پشت پرده خاموشی‌ها

به‌گزارش ایران،‌ افزایش مصرف برق به‌دلیل گرمای بی‌سابقه، کاهش تولید برق به‌دلیل بارش کم و فرسوده بودن نیروگاه‌ها از عمده دلایلی است که سبب شده خاموشی‌ها در سراسر کشور اعمال شود. خاموشی‌ها پیامدهای ناخواسته‌ای برای مردم و دستگاه‌های اجرایی در پی داشته است. امتحانات مدارس و دانشگاه‌ها را مختل کرد، قهرمانی شطرنج آسیا از ایران را گرفت و نیز شرکت‌ها و کارگاه‌های تولیدی را از کار انداخت. اما این خاموشی‌ها تا چه زمانی ادامه دارد. آن‌طور که مدیر‌عامل توانیر در برنامه تلویزیونی یکشنبه شب اظهار داشته، در صورتی که صرفه‌جویی نشود حداقل این خاموشی‌ها تا یک ماه ادامه دارد و البته شاید هم بیشتر. محمد حسن متولی‌زاده، مدیر عامل توانیر گفت: امسال بویژه در یک ماه آینده، شرایط بحرانی داریم، به همین علت به نیروگاه‌ها فشار آوردیم تا زودتر به مدار تولید برگردند و با تولید رمزارزها هم برخورد جدی می‌کنیم.

وی گفت: امسال رشد انرژی مصرفی برای استخراج هر واحد رمزارز، چندین برابر شده است و بر اساس برآوردها، حدود ۲۰۰۰ مگاوات از برق کشورمان برای تولید رمزارز مصرف می‌شود.مدیر عامل توانیر افزود: ۲۰۰۰ مگاوات معادل مصرف دو میلیون خانوار یا معادل بیش‌ از مصرف هفت استان کشور یا معادل ۳۰ درصد مصرف تهران است.وی ادامه داد: از همه کمک خواستیم تا در این زمینه به ما کمک کنند و از مردم خواستیم اگر مطلع شدند جایی در حال تولید غیرقانونی رمزارز است اطلاع دهند و پاداش دریافت کنند. در همین ارتباط در جلسه روز یکشنبه هیأت دولت به ریاست حسن روحانی، رئیس جمهوری، وزارت نیرو هم گزارشی از وضعیت تأمین برق کشور در تابستان سال‌جاری و برنامه‌ها و اقدامات لازم برای گذر از اوج مصرف برق در سال ۱۴۰۰ به هیأت وزیران ارائه کرد.

براساس گزارش وزارت نیرو، با توجه به افزایش یک میلیون مشترک جدید برق و افزایش مصرف صنایع جدید در سال ۱۳۹۹، با برنامه‌ریزی‌های قبلی و با احداث نیروگاه‌های جدید و ارتقای ظرفیت واحدهای موجود و اِعمال برنامه‌های مدیریت مصرف، نیاز مصرف متعارف بخوبی پوشش داده شد. مقایسه حجم مفید کل نیروگاه‌های آبی در سال‌های آبی ۱۳۹۷ لغایت ۱۴۰۰، نشان می‌دهد جمع حجم مفید سال آبی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ نسبت به سال آبی ۹۸-۹۹، با کاهش ۵۷ درصدی همراه بوده است. همچنین مقایسه حجم مفید کل نیروگاه‌های آبی در سال‌های آبی ۱۳۹۷ لغایت ۱۴۰۰، حاکی از کاهش ۳۵۰۰ مگاواتی تولید نیروگاه‌های برقابی است.

افزایش مصرف
براساس آمار ارائه شده و مقایسه صورت گرفته درخصوص اوج مصرف برق از ابتدای سال‌جاری تا آخر اردیبهشت به نسبت مدت مشابه در سال ۱۳۹۹، میزان مصرف برق حدود ۹۰۰۰ مگاوات (معادل ۲۰ درصد) افزایش یافته؛ این درحالی است که متوسط رشد مصرف برق از سال ۱۳۹۳ لغایت ۱۳۹۹ سالانه در ماه‌های فروردین و اردیبهشت تنها حدود ۱.۸ درصد رشد داشته است. از دلایل این میزان رشد مصرف طی یک سال اخیر، افزایش زودهنگام و شدید دمای هوا و در مدار قرار گرفتن سیستم سرمایشی، رشد فزاینده استفاده از ماینرها و تجهیزات استخراج رمز ارز، راه‌اندازی زودهنگام چاه‌های کشاورزی به‌دلیل کاهش بارش‌ها و رشد تولید و افزایش مصرف برق صنایع بزرگ است.

سهم رمز ارزها
گزارش وزارت نیرو نشان می‌دهد: از تیر ماه سال گذشته تا پایان فروردین سال‌جاری، تعداد ۱۷۵ هزار ماینر کشف و تعداد ۲۶۶۱ مرکز غیرمجاز استخراج رمز ارز در کشور که بیشتر آنها در بخش صنعت، کشاورزی و خانگی بوده، کشف و جمع‌آوری شده که سهم گزارش‌های مردمی از این میزان، ۲۷ درصد بوده است. وزارت نیرو در ادامه گزارش خود، به تشریح برنامه اقدامات گذر از اوج مصرف برق سال ۱۴۰۰ (از نیمه دوم فروردین تا نیمه دوم شهریور) پرداخت و از ضرورت همکاری وزارت کشور و استانداران جهت رعایت سقف مصرف برق تعیین شده برای هر یک از استان‌ها، تسریع در به مدار آمدن مولدین خارج از حوزه اختیارات وزارت نیرو و استمرار و همکاری بیشتر وزارتخانه‌های اطلاعات، کشور، صنعت، معدن و تجارت، ارتباطات و فناوری اطلاعات و دادستان‌ها و پلیس امنیت اقتصادی (بویژه مدیریت انرژی وزارت اطلاعات) با وزارت نیرو در شناسایی و جمع‌آوری مراکز غیرمجاز استخراج رمز ارز و نظارت بر کنترل برگشت مجدد تجهیزات به چرخه استفاده مجاز، به‌عنوان اقدامات ضروری برای عبور از اوج مصرف تابستان یاد کرد. در پایان، هیأت وزیران مقرر کرد کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط‌زیست دولت ضمن بررسی و کارشناسی گزارش فوق، پیشنهادات لازم جهت طرح و تصویب در هیأت وزیران را حداکثر تا جلسه آینده دولت تدوین و ارائه دهد.

