه قرار دهید و بدانید که تعامل با دنیا اصل سیاست خارجی است.»

مهرعلیزاده: یارانه‌ها را 5 برابر می‌کنم/ میترسم آقای رییسی از سید محرومان به سید مرحومان تبدیل شوند

محسن مهرعلیزاده اینگونه به دغدغه‌های مردم پرداخت:

«برنامه دولت زندگی، برنامه‌ای اقتصادمحور است که شامل توسعه اقتصادی اجتماعی است که شامل مسائل تولید، سرمایه‌گذاری، معیشت معلمان، جوانان، ایجاد صندوق درآمد پایدار، ۵ برابر کردن یارانه‌های نقدی، توسعه گردشگری، واکسیناسیون کرونا تا پیش از پایان سال و ... است که جرئیات آنها در سایت شخصی ام منتشر شده است. یکی از دغدغه‌های اصلی امروز را موضوع از بین رفتن اعتماد مردم به مدیران و دولت میدانم؛ احساس می‌کنم مردم عدم صداقت را در رفتار، گفتار و کردار مسئولان احساس می‌کنند و براساس این بی اعتمادی به مجموعه عملکردها نگاه می‌کنند و همین باعث می‌شود که مردم به دنبال همکاری با دولت نباشند. از جمله دیگر مصادیق این بی اعتمادی همین صداوسیماست و کاری شده که مرجعیت رسانه از تهران به لندن منتقل شده است. امروز متاسفانه صداوسیما نماینده اقلیت اقلیت هم نیست.

ریشه مشکلات عمدتا در سیاست زدگی است. باید بینش‌ها و روش‌ها و نگاه‌های ارباب و رعیت از بین برود. بعضی ها می‌خواهند همه جا باشند، همه کاره باشند و در همه امور دخالت کنند؛ اما آنجا که باید نیستند و آنجا که نباید حضور دارند. امروز متاسفانه اقتصاد معیشت ما هم دچار فضای سیاست زدگی سنگین است؛ برخی هیچ التزامی به قانون و برنامه ندارند؛ افسوس که هیچ الزامی به اجرای قانون نیست بلکه مشکل از عملکردها و ساختارها است؛ چرا کوچکترین مشکل اجتماعی از جمله بارش باران و زلزله و افزایش قیمت بنزین در اسرع وقت به بحران تبدیل می‌شود؟ این موضوعات راه‌حل‌هایی دارند که مردم می‌دانند؛ اما برخی راه‌حل‌هایی غیر واقعی ارائه می‌دهند؛ اشکنه خوردن و ... راه حل نیست. می‌توانیم بحرانها را کنار بگذاریم و بر اساس برنامه‌ای که ارائه کرده‌ام مشکلات را کنار بزنیم. اگر باهم باشیم این مشکلات حل می‌شوند؛ امروز جوانان ایرانی در مراکز بین‌الملل کار می کنند؛ اگر جوانان را فراری نمی‌دادیم، امروز این مشکلات را داشتیم؟ در کنار معیشت، اشتغال، امنیت شغلی و آزادی‌های اجتماعی، مردم صداقت و شفافیت می‌خوانند. اگر پرونده‌هایی مثل پرونده آقای عیسی شریفی که به شهردار وقت وصل بود و الان ۴ سال است خاک میخورد و رانت و اختلاسی چند میلیاردی است و هیچ کسی با آن کاری ندارد، اگر مسأله بابک زنجانی مشخص و مساله طبری ها ریزتر و دقیق تر مشخص می شد، مردم اعتماد میکردند.

مردم می‌پرسند که آیا کرونا خطرناک است و باید در خانه‌ها و کسب و کارمان تعطیل شود و باید در خانه بمانیم؟ اگر خطرناک است چرا پریروز آقای رییسی در خوزستان در وضعیت بسیار خطرناک در زمینه کرونا دارد تبلیغات میکنند و هزاران نفر از جوانان را جمع کردند؟ مردم میپرسند و می‌گویند که ما به چی اطمینان کنیم؟ من میترسم آقای رییس به این ترتیب می‌خواستند سید محرومان شوند، امروز بشوند سید مرحومان. در فارس عده‌ای از سیستم قضایی واکسن زندند؛ من می‌پرسم که آیا اینها قانون بوده است؟»

نیمه اول؛ بخش دوم

در بخش دوم از نیمه اول این مناظره هر کدام از نامزدها 4 دقیقه وقت داشتند که نظر و انتقادات خود را نسبت به صحبت‌های دیگر نامزدها بیان کنند.

قاضی‌زاده هاشمی: راه‌حل امروز تغییر نسل سیاستمداران است

سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«سپردن درمان و حل مسائل امروز به بانیان وضع موجود مانند سپردن درمان مالاریا به دست پشه مالاریاست یا سپردن درمان کرونا به دست ویروس کروناست. آقایان سابقه ۳۰ ساله و ۴۰ ساله ذکر می‌کنند کمترین فردی که در حوزه‌های موجود نقش آفرین بوده من هستم که به عنوان نماینده منتخب مردم در مجلس شورای اسلامی فعالیت کردم. رهبری اختیار فوق‌العاده به دولت داده‌اند، اما دولت فرصت مذاکره را از بین برد کدام دولت اختیاری که در مذاکره مستقیم با آمریکا را داشته تجربه کرده؟ روندها ۴۰ و ۵۰ ساله و مشکلات ساختاری است. جوانان، زنان و فناوران کنار گذاشته شده‌اند و راه‌حل امروز تغییر نسل سیاستمداران است تا از وضع موجود خارج شویم. دغدغه مردم این است که چرا مسائل حل نمی‌شود و مزمن می‌ماند؛ زیرا عده‌ای با پرت کردن حواس‌ها به جای جراحی و برداشتن تومور کار دیگری می‌کنند. دولت‌ها ضد مردمی، ریاستی و متعلق به یک طبقه خاص و فرزندانشان شده است و تبارگرایی، قومیت‌گرایی و حزب‌بازی به وجود آمده است؛ مردم این را می‌بینند و ناراحت هستند. ۲۰ برنامه و۲۰ پروژه را طراحی کرده‌ام. راهش آمدن جوانان و تغییر مدل حکمرانی است، جوانان پای کار هستند آنها سواد و تجربه آموخته‌اند و می‌توانند این کار را انجام دهند.»

زاکانی: حرف سیاسی مشکلی را حل نمی‌کند/با پررویی نجومی مواجه‌ایم

علیرضا زاکانی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«مردم بدانند مشکل ما ندانستن، نخواستن و نتوانستن در کشور است که تام و تمام آن را می‌توان در دولت آقای روحانی و کسانی که در این دولت کار کردند دید. اگر واقعا پینوکیویی در عالم واقع پیدا می‌شد باید دماغش چند دور دور زمین می چرخید، اگر قرار بود در کسوت این آقایان قرار گیرد؛ چرا با مردم صادق نیستید و دروغ می‌گویید این خیلی زشت است، صداقت داشته باشید. آقای همتی آبان ۹۸ اعلام کرد که نرخ بنزین در اقتصاد کشور تاثیر ندارد و تاثیرگذاری اش تنها چهار واحد درصد است. البته بعدا آقای همتی اعلام کرد که با افزایش قیمت بنزین مخالف بوده و آن را بدترین اقدام دانست، اما چرا آقای همتی به مردم دروغ می‌گویید. نامه رسمی شما موجود است که در ۳۱ شهریور سال ۹۸ درخواست کردید که قیمت بنزین لیتری ۵۰۰۰ تومان و قیمت نفت و گاز ۱۰۰۰ تومان شود تا دولت کسری بودجه‌اش را جبران کند. مردم نگذارید کلاه سرتان بگذارند. گذشت دورانی که کلاه سر مردم می‌گذاشتید. بعد همین آقایان می‌گویند کی بود، کی بود، من نبودم. موضوع بعدی هم نحوه مواجهه با صندوق بین المللی پول است که اسرار مملکت را به این صندوق دادی که بزرگترین خیانت بود. اقدامی که نتیجه آن ایجاد چالش‌های جدی بود. پس به مردم دروغ نگویید که دروغ گفتن اقدام بسیار زشتی است. دوران این حرف‌ها گذشته است.

