تهران در معرض طیف گسترده‌ای از مخاطرات طبیعی قرار دارد

به‌گزارش ایرنا، مهدی زارع در پاسخ به این سوال که نخستین اولویت در کاهش ریسک و مدیریت بحران در تهران چیست؟ افزود: کلانشهر تهران محیط پیچیده شهری است که شهروندانش در معرض مخاطرات مختلف به ویژه زلزله قرار دارند.

وی اضافه کرد: با بیان اینکه بحث در مورد اثرهای فیزیکی و اجتماعی زلزله بر کلانشهر تهران در صورتی ممکن است که ابتدا بدانیم با چه میزان آسیب‌پذیری و در کدام بخش‌های شهر مواجه‌ایم، افزود: از ارزیابی آسیب‌پذیری به طور گسترده ای برای کمک به برنامه ریزی برای کاهش ریسک سانحه استفاده می شود.

استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله ادامه داد: ارزیابی‌های انجام شده تا کنون بر پایه داده‌های فیزیکی و با استفاده از سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزار تحلیلی انجام شده که این ارزیابی ها منحصراً به داده های مربوط به محیط فیزیکی، تعداد انسانهای در معرض خطر و اطلاعات مربوط به بعضی ابعاد اقتصادی متکی هستند. سایر جنبه‌های مهم آسیب پذیری اجتماعی معمولا نادیده گرفته می شوند.

زارع توضیح داد: جوامع پیچیده و رو به رشد شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه مانند ایران به طور مداوم در حال تغییر انواع واکنش های ممکن به سوانح پویای طبیعی هستند. چنین شهرهایی در هنگامی که شهرکی کوچک و محدود بوده و چنین ابعادی نداشته اند و در دوران پیشامدرن در برابر سوانح گذشته البته با پذیرش تلفات گسترده تاب آوری نشان داده و با بازسازی به حیاتشان ادامه داده اند.

وی اضافه کرد: چنین موضوعی را می توان در زلزله‌های تاریخی ری ۳۱۲ قبل از میلاد و زلزله های در سالهای ۷۴۳، ۹۵۶، ۹۵۸ و ۱۳۸۴ میلادی در تاریخ ری دید که به طور کامل یا نسبی ویران شده و تلفات فراوان هم داده، ولی مجددا بازسازی شده است. با این حال تهران امروز ابعادی متفاوت از ری باستانی و تاریخی دارد و انواع جدیدی از تهدیدات در برابر هر نوع زلزله - متوسط تا شدید - ایجاد شده یا در حال ظهور است.

استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله اظهار داشت: آسیب پذیری ناشی از فروریخن ساختمانهای بلند و برج ها، آسیب به مخازن و خطوط انتقال نفت و بنزین، رآکتور هسته ای تهران، آلودگی های بیمارستانی، آسیب های ممکن به تاسیسات مترو و بزرگراه های تهران و آسیب ناشی از قطع آب و برق و اینترنت هرگز در ری تاریخی و باستانی مورد تصور نیز نبوده است.

وی ادامه داد:‌ بنابراین تهران به طور فزاینده ای در معرض طیف گسترده ای از مخاطرات قرار گرفته و می گیرد. مدیریت معاصر صرفا با به کار گیری فن آوری از بالا به پایین و در دسترس مدیران و نخبگان اثربخشی طولانی نمی تواند داشته باشد زیرا هم شهر و هم فناوری ها در تحول هستند. به طور کلی، هر نوع آسیب پذیری و پاسخ های پیش بینی شده به زلزله احتمالی اعتباری محدود دارد. زارع افزود:‌ برای چنین تحولی در مدیریت کاهش ریسک نیازمند بهره گیری از نیروی انسانی باسواد و خلاق و با قابلیت و مهارت بالا هستیم.

طبق هشدار کمیته اضطراری فجایع طبیعی «دی ای سی» - DEC - در سال های اخیر بیشترین نگرانی های سازمان های امدادرسان جهان در مورد وقوع زلزله در شهرهای بزرگ جهان از جمله تهران در ایران، استانبول در ترکیه و کاتماندو در نپال است.