گفت‌وگو «افسانه غفوری» هنرمند نقاش به بهانۀ برگزاری نمایشگاه «سنگ و ریشه»
رسانۀ ملی به هنر سلیقه‌ای می‌پردازد
تهران (پانا) - اهمیت رویدادهای فرهنگی و هنر از یک‌سو و شیوع و گسترش بیماری کرونا از سوی دیگر دو نکته‌ای است که برگزاری رویدادهایی که با محور «تجمع» برگزار می‌شود را تحت تأثیر قرار داده است. نباید فراموش کرد که در این میان، برخی از اقدامات ارزشمند و هوشمندانه، در تلاش‌اند تا با حفظ پروتکل‌های بهداشتی، گام‌های مهم فرهنگی و هنری در پاسداشت اقدامات هنرمندان و ادامۀ مسیر پرتلاطم هنر در دوران کرونا را زنده نگه‌دارند. از مهم‌ترین این اقدام‌ها می‌توان به برگزاری گالری‌های مجازی اشاره کرد. به همین بهانه با «افسانه غفوری» هنرمند نقاش که اقدام به برگزاری نمایشگاه مجازی کرده است
افسانه غفوری، هنرمند نقاش، در گفت‌وگو با پانا با اشاره به اینکه علاقه به نقاشی همواره در او وجود داشته و از کودکی همواره هر جا که با خانواده می‌رفته، وسایل نقاشی به‌عنوان یک بخش جدایی‌ناپذیر زندگی، همواره همراه او بوده است، گفت: «در ابتدا با کپی‌برداری از طبیعت، عکس‌های روزنامه‌ها و کتاب‌هایی که در اختیار داشتم، به نقاشی می‌پرداختم و این علاقه در من موجب شد تا به‌صورت خودآموز نقاشی را یاد بگیرم.»
وی که در دوران دبیرستان نقاشی را با هنر نقاشی دیواری ادامه داده است و به خاطر آن شایستۀ دریافت تقدیر شده، با اشاره به اینکه از طریق هنر درآمدی ندارد و هرگز به تدریس نپرداخته است، گفت: «ممکن است در برخی از گالری‌ها آثارم به فروش برسد، اما هرگز از این طریق امرارمعاش نکرده‌ام و صرفاً به خاطر علاقه این مسیر را ادامه می‌دهم.»
این هنرمند با اشاره به برگزاری نمایشگاه «سنگ و ریشه» عنوان کرد: «در سال 1396 نخستین نمایشگاه فردی خود را برگزار کرد و اکنون نمایشگاه «سنگ و ریشه» که شامل آثار طراحی‌شده با تکنیک مداد رنگی است را در پیش دارم. این نمایشگاه شامل آثاری است که از سال 1398 شروع به تولید آن کرده‌ام و تفکر موجود در آن، ریشه در اتصالی است که در میان تمامی موجودات در کائنات وجود دارد و من نیز تلاش کردم تا با ارائۀ آثارم، در ادامۀ نمایشگاه «سیناپس» این آثار را برای ارائه به مخاطبان خویش به نمایش بگذارم و همچنین در این طراحی‌ها دو نماد خاص مشخص‌شده است که با تکنیک مداد رنگی، تولیدشده است.»
عدم پرداخت رسانۀ ملی به هنر نشئت گرفته از مسائل سلیقه‌ای است
غفوری که از سال‌های 81 و 82 با برگزاری نمایشگاه‌های مختلف فردی و گروهی تلاش کرده است تا به ارائۀ هنر خود به مخاطبان بپردازد، اظهار کرد: «اقدامات مسئولین و هنرمندان در رابطه با جذب مخاطب بیشتر به حوزه‌های مختلف هنر و به‌ویژه طراحی و نقاشی ازجملۀ مسائلی است که شاید ارتباط زیادی به کرونا نداشته باشد و در همۀ زمان‌ها جاری است. می‌بایست از طریق هنرمندان و مسئولین و دیگر اقشار جامعه، فرهنگ‌سازی، تبلیغ و حمایت شود و زمینه‌های ارائۀ تفکرات و سخنان هنرمندان برای عموم مردم فراهم آید و از همین بستر، به آزادی عمل برسند.»
وی بر همین اساس، با اشاره به اینکه رسانه‌ها نقش مهمی در ارائۀ هنر هنرمندان به مخاطبان دارند و رسانۀ ملی در این میان، دارای جایگاهی خاص است، اظهار داشت: «متأسفانه پرداخت رسانۀ ملی به هنرهایی مانند نقاشی بسیار کم است و برنامه‌هایی که با این موضوع به نمایش گذاشته می‌شود، بسیار محدود است و این محدودیت تا جایی است که شاید این برنامه‌ها دیده نشوند و این موضوع نشئت‌گرفته از نگاه سلیقه‌ای رسانۀ ملی به هنر است.»