اقدام بعدی بی کفایتی در اجرای افزایش قیمت بنزین بود که بعد هم رئیس جمهور اعلام کرد که تازه صبح جمعه این موضوع را فهمیده است. آیا بی کفایتی از این بالاتر وجود دارد. آقای مهرعلیزاده صحبت‌هایی درباره دولت اصلاحات کرد، حال آنکه کرسنت ۵۳ میلیارد دلار عدم نفع و چند ده میلیارد دلار خسارت داشته است؛ یا اطلاع ندارید یا واقعا معلوم نیست که کجای کره زمین زندگی کردید و این حرف‌ها را می‌زنید. کارت سوخت را برداشتند و ۱۵۰ هزار میلیارد تومان یعنی سه برابر مسکن مهر ضرر زدند. حرف سیاسی مشکلی را حل نمی‌کند، اگر می‌خواهید حرف سیاسی بزنید پیش ما بیایید تا یادتان دهیم که چه بگویید و گرفتار نشوید، ما استاد حرف سیاسی هستیم. ما کسی را از مجلس بیرون کردیم، اما دوباره معلوم شد که ۸۵ میلیون تومان ماهانه از بیمه سرمد حقوق گرفته، آقای همتی چه کسی می‌خواهد پاسخ این وضعیت را بدهد. ما با سکه حقوق، دلار، اختلاس و نقدینگی نجومی و این بار با پررویی نجومی مواجه‌ایم. مگر کهکشان راه شیری است که هر کسی هر چیزی دلش بخواهد بگوید.»

رضایی: دولت ما دولت شایستگان است/ دولت من حق شما را از گردن کلفت‌ها می‌گیرد

محسن رضایی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«این نزاع سیاسی که ابتدا داخلی بود و بعد نفوذی ها آمدند و سوار شدند و امروز عملا فضای سیاسی کشور را دارند و مدیریت می کنند یا اینها ناآگاه هستند یا آگاهانه دارند وقت و انرژی ملت و دولت ایران را می گیرند و رهبر بزرگوار انقلاب بارها وارد شدند که این مشکل را حل کنند و سیاست های اصل ۴۴ و اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کردند، اما در مجلس خیلی از این سیاست ها تبدیل به قانون نشد و اگر می شد ریل اقتصاد راه می افتاد، یا در مذاکرات هسته ای رهبری با خط مشی نرمش قهرمانانه یک امکانی را به دولت دادند و جانانه حمایت کردند و قرار شد اقدام تبدیل به یک شاهکار در بحث رفع تحریم ها شود اما تحریم ها که برطرف نشد تحریم های سنگینی ایجاد شد و این نشان می دهد که مساله این طور درست نمی شود باید زد زیر میز یا روی میز. کشور نیاز به جراحی بزرگ دارد.

دولت ما با اقتدار و قانون نظم و آرامش را در جامعه مستقر می کند و سیاست های نظام را عملیاتی می کند و حق شما را از گردن کلفت ها می گیرد و خواسته های شما را علمیاتی می کند و این نفودی ها و آلودگی های امنیتی که پشت صحنه با نمایش و دعوای زرگری انرژی شما و نگاه و وقت شما و توانایی دولت ها را به انحراف می کشانند از پس پرده بیرون می کشیم. اجازه نمی دهیم با انتشار یک نواری یکی را برد و یکی را آورد. مگر می شود سرنوشت ملت بزرگ را این طور اداره کرد. ما نیاز به اقتدار برای اجرای برنامه داریم. اما اقتدار هم کافی نیست باید عقلانیت را برگردانیم، این که عقلانیت فردی و جناحی جای عقلانیت جمعی نشسته است از بزرگترین خسارت های ماست. باید گفت‌وگو را با مردم و نخبگان راه اندازیم. تا هواپیما تاخیر می شود می گویند "همینی که هست این بی احترامی به مردم است اگر تعامل داخلی را ایجاد کنیم تعامل بیرونی بی فایده است اگر کرامت مردم و نخبگان را رعایت نکنیم خسارت می بینیم، لذا دولت ما دولت شایستگان است.»

جلیلی: باید برای پشیمان کردن دشمن از تحریم برنامه داشته باشیم

سعید جلیلی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«تحریم‌ها واقعیتی است که وجود دارد و نمی‌توان منکر آن شد، ولی مهمتر از تحریم، بهانه تحریم‌هاست که ناکارآمدی را گردن تحریم‌ها می‌اندازند. رئیس جمهور باید فهم صحیحی از مناسبات جهانی و ظرفیت‌های داخلی کشور داشته باشد. مشکل این است که حداقل فهم از مناسبات جهانی وجود ندارد و بر همین مبنا هم می‌خواهند نسخه بپیچند. جهش تولید منوط به جهش صادرات و جهش صادرات منوط به جهش تعاملات خارجی است که دوستان در این زمینه کارنامه بسیار ضعیفی دارند، چون تعاملات خارجی را با دو سه کشور خلاصه کرده اند و معلوم است که این جواب نمی دهد. در همین مذاکرات موجود طرف با پر رویی تمام‌تر می‌گوید موضوعات فراوان دیگری هم داریم و اهرم تحریم را هم خواهیم داشت. در اینجا باید به مردم بگویید در این زمینه چه برنامه‌ای دارید. باید اهرم دشمن را از دستش خارج کرد نه اینکه بگوییم عده‌ای در داخل نگذاشتند. برای بی اثر کردن تحریم و پشیمان کردن دشمن از تحریم باید برنامه داشته باشیم. تعامل سازنده با جهان باید به گونه ای شکل گیرد که اقتصاد کشور معطل گفت وگو با دو، سه کشور نشود. وقتی در مذاکرات موفق بودند، تحریم ها ۱۵۰۰ مورد شد و دلار هم ۳۰ هزار تومان.

در روابط خارجی باید تهدید و فرصت را با هم دید و تهدید را به حداقل رساند و از فرصت ها نهایت استفاده را کرد. اکنون از هزار میلیارد دلار درآمد کشورهای همسایه، سهم ما چقدر است؟ ما برای تحریم بانکی ۱۱ طرح داریم که می شود در همین شرایط آن ها را اجرا کرد، اما بانک مرکزی باید بگوید چه کرده است. شما نه تنها در مذاکرات نتیجه نگرفتید بلکه فرصت های جهانی را به خاطر مذاکره با دو، سه کشور نادیده گرفتید.»

همتی: دنیا بدون حل مشکل تحریم با ما کار نمی‌کند/ تحویل لیست 11 نفری که 15 سال پیش وام‌های کلان به میزان 90 هزار میلیارد گرفتند به رییسی

عبدالناصر همتی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«آقای جلیلی می‌گویند ما چرا با دو سه کشور مناظره می‌کنیم؟ آقای جلیلی شما که کشور را یک دهه با بیانیه خواندن معطل کرده‌اید و در این مدت GDP کشور ضربه خورد. الان بهترین کشورهای حامی ما نیز می‌گویند باید مذاکرات را به نتیجه برسانیم تا بعد بتوان با شما کار کرد. دنیا بدون حل مشکل تحریم با ما کار نمی‌کند. آقای زاکانی هم به عنوان پلیس بد ورود کردند و مسائلی را مطرح کردند که من به ایشان جواب نمی‌دهم و آن حرف‌ها نیز تقطیع شده بود. بانک مرکزی در موضوع بورس نقشی نداشت. من تا بحال این نکته را نگفتم اما الان به دلیل بی‌اخلاقی‌هایی که برخی انجام دادند و نیز وزیر اقتصاد به آن اشاره کرده است توضیح می‌دهم که من نامه‌ای را مدت‌ها قبل به دفتر رئیس جمهوری و به مقام معظم رهبری نوشتم و به صورت خصوصی هشدار دادم که مردم را به حضور در بورس تشویق نکنید. رهبری نیز در حاشیه آن نامه تاکید کردند که آقای رئیس جمهور این موضوع مهم است و چند نفر دیگر نیز هشدارهای اینچنینی داده‌اند و لازم است اقدام مقتضی انجام شود اما چه شد دوباره همه مردم را به حضور در بورس دعوت کردند.

مشکل بورس هیچ ربطی به بانک مرکزی ندارد. در طول یک سال سه بار رئیس سازمان بورس را عوض کردند. من می‌خواهم به شما بگویم درمورد موضوع بورس ماجرا ربطی به بانک مرکزی نداشت. من الان لیست 11 نفری که 15 سال پیش وام‌های کلان به میزان 90 هزار میلیارد گرفتند را به آقای رئیسی می‌دهم و ایشان برود و اگر تشخیص داد خودش این اسامی را اعلام بکند.»