سرمایه‌گذاری در صنعت برق از نیازهای ضروری کشور است
اما سهم فرسوده بودن نیروگاه‌ها و نیز سرمایه‌گذاری نکردن در تولید برق در این خاموشی‌ها چقدر است؟ این موضوعی بود که دیروز اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری در جلسه شورای اقتصاد مطرح کرد. وی با اشاره به گزارش وزارت نیرو درخصوص سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های برقابی، بر لزوم حمایت از سرمایه‌گذاری در صنعت برق کشور تأکید کرد و گفت: سرمایه‌گذاری در صنعت برق یک نیاز ضروری برای کشور است. خاموشی‌های چند روز اخیر در واقع یک هشدار بود تا با برنامه‌ریزی و اتخاذ تدابیر لازم، انگیزه بخش خصوصی را برای سرمایه‌گذاری در این بخش افزایش دهیم. معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به درخواست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مبنی بر استفاده از فاینانس برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی برخی دانشگاه‌های کشور، اظهار کرد: لازم است با سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی دقیق به‌دنبال نوسازی و خرید تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه‌ها باشیم تا از فرسودگی تجهیزات دانشگاه‌ها جلوگیری شود. جهانگیری با اشاره به پیش‌بینی‌ها برای رفع تحریم‌ها در آینده نزدیک اظهار امیدواری کرد با لغو تحریم‌ها، فضایی مناسب ایجاد شود تا وضعیت دانشگاه‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی مراکز آموزشی ارتقا پیدا کند.

افزایش ۳.۵ هزار مگاواتی تولید برق نیروگاه‌های حرارتی تا پایان هفته
البته توانیر هم به بازسازی و تعمیر برخی نیروگاه‌ها پرداخته است. در همین ارتباط محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت برق حرارتی از تعمیر برخی نیروگاه‌ها و افزایش تولید برق خبر داد. وی با بیان اینکه کاهش ۳۵ درصدی میزان بارش‌ها تولید نیروگاه‌های برقابی را بشدت محدود کرده است، گفت: تلاش می‌شود تا پایان این هفته ۳ هزار و ۵۰۰ مگاوات از تعمیرات نیروگاه‌های حرارتی باقیمانده به پایان برسد. ‌وی با تأکید بر اینکه سال گذشته ۱۴ میلیارد مترمکعب سوخت معادل گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌ها استفاده شد، ادامه داد: تأخیر در شروع تعمیرات و تعویض آنها موجب شده که به ناچار ۱۰ هزار مگاوات از برنامه تعمیرات نیروگاه‌ها را به تعویق انداخته و به شهریورماه امسال موکول شود. مدیرعامل شرکت مادرتخصصی برق حرارتی گفت: با وجود وقفه ایجاد شده تلاش شد از اواسط اسفندماه تا نیمه خرداد امسال تعمیرات واحدهای باقیمانده به پایان برسد که فروردین و اردیبهشت‌ماه امسال افزایش بی‌سابقه میانگین دمای کل کشور نسبت به سال گذشته مجدداً برنامه‌ریزی تعمیرات نیروگاه‌ها را دچار اختلال کرد و به ناچار این واحدها در مدار تولید نگه داشته‌ شد.

طرزطلب با تأکید بر اینکه کاهش ۳۵ درصدی میزان بارش‌ها تولید نیروگاه‌های برقابی را بشدت محدود کرده است، ادامه داد: در حال حاضر اغلب نیروگاه‌هایی که در اختیار بخش دولتی است جزو نیروگاه‌های فرسوده و قدیمی هستند و هر لحظه ممکن است وقوع یک اتفاق غیرمنتظره فنی برخی از این واحدها را از مدار تولید خارج کند؛ با وجود این همکاران ما به‌صورت شبانه‌روزی در تلاشند برق پایداری را برای پیک تابستان امسال فراهم کنند.

مدیرعامل شرکت برق حرارتی ادامه داد: امسال در تلاش بودیم که با همکاری وزارت نفت نیروگاه‌های این مجموعه همانند غرب کارون و ایران ال‌ان‌جی طی تابستان در اختیار شبکه سراسری برق کشور قرار بگیرد. سال گذشته این دو نیروگاه در اختیار شبکه سراسری قرار گرفته بود، اما امسال اعلام شده که امکان اختصاص ۲۰۰ مگاوات از ظرفیت نیروگاه غرب کارون به شبکه وجود دارد و سه واحد گازی نیروگاه ال‌ان‌جی نیز رزرو مجموعه پارس جنوبی خواهد بود تا در صورت بروز مشکل بتوانند از این واحدها استفاده کنند؛ با این حال تلاش می‌شود با کسب رضایت وزارت نفت بتوان این واحدها را در فصل تابستان برای شبکه سراسری برق کشور مورد استفاده قرار داد.