این هنرمند نقاش که آموزش‌های نقاشی را در کلاس‌های مختلف گذرانده است، با تأکید بر این موضوع که رفتارهای رسانه‌ای و از سوی دیگر آزادی عمل در میان هنرمندان باید به‌گونه‌ای باشد که بتوانند فکر و حس خود را با تکیه‌بر آثار هنری خویش بیان کنند، تصریح کرد: «اگر مسئولین نیز بتوانند از هنرمندان در اندازۀ توان خویش حمایت بکنند و این حمایت، با ارائۀ آثار هنری به‌صورت آزادانه صورت بگیرد، می‌توانیم شاهد اتفاقات خوبی باشیم، اما متأسفانه تصور می‌کنم که این حمایت تا به امروز، آن‌گونه که باید وجود نداشته است.»
همۀ انسان‌ها هنرمند به دنیا می‌آیند
غفوری، در پاسخ به این سؤال که هنر چیست و هنرمند کیست؛ گفت: «بسیار سخت است و جواب‌های بسیار زیادی دارم. به نظر من تمامی انسان‌های روی زمین از بدو تولد هنرمند هستند و هنرمند به دنیا می‌آیند و تمامی انسان‌ها به‌گونه‌ای هنرمند هستند و این موضوع، به این بستگی دارد که این افراد بتوانند این هنر را در مسیر رشد با خود حفظ کنند و با اتفاقات روزمره‌ای که برای آن‌ها می‌افتد و درگیر مسائل عادی زندگی می‌شود، آن را فراموش نکنند. زمانی که انسان درگیر مسائل روزمرۀ زندگی می‌شود، فراموش می‌کند که هنرمند به دنیا آمده است و از سوی دیگر، باید بکوشد تا این مفهوم را در زندگی خود جاری سازد تا به دست فراموشی سپرده نشود، تأکید کرد: اعتقاددارم که هنر موهبتی بزرگ از سوی خداوند است و من از همین روست که اعتقاددارم که تحمل زندگی بدون هنر، بسیار سخت و طاقت‌فرسا است.»
این هنرمند نقاش، هنر را یکی از مسیرهای نجات زندگی بشر دانسته و با تأکید بر این مفهوم که هنرمند، همواره به مسائل اطراف و پیرامونی خود حساس است، گفت: «کسی که دست به فعالیت‌های هنری می‌زند، ناخودآگاه دچار حساسیت‌های بیشتری نسبت به دیگران، نسبت به محیط پیرامونی خود می‌شود و این رخداد، اتفاقی است که ریشه در هنر فرد دارد.»
وی انجام فعالیت‌های هنری برای هنرمند را مفری از رویدادهای عادی، یکسان و تکراری روزانه برای هنرمند دانسته و با تأکید بر اینکه هنرمند می‌تواند با به‌کارگیری هنر، لحظات خوبی را برای خود خلق کند، افزود: «در ادامۀ این مسیر، هنرمند باید بکوشد تا اثر هنری خویش را که به‌تبع آن، لحظات خوب و خوشایندی برای خود ثبت کرده است، با دیگران نیز به اشتراک بگذارد و به اعتقاد من، اگر هنرمند در این مسیر صادقانه عمل کند و اثر او نیز اثری صادقانه باشد، می‌تواند حس موجود را با دیگران به اشتراک بگذارد.»
خرید آثار هنری توسط مخاطبان، مسیر حیات هنری هنرمندان را هموار می کند
غفوری، با ابراز تأسف از اینکه امروز با توجه به شرایط شیوع بیماری کرونا، هنرمندان آن‌گونه که باید توان به نمایش گذاشتن آثار خویش را ندارند، ادامه داد: «به نظر می‌رسد برگزاری گالری‌های مجازی اتفاق خوبی است که هنرمندان از این مسیر بتوانند آثار خویش را به نمایش بگذارند و از این مسیر، کسانی که کار هنری می‌کنند، فعالیت‌های خود را برای عموم علاقه‌مندان به هنر به نمایش بگذارند تا دیده شود و نباید فراموش کرد که علاوه بر ارائۀ اثر توسط هنرمند، حمایت مردم و مسئولین نیز باید وجود داشته باشد.»