مهرعلیزاده: بهتر است به جای دیوارنوردی‌های مختلف و آب در آسیاب ترامپ ریختن، به گشایش‌ها و وضعیت کشور در دولت اصلاحات نیز اشاره کنیم/ کشور با بحران اعتماد اجتماعی مواجه است

محسن مهرعلیزاده در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

این‌که امروز کشور با بحران اعتماد اجتماعی مواجه است؛ علی‌رغم توصیه‌های مکرر مسئولین و تبلیغات شبانه‌روزی و پوسترهای رنگارنگ هنوز فضای انتخابات سرد و بی‌روح است. به دلیل بی‌اعتمادی مردم به میزان تاثیرگذاری آنان و ناامیدی از رویاهایی است که داشتند و برآورده نشده است. در طی سال‌های گذشته موضوعاتی مانند زنان، جوانان، اقوام و مذاهب مفاهیم اصلی خود را از دست داده‌اند. امروز همچنین آنقدر عرصه بر جوانان تنگ شده است که به جای نشستن بر روی صندلی‌های مدیریتی روی صندلی‌های هواپیما بنشینند و کشور را ترک کنند؛ جوانانی که هزاران دلیل برای رفتن دارند و یک دلیل برای ماندن ندارند. امروز علی‌رغم توصیه‌های زیبای حفظ وحدت، اهل سنت را بی‌دلیل از حضور در عرصه‌های مدیریتی بازداشته‌ایم و حتی از مراکز فرهنگی آنها دچار محدودیت‌هایی هستند. امروز تبلیغ زندگی اشرافی مسئولان و همچنین اکتشاف اختلاس‌های چند هزار میلیاردی نهال امید را در دل محرومان و مستضعفان خشکانده است. برنامه من در دولت زندگی بازگرداندن اعتماد به مردم و دمیدن روح امید در کالبد جامعه است. توجه به زنان و جوانان فراهم کردن شرایط برای ایفای بخش موثر و عادلانه ایشان در مدیریت کشور؛ ایفای نقش‌هایی نظیر مریم میرزاخانی‌ها و مریم بختیاری‌ها. توجه به اهل سنت و همچنین شهرهای مرزی در برنامه‌های من است. در دولت زندگی خود را موظف به جبران کمبودهای گذشته می‌دانم و بهره‌گیری از وضعیت نخبگان اهل سنت را در سطوح عالی مدیریتی کشور مورد توجه قرار می دهم. توجه کردن به کرسنت خوب است اما باید به FATF توجه شود؛ به جای دیوارنوردی‌های مختلف و آب در آسیاب ترامپ ریختن، به گشایش‌ها و وضعیت کشور در دولت اصلاحات نیز اشاره کنیم.»

رییسی: با نظر موافق ستاد کرونا تجمع انتخاباتی در خوزستان برگزار کردم

سیدابراهیم رییسی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«به مساله خوزستان اشاره شد. مرجع قانونی در ارتباط با سفر خوزستان، ستاد ملی مبارزه با کرونای تهران و مرکز بود که اجازه دادند و همه مقدمات لازم انجام شد و اهواز یکی از استان هایی بود که به آن بدهکار بودم؛ چرا اینقدر ناراحتی دارید؟ در عید ۹۹ مسولین بهداشت و درمان گفتند محدودیت ها ایجاد شود، ولی آقای روحانی توجه نکرد و در عید ۱۴۰۰ هم انجام نشد و از ۲۵ فروردین تازه شروع به محدودیت کردند؛ چرا به این موضوع حساس نشدید؟ ما که به حرف کارشناسی عمل کردیم. بخشی که بیشترین همکاری با کارشناسان وزارت بهداشت را دارد ما هستیم. اسامی که آقایان اعلام کردند، مردم قضاوت کنند و به این آقایان اطلاع دهند که ما برخورد کرده‌ایم یا نه؟ رسانه ها را نگاه کنید. نظر من درباره FATF را از کجا ذهن‌خوانی کردند که نظر من چیست؟ اگر منافع ملت در قراردادی تامین شد ما هیچ مشکلی نداریم، وگرنه نمی‌توانیم منافع مردم را به حراج بگذاریم. از رئیس قبلی بانک مرکزی پرسیدند که منافع برجام چیست، پاسخ داد هیچ! حداقل به مواضع خودتان پایبند باشید. اقتدار خارجی امتداد اقتدار داخلی است. شما وقتی جوجه کُشی و صف مرغ دارید نمی‌توانید برجام را اجرا کنید. برجام یک قراردادی است که با شروط خود در کشور تصویب شده، برجام را یک دولت مقتدر می‌تواند اجرا کند. اسامی ۱۱ بدهکار بانکی را به مردم اعلام می‌کنیم تا مشخص شود که ما به پرونده آنها در دستگاه قضایی رسیدگی کردیم.»

نیمه دوم؛ بخش اول

در این بخش هر کدام از نامزدها به مدت 5 دقیقه فرصت داشتند که به سوالات مطرح شده پاسخ دهند.

قاضی‌زاده هاشمی: اختصاص بخشی از سهام شستا و صندوق ذخیره فرهنگیان به بازنشستگان و معلمین از برنامه‌های من است

سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در پاسخ به سوالی درباره «نابسامانی نظام توزیع و مقابله با واسطه‌گری» به شرح زیر پاسخ داد.

«برای اصلاح امور باید نگاه منظومه‌ای داشت؛ تورم ام‌المصائب کشور است و باعث بیکاری، از بین بردن تولید، مهاجرت، جلوگیری از تشکیل خانواده و هزار مساله‌ی دیگر شده و وقتی به ساختار ایجاد تورم نگاه می‌کنید تمامی نهادها در نظام کسری بودجه، حوزه‌های مالی، ساختار بانک‌ها، خلق پول و نقدینگی، نظام تولید و زیرساخت‌های نادرست حوزه تولید در آن دخیل است. ما سال‌ها ارز یارانه‌ای را به نام مردم دادیم، اما ۳۰ میلیارد دلار فقط در یک فقره به عنوان ارز مداخله‌ای داده شده است. ما معتقدیم مجموعه مبدا تا مقصد باید مدیریت شود در همین راستا دولت سلام «مدیریت زنجیره تامین» را پیش بینی کرده است. به جای این‌که دولت متصدی باشد مشارکت‌جوست و کارها را به مردم واگذار می‌کند و بخش‌های مختلف تولید را مدیریت می‌کند و در مواردی مثل خرید تضمینی محصولات اساسی و دادن یارانه به مصرف کننده نهایی نقش ایفا می‌کند. اگر ما به سمت اتحادیه‌ها و سندیکاها برویم می‌بینیم که آنها توانایی دارند که مجموع فرآیندها را مدیریت کنند تولید کنندگان مرغ به ما مراجعه کردند و گفتند بگذارید از ابتدا تا انتها را خودمان مدیریت کنیم و نهایتا ۳۰ درصد زیر قیمت کالا را به دست مصرف کننده می‌رسانیم. در مورد قیمت گوشت هم شاهد بودیم بعد از حذف ارز گوشت ارزان‌تر شد.

کاهش تورم، تولید مسکن، مقابله با سوء تغذیه، تشکیل وزارت خانواده، تشکیل صندوق اعتبار خانواده برای اعطای وام ۵۰۰ میلیون تومانی به جوانان، نظام یکپارچه مالیاتی، توزیع منابع بر اساس سرانه خانوار و واگذاری اختیارات به شهرستان‌ها از جمله برنامه‌های دولت من است. ما همچنین طرح قنات ملی ایران برای حل مشکل فلات مرکزی ایران و اختصاص بخشی از سهام شستا و صندوق ذخیره فرهنگیان به بازنشستگان و معلمین و حل مساله‌ بورس را در برنامه‌های خود داریم.»

رییسی: دسترسی به پزشک متخصص را در همه نقاط کشور آسان می‌کنم

سیدابراهیم رییسی به سوالی درباره مدیریت دوران پساکرونا به شرح زیر پاسخ داد.

«در نظام سلامت مشکل داریم و علی رغم اینکه زحمات بسیاری کشیده شد و خدمات ارزشمند پزشکان و پرستاران و کادر درمانی را ارج می‌نهم ولی کسب و کارها دچار آسیب شده است. در نظام سلامت دو مشکل وجود دارد. یکی موضوع تعارض منافع که در سایر بخش‌ها هم هست و در برخی تصمیمات در نظام سلامت باید منافع را کنار گذاشت و تعارض منافع را منتفی کنیم و به حداقل برسانیم. مثلا مسئول بخش مسکن یا مدارس، خودش پیمانکار یا صاحب مدرسه است. موضوع دیگر مساله انحصار است. ما باید دسترسی به پزشک متخصص را در همه نقاط کشور آسان کنیم که کسی برای این کار تا مرکز استان و تهران نیاید. در دوران کرونا بسیاری از کاسبان و مستاجران آسیب دیدند. حوزه‌های مختلف و از جمله گردشگری آسیب دیده است و مردم باید احساس کنند که دولت برای آسیب‌دیدگان فکر و برنامه دارد، نه برنامه مقطعی مثل وام و کمک معیشتی صرف.

درباره این لیستی که آقای همتی به من داده، مردم می‌پرسند اگر قرار بوده بدهند چرا اینجا و بعد از مسئولیت می‌دهند؟ اگر هم نباید می‌داده این چه کاری است؟ ما بارها از بانک مرکزی خواستیم لیست ارزهای صادراتی را به ما بدهد. ۲۵ میلیارد دلار ارز بوده که ما هرچه پیگیری کردیم ۷ میلیارد دلار را بیشتر اعلام نکردند. بعد هم دولت فهمید که باید خودش مشکل را حل کند و به قوه قضائیه نفرستد. در حوزه کرونا من معتقدم علیرغم زحماتی که کشیده شده، جای بررسی جدی وجود دارد. در برخی موارد بی‌تدبیری‌ها خسارت‌هایی به مردم زده که نباید تکرار شود. سازمان بازرسی بررسی‌های جدی انجام داده، هم در حوزه بهداشت و درمان هم در حوزه آسیب‌هایی که وارد شده است. این بازرسی‌ها نشان می‌دهد که برخی بی‌تدبیری‌ها باعث شده که آسیب‌ها بیشتر شده است.»

مهرعلیزاده: باید اقتصاد را نجات دهیم و سیاست خارجی خود را در اختیار اقتصاد قرار دهیم

محسن مهرعلیزاده به پرسشی درباره برنامه‌هایش در زمینه بازار سرمایه به شرح زیر پاسخ داد.

«بورس یکی از بهترین بازارهای ممکن برای جذب سرمایه گذاری است. امروز یکی از مشکلات اساسی کشور مسأله تولید و رونق تولید و گرایش دادن نقدینگی جامعه به سمت و سوی تولید است. متأسفانه در فروردین سال قبل آنچه اتفاق افتاد این بود که به هر دلیلی دولت در موضوع بورس دخالت کرد و صاحبان سهام عمده که معمولا نقش تعیین کننده‌ای دارند با هماهنگی با دولت کاری کردند که پول مردم را جمع کردند ولی این پول به سمت تولید نرفت بلکه قیمت سهام چندین برابر شد که این اقدام نیز به منتفع شدن سهامداران عمده منتهی شد و بعداً نیز وقتی حباب بازار سرمایه ترکید، دیدیم که مردم فشار آوردند موضع تبدیل به یک بحران و دولت مجبور شد از صندوق توسعه ملی ۱۰۰ میلیون دلار اختصاص دهد و جبران خسارت کند. دخالت دولت در بورس باید زمانی اتفاق بیفتد که بازار در حال شکست است. باید کار بورس را به خود بورس بسپرند و نقش سهامداران عمده را به حداقل برسانند. از طرف دیگر اگر ۷۰ درصد اقتصاد که در دست دولت است را رها کنیم و دستگاههای مختلف نظامی و غیر نظامی دخالتی نداشته باشند، بورس وضعیت خوبی خواهد داشت.

الان تولید ناخالص داخلی کشور ۵۰۰ میلیارد دلار در سال است که این رقم در آمریکا ۲۲ هزار میلیارد دلار، در چین ۱۶ هزار میلیارد دلار و در اروپا ۱۲ هزار میلیارد دلار است؛ یعنی سه کشور ۱۰۰ برابر ما تولید ناخالص داخلی دارند. من می‌گویم می‌توانیم میزان تبادلات منطقه‌ای اقتصادی را افزایش دهیم اما این اقدام مستلزم برقراری رابطه ای خوب با دنیا است. امروز اقتصاد ما دچار سیاست زدگی شده و سیاست بر اقتصاد ما حاکم شده است؛ باید اقتصاد را نجات دهیم و سیاست خارجی خود را در حوزه تحریم‌ها و آف ای تی آف در اختیار اقتصاد قرار دهیم.»

جلیلی: امضای کنوانسیون‌های بین‌المللی هیچ فایده‌ای برای کشور ندارد

سعید جلیلی نیز درباره اینکه چگونه با بروکراسی در دولت خود مقابله خواهید کرد؟ به شرح زیر پاسخ داد.

«من در روز اول انتخاب آقای روحانی در جلسه ای به او گفتم باید ماشین دولت را راه بیاندازد، زیرا کندی در ماشین دولت شما را به مقصد نمی‌رساند. ما باید سازوکارها را فعال کنیم، البته دو رویکرد اداره روزمره کشور یا رویکرد جهش وجود دارد. اگر برای دستگاه‌های مختلف مأموریت و دستورالعمل تعریف شود، آن دستگاه فعال می‌شود. مثلا اگر برای دستگاهی تعریف شود که چند میلیون شغل باید درست کند آن دستگاه خود را موظف می‌داند که به مأموریت خود بپردازد. قاطع اعلام می‌کنم امکان تعامل سازنده با جهان وجود دارد ولی این‌ها نمی‌توانند. ما با عراق ۱۲ میلیارد دلار تعاملات تجاری داریم. ۱۰ میلیارد دلار که مربوط به بخش خصوصی است در حال انجام است، دو میلیارد دلار که مربوط به بخش دولتی است که نمی‌توانند آن‌ها آن را انجام دهند. من جلسه‌ای با اتحادیه‌ها داشتم که آن ها اعلام کردند مشکلی برای روابط اقتصادی با سایر کشورها نداریم اگر دولت بگذارد. من با قاطعیت عرض می‌کنم امضای کنوانسیون‌های بین‌المللی هیچ فایده‌ای برای کشور ندارد و حاضرم در این زمینه مناظره کنم. FATA می‌گوید اگر این لایحه را امضا کنید او گام های بعدی را برای شما تعریف می‌کند. برجام سند طلبکاری ملت است نه بدهکاری. ما هزینه‌های برجام را داده‌ایم و الان باید طلبکار باشیم. من از پایین‌ترین سطح وارد سیستم شده‌ام و می‌دانم دستور رئیس جمهور وقتی به پایین می‌رسد چه سرنوشتی پیدا می‌کند. من می‌دانم اگر هماهنگی نباشد چه اتفاقی می‌افتد. سیاست خارجی در چهار سال آینده باید اقتصاد محور باشد و در صادرات کشور نقش داشته باشد والا یک بهانه هم برای کار نکردن کافی است. هیچ بهانه‌ای نه این بهانه که فلان کنوانسیون چه بود و یا اینکه چه کسی رئیس جمهور آمریکا می شود نباید مانع پیشرفت کشور شود. در داخل هم کسی نباید مانع پیشرفت کارها شود.»

رضایی: آمریکا را با دیپلماسی واقعی می‌کشانیم؛ کشور را معطل مذاکرات نمی‌کنم

محسن رضایی درباره برنامه‌اش برای جوانان صحبت‌های زیر را مطرح کرد.

«جوانان فرشتگان نجات ایران و مهم ترین سرمایه‌های ملی هستند و در انقلاب و دفاع مقدس هر جا مشکلات آن ها را حل کردیم و به آنها میدان دادیم کارهای بزرگی انجام دادند. امروز جوانان ما به شدت با مشکلات عظیمی رو به رو هستند، شغل ندارند، آینده شان معلوم نیست چه می‌شود؟ می‌خواهند ازدواج کنند مسکن و شغل ندارند، معتقدم بزرگترین سرمایه ما که امکان نجات کشور را دارد خودش نیازمند کمک است. دولت ما ترکیبی از جوان‌گرایی و تجربه‌گرایی است و دولت اقدام و تحول بالندگی و استعداد جوان‌های نسل سوم و چهارم را ترکیب می‌کند و با آزاد کردن یک انرژی عظیم هم مشکلات جوانان و هم کشور را حل می‌کنیم، مهم است جوانان نسل سوم و چهارم که تجارب به آنها منتقل می‌شود از میان آنها ده‌ها زمامدار تربیت می‌کنیم و در سراسر کشور و مراکز استان مرکز تربیت زمامداران آینده را درست می‌کنم و توجه جدی من به جوانان است از اداره کشور تا حل مشکلات آنها. برای شغل و مسکن جوانان، این مساله را در نهضت خانه‌سازی ایرانیان حل می‌کنیم. ما تولیدکنندگان را به بازار سرمایه وصل می‌کنیم و خریداران مسکن را به بانک‌ها وصل می‌کنیم، هر زوج جوان که ده درصد آورده بیاورد، بانک‌ها ۹۰ درصد به مدت ۴۰ تا ۵۰ سال وام دهند و از طرفی زمین مجانی از طرف دولت می دهیم.

ما ۱۶۵ هزار فوق دکترای بیکار داریم و در یک سامانه جمع سپاری عضو می کنیم و از فردای تشکیل دولت آنها گروه‌بندی می‌شوند در اقتصاد و فن آوری و نیازها شناسایی می‌شود و ماهانه به آنها حقوق می‌دهیم و آرام آرام این ها را وارد کسب و کارها خواهیم کرد. دولت ما حتما مساله برجام را جدی خواهد گرفت و آمریکا را با دیپلماسی واقعی می‌کشانیم به سمتی که به تعهداتش عمل کند، اما کشور را معطل مذاکرات نمی‌کنم کشور را روی تولید و درآمد و اشتغال می‌اندازیم، وقتی آنها ببینند فرمول پیشرفت را در دوره تحریم یاد گرفتیم و با کمک مردم سرزمین هایمان را آزاد کنیم، آنها التماس می‌کنند که مذاکره کنیم از این رو مذاکرات مهم است، اما میدان را فعال کردن هم مهم است برجام تعهد بین المللی است و رهبری آن را تصویب کرده است و دنبال می کنیم که حتما تعهدات اروپایی و دیگران عمل شود.»

همتی: برخی که از اینترنت امن صحبت می‌کنند، نظرشان فیلترینگ است

عبدالناصر همتی هم درباره ایجاد تعادل میان اشتغال زنان و نقش آنها در خانواده توضیحاتی به شرح زیر را ارائه کرد.

«بحث زنان و فعالیت آنها بسیار مهم است. الان ۵۰ درصد جمعیت کشورمان زنان هستند و متاسفانه ما شاهدیم که آنقدر که باید جایگاه آنان مورد توجه قرار نمی‌گیرد و حتی در مورد آنها بی عدالتی هایی نیز رخ می‌دهد. بسیاری از این زنان تحصیل کرده هستند و نیاز به کار دارند و این در صورتی محقق می‌شود که دولت زمینه لازم را برای ایجاد یک محیط اجتماعی سالم در این روند داشته باشد. الان تعداد فرصت های شغلی برای زنان برابر با مردان نیست و حتی همان ۳۰ درصد گفته شده هم محقق نشده است که من برنامه ام تحقق همین میزان است. زنان تحصیلکرده که دنبال کار آفرینی هستند در دولت من شرایط برای انجام امورشان تسهیل خواهد شد. همچنین زنان سرپرست خانوار مشکلات بسیاری دارند و حتی برخی از آنان جزء دهک‌های پایین جامعه هستند که باید از طریق هدفمند کردن یارانه‌ها و نه پول پخش کردن آن مشکل را حل کرد. زنان باید شرایط فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی شان فراهم باشد و در خط مقدم این امر قرار گیرند. من در حال حاضر چند سوال از آقای رئیسی دارم که می‌خواهم از ایشان بپرسم و امیدوارم در همین جا پاسخ این سوالات را بدهند.

آقای رئیسی به من گفتند که چرا الان لیست بدهکاران بانکی را به من دادید. ما قبل از این هم این لیست را داده بودیم و پرونده‌های آنان در قوه قضائیه موجود است. البته برخی از آنها پیش نمی رود که باید در این زمینه علت بررسی شود، اما الان هم آقای رئیسی اگر شما صلاح می‌دانید اسامی این افراد با اعلام کنید چرا به من می گویید که اعلام کنم. آقای جلیلی حرف‌هایی می‌زند که نمی‌دانم شوخی می‌کند یا نه؟ ایشان می گوید FATF به درد کشور نمی‌خورد. ۲۰۰ کشور آن را پذیرفته‌اند، یعنی فقط شما می‌فهمید آقای جلیلی؟ آن ۲۰۰ کشور نمی فهمند؟ تنها کسی که اینطور فکر می‌کند شما هستید و کره شمالی. این برای جلوگیری از پولشویی و تروریسم است. چرا ما باید طوری عمل کنیم که در دنیا ما را به عنوان حامی پولشویی یا تروریست مطرح کنند. آقای رئیسی دو سال است دارد تبلیغات می‌کند اما ما فرصت کمی برای این کار داشتیم. سوال مردم از آقای رئیسی این است که برنامه ایشان در مورد اینترنت چیست؟ ایشان از اینترنت امن صحبت می‌کند. آیا معناش فیلترینگ اینستاگرام است. مردم بدانید که با فیلتر شدن اینستاگرام چند میلیون شغل به مشکل می‌خورد و بدانید که موضوع اینترنت امن یعنی همین که آقایان می‌گویند، یعنی اینکه می‌خواهند اینترنت را طبقه بندی و جیره بندی کنند. این چه معنایی دارد؟ آقای رئیسی اینجا کره شمالی نیست. چرا وزیر ارتباطات شجاع این دولت باید برای پاسخگویی به شکایات دادستانی به دادگاه برود؟ چرا دوستان شما در کمیته مربوطه رای به فیلترینگ دادند؟ چرا الان دوستان آقای طبری آزاد هستند، آیا زمین‌ها از آنها پس گرفته شد. آقای علم الهدی درباره زنان و حضور آنها در محاکم قضایی نظر شما چیست؟ چند سال است به مصوبات در این زمینه عمل نکردیم، صراحتا بگویید تفکرات شما با تفکرات آقای علم الهدی در مورد زنان نزدیکی دارد یا نه؟

زاکانی: براساس تولید داخل کشور را اداره کرده و عملا تحریم‌ها را بی‌اثر می‌کنم

علیرضا زاکانی هم در مورد راهکارهایش برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها اینگونه توضیح داد.

«اولین کارم این است که رویکرد غلط دولت کنونی را ادامه ندهم. تکیه بر پتانسیل‌ها و توانمندی‌های داخلی را مد نظر قرار داده و از همه فرصت‌های منطقه‌ای و جهانی استفاده می‌کنم. کشور ما توانمندی‌ها و امکانات بی‌نظیری دارد که از جمله آن می توان به زیرساخت‌ها، نفت و گاز و پتروشیمی اشاره کرد. اینکه کشور ما به این وضعیت افتاده دلیلش در این است که آقایان بلد نبودند یا نخواستند و نتوانستند. دولت اقدام و اصلاح براساس تولید داخل کشور را اداره کرده و عملا تحریم‌ها را بی‌اثر می‌کند لذا هر چه در مربوط به حوزه تولید باشد همچون بحث کشاورزی و روستایی یا صنایع دریایی را مد نظر قرار خواهیم داد. عده‌ای از این آقایان علاقه ندارند با من بحث کنند چون یاد داده‌اند به آن‌ها که با من بحث نکنند. یک بار به ایشان گفتم که حاضرم که در کلاس درست حضور پیدا کنم و بگویم که تنها یک بار حرف درست زدی و آن هم این بود که آقای روحانی همه چیزش خوب است جز اینکه اقتصاد بلد نیست. من هم این را قبول دارم چون روحانی اقتصاد بلد نبود که شما را رئیس بانک مرکزی کرد. FATF تبدیل به گلوگاه ما خواهد شد. ما به جای آنکه با دلار تبادل مالی کنیم با پول کشورها تبادل مالی می‌کنیم و آن زمان FATF بی‌اثر می‌شود. مردم بدانند که آقایان دلشان نمی‌خواهد کار کنند و نمی‌توانند کشور را اداره کنند.

در این بین این دولت فقط به اطرافیانش توهین می‌کند که ظاهرا مسری هم هست که من را پلیس بد می‌خوانند. اینجا کسانی هستند که جز با توهین کار خود را پیش نمی‌برند. من آمده‌ام تا فریاد اعتراض مردمی باشم که در صف گرفتن سبد کالا تحقیر شده و گرانی‌ها را تحمل کردند و در مقابل عده‌ای نورچشمی با ارز 4200 واردات انجام دادند. آمده‌ام صدای مردم سیستان و بلوچستان باشم.»

نیمه دوم، بخش دوم

در این بخش هر کدام از نامزدها 3 دقیقه فرصت داشتند که اظهارات دیگر کاندیداها را نقد کنند.

مهرعلیزاده: آقای رییسی حالا که با مردم مهربان شده‌اید، همین الان لطف کنید و دستور بفرمایید که فیلترینگ‌ها برداشته شود

محسن مهرعلیزاده در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«معتقدم که اگر سیطره سیاست را از اقتصاد برداریم، همه مسائل برطرف می‌شود. واقعیت در جامعه امروز این موارد است که با دیوار نوردیها و این قبیل کارها و معطل کردن اف ای تی اف و ایجاد مشکل در مسیر مذاکرات کشور، کشور به نقطه‌ای رسیده که آنچه را که درمی‌آوردیم را استفاده می‌کنیم. حداکثر میزان درآمد کشور در سال ۶ هزار دلار برای هر ایرانی است. امروز ریالی برای سرمایه گذاری در داخل وجود ندارد، در حالی که ایرانیان خارج از کشور سرمایه دارند؛ امروز ما ۷ میلیون ایرانی خارج از کشور داریم که حداقل ۵ میلیون نفر آنها افرادی متخصص و دارا هستند و باید فضای امنی برای سرمایه گذاری آنها ایجاد کنیم. سرمایه در غرب، چین، ژاپن، کره و هند است و تکنولوژی هم در همین جا هاست؛ اما تا زمانی که بخواهیم دنبال تنش و ماجراجویی در دنیا باشیم، وضعیت همینی هست که امروز هست؛ حال اگر بخوانیم دولت قبل را محکوم کنیم یا خیر را من نمی‌دانم؛ آقای رییسی که جزو سران ۳ قوه هستند مگر در مسأله بنزین نبود که تصمیم بدی گرفته شد و به بدی هم اجرا شد. امروز آقای رییسی از اینکه اینستاگرام و تلگرام دارند صحبت می‌کنند در حالیکه موضوع فیلترینگ هم در کشور مطرح است.

یک مقداری باید نگرانی‌ها را کاهش دهیم و فقط حرف نزنیم، آقای رییسی حالا که با مردم مهربان شده‌اید، همین الان لطف کنید و دستور بفرمایید که فیلترینگ‌ها برداشته شود؛ شما لطف کنید به خصوص آنهایی که در ماجرای آبان ۹۸ دستگیر شدند و تعدادشان مشخص نیست، برای همین خانواده‌ها درخواست عفو از مقام معظم رهبری داشته باشید.»

رضایی: دوستان باید بگویند که در هشت سال آینده چه می‌بینند؟

محسن رضایی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«برنامه جزیی از مدیریت است و نمی‌شود کسان دیگر بنویسند و به مدیر سنجاق کنند، مدیر خودش باید برنامه داشته باشد، اما با ستادش برنامه را نهایی می‌کند وگرنه می‌شود اوضاعی که در این دولت‌ها تاکنون داشتیم. نکته مهم این است هر کسی که می‌خواهد مجموعه‌ای را مدیریت کند هم مشکلات فعلی را باید ببیند، هم تصویری از چشم انداز آینده داشته باشد و دوستان ما باید بگویند که در هشت سال آینده چه می‌بینند؟ برای مشکلات آینده و فعلی چه راهکارهایی در پیش می‌گیرند، من هشت سال آینده را جزء مهم‌ترین دوران آینده ایران می‌بینم، یعنی دوران سرنوشت است، از یک طرف تهدید داریم و از طرفی با فرصت‌های زیادی رو به رو هستیم. اگر دولت‌های گذشته تکرار شود ایران با خطرنات بزرگی مواجه می‌شود، اما اگر از فرصت‌ها استفاده کنیم روی بلندترین قله‌های منطقه می‌ایستیم.

آینده پژوهی نباشد به روزمرگی می‌افتیم و یکی از مشکلات دولت‌های گذشته نبود آینده پژوهشی است و به همین علت است که مساله جمعیت، کاهش آب‌های زیرزمینی و فناوری‌های بسیار نوین را پیش‌بینی نمی‌کنند و برنامه‌ای که می‌نویسند با نگاه به پشت سرشان است، در حالی که باید نگاه به آینده هم باشد، در غیر این صورت کشور نمی‌تواند از فرصت‌های طلایی استفاده کند. شرایط کنونی کشور شرایطی نیست که حتی یک ثانیه را از دست بدهیم.»

قاضی‌زاده هاشمی: کنکور را حذف می‌کنم و طرح سربازی حرفه‌ای را اجرا می‌کنم

سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«ما سعی می‌کنیم کلاهبرداری که در سهام عدالت و بورس اتفاق افتاد را به سرعت به نتیجه برسانیم. همچنین برنامه‌ای برای اشتغال سریع داریم به نحوی که نیمی از کسانی که جویای کار هستند در دو سال اول مشغول به کار شوند. همچنین واکسیناسیون را برای مقابله با کرونا تا ۲۲ بهمن به انجام خواهیم رساند. نظام جامع شفافیت با استقرار دولت الکترونیک از دیگر برنامه‌های ماست. علاوه بر این دیپلماسی اقتصادی منشأ برنامه ما خواهد بود و وزیر خارجه با سابقه تجارت بین‌الملل گماشته خواهد شد. در حوزه آموزش و پرورش هم یادگیری مهارت برای دانش آموزان، کوتاه شدن طول دوره و حذف کنکور را در نظر داریم و با کمک نیروهای مسلح سربازی حرفه‌ای را حل فصل خواهیم کرد. فضای مجازی مسئله حکمرانی است گفت: اگر ما به دولت الکترونیک نیاز داریم، اگر می‌خواهیم مسائل اقتصادی روز دنیا را کنترل کنیم و مشاغل استارت آپی را توسعه دهیم، همه اینها نیازمند فضای مجازی است و نباید آن را محدود کنیم زیرا اثر زیادی در همه حوزه ها دارد. دولت سلام خواستار حقوق همه مردم است. چه کسانی که به ما رای بدهند یا به دیگری و چه کسانی که اصلا رای نمی‌دهند. ما رتبه بندی معلمین و استخدام معلمین را در برنامه های خود داریم. گاهی اوقات مردم می گویند آرزو می‌کنیم یک روز بیدار شویم و ببینیم این هشت سال خواب بوده است. این کابوس دارد تمام می شود ما باید تصمیم بگیریم که به پایان برسد و تکرار نشود.»

همتی: کشور و اقتصاد را نمی‌شود مثل زندان اداره کرد

عبدالناصر همتی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«ما در این مناظرات دیدیم که جای صدای روستاییان بی‌صدا خالی است. وقتی آن مشاور جناب رئیسی که شهر به شهر برایشان تبلیغ می‌کند و آقای جلیلی ترک موتورش می‌نشیند به روستائیان عزیز توهین می‌کند چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم؟ نگاه مشاور آقای جلیلی به روستائیان مثل نگاهی بود که جلسه قبلی آقای رئیسی به کارمندان داشتند. انگار روستایی و کارمند واژگان تحقیرآمیز هستند. مردم عزیز نگذارید این نگاه ارباب رعیتی در ایران حاکم شود. مردم روستا از شما گندم را هم خوب نمی‌خرند چرا که بودجه آن را برای قیر رایگان به رانتخوارها دادند. مردم روستا من برای شما و توسعه روستا برنامه جامع دارم. تضمین می‌کنم که گندم و محصولات شما را به نرخ روز بخرم نه نرخ تحمیلی که معمولاً رایج است. آقای رئیسی گفتند که بانک مرکزی نمی‌تواند سود بانکی را پایین بیاورد اما من با ابزار قوه قضائیه می‌توانم، باید پرسید که چرا پایین نیاوردید؟ اقتصاد مثل دادگاه نیست آقای رئیسی، سود بانکی را در زمان تورم پایین بیاورید آن پیرزن و پیرمرد بازنشسته که پول خود را در بانک گذاشته‌اند و سود آن را می‌گیرند تا زندگیشان بچرخد چگونه باید زندگی کنند؟ کشور و اقتصاد را نمی‌شود مثل زندان اداره کرد. آقای قاضی زاده هاشمی جلسه پیش گفتند که من به زنان بیشتر از شما احترام می گذارم و رییس ستاد من یک خانم است، من عرض می‌کنم خانمی که در ستاد شما است همان شخصی نیست که گفته بود بیل گیتس با واکسن کرونا می‌خواهد پانزده درصد جمعیت دنیا را بکشد؟ با این تفکر می‌خواهید کشور را اداره کنید؟ واکسیناسیون رایگان و همگانی را تا پایان سال عملی می‌کنم و در زمینه این امر سامانه‌ای را فراهم خواهم کرد.»

رییسی: نمی‌دانم اگر من نبودم آقایان در جلسه چه می‌خواستند بگویند؟

سیدابراهیم رییسی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«نمی‌دانم اگر من نبودم آقایان در جلسه چه می‌خواستند بگویند؟ اینجا جای برنامه دادن است. چرا از اقبال مردم به من ناراحتید؟ اگر شک دارید بروید بین مردم و نظرشان به خودتان را ببینید. من از مردم سوال کرده‌ام، بروید بپرسید مشکل مردم با دولت چیست که با صندوق قهر کرده‌اند. چگونه عمل کردید که مردم ناراضی‌اند. این دولت با مردم و جوانان و ... چه کرده است. نگاه مردم به من این است که حرف صادقانه می‌زنم. هیچ فیلتری در قوه قضائیه در دوران من صادر نشده است. من گفتم دسترسی به اینترنت برای همه مردم آسان و بعضا رایگان باشد و هیچ روزنامه و رسانه‌ای در زمان من مسدود نشده و این باور من است. مردم همه چیز را می‌بینند، عملکردها را هم دیده‌اند. شما از مردم ناراحتید؟ مردم به شما اقبال ندارند. مردم دیدند بانک‌ها هرکدام برای خودشان رفتار می‌کنند. می‌خواهید دو قطبی راه بیندازید؟ ولی موفق نخواهید شد.»

جلیلی: با اداره روزمره کشور، مشکل بیکاری حل نمی‌شود

سعید جلیلی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«نگاه ما در چهار سال آینده نگاه فرصت محور است زیرا این مشکلات با اداره روزمره کشور حل نمی‌شود. ما معتقدیم جهش و استفاده حداکثری از فرصت‌ها یک ضرورت است اما برای رسیدن به این جهش باید در زمینه های مختلف از جمله نظام بانکداری و نظام سلامت برنامه داشت و دنبال رفع موانع تولید بود. نه تنها قطعی برق نداشت بلکه صادرات برق داشت. ۲۷ درصد جمعیت کشور در روستاها ساکن هستند. باید زمینه‌ای ایجاد کنیم که روستاها جهش پیدا کنند. روستاها باید سلول جهش کشور باشند. صحبت‌هایی که آقای همتی کردند جابه جا کردن مرزهای ادبیات بود. برای جهش باید برای تک تک دستگاه‌ها مأموریت تعریف کنیم. به طور مثال برای ارزآوری باید به تمام دستگاه ها مأموریت داد. فقط نباید طرح مسئله شود. می گویند ۲۰۰ کشور عضو FATF هستند. خب ایران هم عضو آن است و از ۴۱ بند، ۳۹ بند آن را اجرا کرده است. شما حتی این را هم نمی دانید. به جای طلبکاری از FATA از داخل طلبکار شده‌اید. ما می‌گوییم ۴۹ دستگاه وظیفه در زمینه روستا دارند. آیا بیان این مسئله می‌شود اهانت به روستا؟ با اداره روزمره کشور، مشکل بیکاری حل نمی‌شود. اینکه بگوییم برای حل مشکل مطالعه خواهیم کرد، مشکل را حل نخواهد کرد.»

زاکانی: ریشه فساد و دروغ را در کشور می‌خشکانم

علیرضا زاکانی در نقد اظهارات دیگر کاندیداها گفت:

«طبق فرموده امام(ره) فرق رژیم طاغوت با انقلاب اسلامی خدمت کردن ما به مردم است. اگر دنبال منافع خودمان باشیم همان طاغوت هستیم. اگر انقلاب نبود هیچ کدام از ما اینجا نبودیم. ما نباید مثل سناتورها کنار هم نشسته، حرف کلی زده و یکدیگر را متهم کنیم. ریشه فساد را خشک می‌کنم. ریشه دروغگویی را خشک می‌کنم. آقای همتی می‌گوید از بانک مرکزی اخراج شده اما آقای واعظی آن را خلاف بیان می‌کند یا اینکه در واکنش به صحبت من که در انتهای سال ۹۸، ۱۲۰۰ میلیارد تومان از بانک صادرات به بانک پاسارگاد به صورت غیر عادی منتقل شده می‌گوید که درست نیست، اما وزیر اقتصاد آن را تایید می کند یا اینکه درباره نامه‌اش برای تعیین نرخ بنزین ۵۰۰۰ تومانی و نفت و گاز ۱۰۰۰ تومانی هم آن را رد می‌کند حال اینکه نامه رسمی وجود دارد. آقای همتی شما در حالی صحبت از فیلترینگ می‌کنید که چندی پیش کامنت‌های زیر پست‌های صفحه اینستاگرام خود را بسته بودید و تازه باز کردید. شما حتی جرات روبرو شدن با مردم با ندارید. این دولت جنگ اقتصادی را به جنگ شادی تبدیل کرده، رئیس‌جمهور می‌گوید که صبح جمعه از افزایش نرخ بنزین مطلع شده یا اینکه آقایان با کفش به چادرهای خانواده های زلزله زده می‌روند. رئیس جمهور هم با ماشین خارجی به کارخانه خودروسازی داخلی می‌رود. ما باید دست به دست هم داده تا ریشه ناکارآمدی و تفکر غلطی که ۴۰ سال مثل اختاپوس در کشور خیمه زده را بخشکانیم و به مردم خدمت کنیم.»

نیمه دوم، بخش پایانی؛ جمع‌بندی

در بخش پایانی آخرین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری هر کدام از نامزدها به مدت 3 دقیقه آخرین صحبت‌های خود را خطاب به مردم بیان کردند که مشروح صحبت نامزدها با مردم در این بخش پایانی به شرح زیر است.

محسن رضایی: مردم، قول‌هایی که دادیم را صد درصد عملی می‌کنیم

«هشت سال آینده بسیار مهم و تعیین کننده برای مردم و ایران و نظام جمهوری اسلامی ایران است. عقب ماندگی از ترکیه برای ما ننگ است و وضعیت معیشتی مردم برای ما ننگ است. دولت ما مصمم است با برنامه ریزی برای عبور ایران از مشکلات اقدام کند. قول‌هایی که دادیم را صد درصد عملی می‌کنیم از یارانه ۴۵۰ هزار تومنی، تا حقوق خانم‌های خانه دار و کسب و کار خانگی در کل کشور، مسکن ارزان قیمت، سهام صنعت نفت ملی ایران و با این کار کفایت زندگی را حل می‌کنیم، اما قانع نیستیم. مرحله بعد منطقه‌ای کردن اقتصاد ایران است که اختیارات اجرایی را از مرکز می‌گیرم و به استان‌ها می‌دهم و طبق اصل ۱۲۰ قانون اساسی مردم سپرده‌هاشان را در همان استان سرمایه گذاری کنند و شرکت هایی که در آنجا هستند ارزش افزوده شان را همان جا بدهند و به تهران نیاورند. دولتی که تشکیل می‌دهم دولتی از همه اقوام ایران است و مساله دیگر پروژه‌های ملی در سراسر کشور است که اکثر آنها را سعی می‌کنم در چهار یا هشت سال به نتیجه برسانم. اگر من نتوانم به وعده‌هایم عمل کنم زودتر از چیزی که فکر کنید اعتراف می‌کنم و در مقابل شما تعظیم می‌کنم، رای شما مهم است، رای شما روکش و پوشش نیست. رای شما رویش است.»

سیدابراهیم رییسی: مردم، رئیس‌جمهور نسبت به همه نگاه یکسان دارد

«مسئول طرح بنزین دولت بود. آن بخشی که در جلسه سران قوا مطرح شد فقط محل هزینه‌کرد آن بود. برای اینکه بدانند مقصر کیست هم گزارش دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و هم گزارش مسئولان عالی رتبه قضائی وجود دارد. در اجرای آن بی‌تدبیری شد. اگر کسی قرار است پاسخگو باشد آقای روحانی است. تمام بازداشتی‌ها هم مدت‌هاست که مورد عفو قرار گرفتند مگر آن‌هایی که ارتباط خارجی داشته‌اند. دولتی که می‌خواهد اجرای عدالت کند باید بتواند همه ظرفیت‌های کشور را استفاده کند و قدرت اجماع سازی داشته باشد و توان اجرایی قوی داشته باشد. ما برنامه‌هایی مثل برنامه توسعه پنجم و ششم داریم که دولت به بسیاری از آنها عمل نکرده است؛ لذا برنامه وجود دارد و کارنامه موید برنامه است و برنامه بدون کارنامه امر شعاری است. مردم بدانند که رئیس‌جمهور نسبت به همه مردم نگاه یکسان دارد و هر ایرانی حقش تضمین شده و شیعه، سنی، معلم، کارگر، کشاورز، همه اقلیم‌ها و گویش‌ها یکسانند و مردم نسبت به او حق دارند و دولت هم وظیفه دارد.»

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی: مردم، آمده‌ایم تا ایران را آباد کنیم، اعتماد کنید

«سفره انقلاب باید تکانده شود. باید تبعیض نباشد و فقیر و غنی نباشد. دولت سلام، دولت جوانان گام دومی در مقابل آنانی که آرامش جامعه را به گروگان گرفتند خواهد ایستاد. اولین ویژگی جوان نترسیدن است. ما پرونده‌هایی که به دلیل حکمرانی بد و سیاست زدگی و انتخاب های غلط باز مانده اند را خواهیم بست. بزرگترین درد مردم این است که چرا در این کشور همه چیز باید در بند «پ» خلاصه شود؛ پول داشته باش، مدرسه خوب برو، رتبه خوب در کنکور داشته باش، سفر و تفریح برو، خانه و ماشین خوب داشته باش و سربازی نرو. پارتی داشته باش، وام میلیاردی بگیرد، مفسد اقتصادی هم که باشی از تو حمایت می‌کنند، استخدام شو و مشکل اداری نداشته باشد. دولت سلام، دولت جوانان می‌آید تا بند «غ» یعنی غیرت را جایگزین کند. اگر یک جو غیرت بود دختر جوان ما بی‌جهیزیه نمی‌ماند. از هنرمند فقط برای سیاست استفاده نمی شد. ورزشکار ما دستفروش نمی شد. در بورس جیب مردم زده نمی‌شد و اگر فرزند مسئولی در خارج از کشور بود خودش از مسئولیت کناره گیری می‌کرد. غیرت یعنی همه مردم ایران باید سر سفره انقلاب بنشینند. دولت سلام با غیرتش برای مردم ثبات و آرامش می آورد. غیرت همان است که وقتی پیکرش که مظهر غیرت است به کشور برگشت همه ایران نه، همه جهان برای او ایستاد. غیرت یعنی جوان دستفروشی که دروازه بان جهانی می‌شود و جوان ترکی که در بازی والیبال غیر ممکن را ممکن کرد. جوان گام دومی با غیرت محال‌ها را امکانپذیر می‌کند. مردم اگر یک جو غیرت ببینند مانند حاج قاسم پاسدار و دوستدار خواهند بود. اگر مردم دلگیرند چون در مسئولین غیرت و دلسوزی ندیده‌اند. دولت سلام، دولت جوانان و زنانی است که با غیرت‌شان غیر قابل تصورها را قابل تصور می‌کنند. مردم ایران فرزندان شما آمده‌اند تا ایران را آباد کنند به آنها اعتماد کنید.»

علیرضا زاکانی: مردم، یکساله فقر مطلق را ریشه‌کن می‌کنم

«مردم همه با هم علیه غارتگران قیام کنیم که امروز وقت قیام است. سر ما را عده‌ای از مسئولان کلاه گذاشته و با شناخت باید علیه آن‌ها قیام کرد. شایسته‌سالاری و صداقت با مردم را سرلوحه کارم قرار می‌دهم. یک ساله فقر مطلق را ریشه کن کرده و سلامت را در کشور برقرار می‌کنم به گونه‌ای که هیچ بیماری به غیر از درد بیماری درد دیگری به خصوص بی‌پولی را نکشد. تمرکززدایی و توجه به شهرستان‌ها و همچنین آبادکردن روستاها و مهاجرت معکوس یکی دیگر از برنامه‌های من است. قریب به 10 سال بر روی برنامه‌هایم کار کردم و به آن باور دارم. از تمام ظرفیت های کشور به بهترین شکل استفاده می کنیم، از اقوام و مذاهب بهره خواهیم گرفت و مواد مختلف قانون اساسی همچون توجه به آزادی‌های مدنی، اشتغال، خانواده، تأمین اجتماعی، آموزش و تعلیم و تربیت و مسکن را پیاده سازی خواهیم کرد. همچنین با مقررات زدایی به سمتی می رویم که مبتنی بر برنامه‌ها بهترین وضعیت را در کشور داشته باشیم.

به مردم دروغ نمی‌گوییم و دولت را از محل تورم اداره نمی‌کنیم. به جای گردش مدیران از شایستگان استفاده خواهیم کرد و از فامیل خود در پست‌های مدیریتی بهره نمی‌گیریم. مشکلات داخلی را محول به خارج نمی‌کنیم و دیپلماسی اقتصادی و قانون‌مداری و استفاده از دانشمندان و کارشناسان را سرلوحه کار قرار می‌دهیم تا در دولت اقدام و اصلاح قانون مداری و صداقت پیاده شود.»

محسن مهرعلیزاده: مردم، جهت جلوگیری از به خطر افتادن ایران‌مان در آینده، بر سر صندوق‌ها حاضر شویم

«مردم، ۶ روز دیگر انتخابات انجام می‌شود؛ انتخاباتی که می‌تواند با نتیجه‌ای از پیش تعیین شده به پایان برسد یا اینکه معجزه‌ای انفاق بیفتد و نتیجه‌ای غیر از خواست انحصارطلبان رقم بخورد. قرار بود جمهوریت جمهوری اسلامی حفظ شود و مردم در راس امور باشند؛ قرار بود مردم در اینکه چه می پوشند، چه می خورند و چه می اندیشند و در یک کلام در انتخاب سبک زندگی آزاد باشند؛ می دانم امروز با این قرارها فاصله داریم اما امروز دو راه پیش روی ماست؛ راه اول این است که با صندوق های رای قهر کنیم و در انتخابات شرکت نکنیم و راه دوم این است که با امید به آینده درخشان و برای عزت ایران و ایرانیان و نیز برای خط بطلان کشیده روی صحنه آرایی خطرناک، با امید به آینده، جهت جلوگیری از به خطر افتادن ایران‌مان در آینده، بر سر صندوق‌ها حاضر شویم. در خرداد ۷۶ نیز ابر و باد و مه و خورشید و فلک برای انتخاب یک فرد به میدان آمده بودند لکن قدرت خواست مردم نتیجه دیگری را رقم زد و تشکیل دولت اصلاحات به عنوان کارآمدترین دولت پس از پیروزی جمهوری اسلامی را به ارمغان آورد. امروز قدرت در دست مردم است. قدرت انتخاب بین شادی و نشاط و اندوه و ناامیدی یا عدالت یا تبعیض و ظلم؛ شرکت در انتخابات حق مردم است لکن عدم شرکت محروم ساختن بیش از حد خویشتن است. بیایید با استفاده از حق قانونی خود به زندگی سلام دوباره دهید و با رای به دولت زندگی ایرانی بسازیم برازنده ایرانی؛ بیایید همه با هم و در کنار هم برای حکمرانی خوب و ساختن ایران آزاد، آباد و مستقل تلاش کنیم. این بار لحظه انتخابات لحظه تغییر قرن است.»

عبدالناصر همتی: مردم، 28 مرداد زیر میز بزنید، نمی‌گذارم کسی به خاطر معیشت شرمنده خانواده خود شود، این کاری است که من بلدم

«براندازان خارجی و تندروهای داخلی من را تخریب کردند. برخی از کارهای آقایان حاضر در جلسه را هم گردن من انداختند اما من چیزی نگفتم. همه آقایان حاضر در اینجا می‌دانند که من با دستان تقریباً خالی در برابر ترامپ جنگیدم اما به روی خود نمی‌آورند چرا که باید تخریب کنند. من دو ساعت پیش از ثبت‌نام در وزارت کشور حاضر شدم. آقای روحانی رییس جمهوری خوبی در دوران تعامل بود اما هیچکس نمی‌دانست که در دوران جنگ اقتصادی چگونه عمل خواهد کرد. هیچکس ترامپ و کارهایش را پیش‌بینی نمی‌کرد. تیم ناهماهنگ اقتصادی و سنگ‌اندازی برخی از تندروها در داخل باعث این وضعیت شد. اما وقتی بنزین گران می‌شود رییس‌جمهوری نباید در این شرایط بخندد و بگوید من صبح شنبه فهمیدم. سه سال است که آقایان دارند تخم یأس و ناامیدی می‌کارند و می‌گویند رای شما هیچ اهمیتی ندارد. تندروهای داخلی و براندازان خارجی از شما می‌ترسند چون بازی آنها بهم می‌خورد. با جوانان ما چه کردید که از شعار رای من کو؟ به رای بی رای رسیدند؟ ما در انتخاب‌های خود اشتباه کردیم اما باعث نمی‌شود اگر زمین خوردیم دیگر بلند نشویم. نمی‌گذارم کسی به خاطر معیشت شرمنده خانواده خود شود. این کاری است که من بلدم. از تاج‌زاده و جنیدی تا صفایی فراهانی تا آذری جهرمی از مسجدجامعی و ظفرقندی تا محمدجواد ظریف همه می‌توانند کنار من باشند. من هیچ ترسی ندارم نه برادرانم فاسدند نه همسر و فرزندانم. به هیچکس باج نداده و نخواهم داد. روز انتخابات‌ بزنید زیر میز و نگذارید ۲۸ خرداد بشود ۲۸ مرداد. قدرت خود را به همه کسانی نشان دهید که می‌گویند اگر مشکل دارید بگذارید و بروید. اینجا وطن ماست.»

سعید جلیلی: مردم، ما یک برنامه واقعی قابل اجرا نوشته‌ایم

«ایران با همه ظرفیت‌هایش می‌گوید چهار سال آینده باید چهار سال جهش باشد. رئیس جمهور باید بداند که او رئیس همه جمهور است و همه حقوق مردم را باید برآورده کند نه بخشی از آن. او باید بداند در دستگاه‌ها چه خبر است تا او را بازی ندهند. رئیس‌جمهور باید محیط داخلی، منطقه و بین المللی را بشناسد تا با اندکی بهانه کار را تعطیل نکند. ما هشت سال مسائل کشور را دنبال کردیم، کارهای خوب را تایید کرده و سعی کردیم کارهای ناقص را تکمیل کنیم و کارهای اشتباه را هم بیان کنیم. کارنامه ما روشن است. ما یک برنامه واقعی قابل اجرا نوشته‌ایم. ما معتقدیم نباید مسائل را تقلیل داد و دچار تعارف شد. ما معتقدیم نباید مسئله آب خوردن کشور را معطل دیگران کرد. ما معتقدیم مستقل از همه جناح ها و بازی های سیاسی باید حرکت کرد. حضرت علی (ع) می‌فرمایند" خدایا تو خود شاهد باش آنچه از ما صورت گرفت نه برای کسب قدرت و زیاد کردن ثروت بود بلکه ما دنبال اصلاح واقعی هستیم تا بندگان ستمدیده تو احساس آرامش و امنیت کنند". ما صادقانه هر آنچه که در این هشت سال رسیده ایم را برای مردم بیان کردیم.»