وی با تأکید بر این موضوع که برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی و هنری و به‌تبع آن، خرید محصولات هنری توسط علاقه‌مندان به هنر، ازجمله مسائل مهمی است که در شرایط کنونی می‌تواند حیات هنر در این مملکت و حتی در جهان را حفظ کند، اظهار داشت: «مهم‌ترین رمز در زندگی جاودانۀ یک هنرمند صداقت است و من تصور می‌کنم که اگر یک هنرمند صادق باشد و حداقل به خویشتن دروغ نگوید و این صداقت اگر واقعی باشد، موجب می‌شود تا هنرمند اتصال خوبی با محیط پیرامونی خویش داشته باشد و حس واقعی خود را به دیگر افراد منتقل کند و تصور می‌کنم که صداقت برای هنرمند به‌عنوان یک رکن مهم در زندگی محسوب می‌شود.»
هنرمند نیازمند دارد بدون محدودیت هنر خویش را به نمایش بگذارد
این هنرمند نقاش، با ابراز تأسف از این امر که امروز مسئلۀ ممیزی در آثار موجب می‌شود تا همۀ آثار به‌گونه‌ای که باید دیده نشود، افزود: «امروز هنرمند نیازمند آن است که بدون محدودیت هنر خویش را به نمایش بگذارد. این طبیعی است که یک سری از محدودیت‌ها در هنر وجود داشته باشد، اما هنرمند دوست دارد بدون محدودیت، اما در چارچوب قوانین موجود هنر خویش را برای مخاطب به نمایش بگذارد.»
وی با ابراز تأسف از این امر که امروز برخی از ممیزی‌ها هنرمندان را دل‌آزرده و دلسرد می‌کند، اما هنرمند می‌بایست با تکیه‌بر هنر خویش به فعالیت فرهنگی ادامه دهد، تأکید کرد: «امروز رسانه‌ها نقش بسیار زیادی در ایجاد سلیقه در میان مخاطبان دارند و وقتی‌که برنامه‌های آموزشی از میان برنامه‌های مختلف موردتوجه یک فرد قرار می‌گیرد که مربوط به گروهی خاص است که سلیقه‌ای خاص را دنبال می‌کنند، درنهایت به آموزشی اصولی دست پیدا نخواهد کرد و این آموزش سلیقه‌ای خواهد شد، از همین روی، موجب خواهد شد که مخاطب، تنها یک سلیقه را دنبال کند، اما در مقابل رسانه‌ها می‌توانند با برنامه‌ریزی درست، سلیقه‌های بیشتری را به مخاطب خویش ارائه کنند و از همین مسیر، حتی به برگزاری آموزش‌های مختلف توسط هنرمندان باسابقه بپردازند.»
تسلط در یک هنر به معنای توانایی در حق اثر هنری نیست
وی ضمن ابراز تأسف از این امر که امروز آموزش‌های درست و اصولی در رسانۀ ملی وجود ندارد، یادآور شد: «امروز پرداخت رسانۀ ملی به هنرهایی مانند نقاشی بسیار کم است و اگر کسی واقعاً هنرمند باشد و بتواند کار هنری را به‌صورت صادقانه انجام دهد، می‌تواند اثر خود را به‌درستی بر روی مخاطب خویش بگذارد.»
غفوری افزود: «هنرمند امروز به‌شدت از محیط پیرامونی خویش تأثیر می‌پذیرد و نقاط مهم این تأثیر را به مخاطب منتقل می‌کند و موجب آگاهی و نشاط او می‌شود. کسی که به هنری مسلط باشد و یا بتواند هنرهایی مانند نقاشی را به‌خوبی انجام دهد، لزوماً به معنای این نیست که او می‌تواند یک خلق انجام دهد.»
این هنرمند نقاش ادامه داد: «اگر صداقت در هنر وجود داشته باشد، هنرمند متأثر از رخدادهای پیرامونی خواهد بود و کسانی که کار هنری انجام می‌دهند، این مسائل را در وجود دارند و نمی‌تواند آن‌ها را نادیده بگیرند. هنرمند چگونه می‌تواند بدون اینکه تأثیرپذیری از محیط اطراف داشته باشد، بتواند دست به یک خلق بزند. مثلاً کسی که یک منظره را نقاشی می‌کند و یا یک تکنیک را بلد است، نمی‌تواند لزوماً دست به خلق بزند و اثری هنری را به مخاطب ارائه کند و به‌یقین، هنرمند متأثر از رخدادهای بیرونی خویش است و این مسائل، فرای مسائل طبیعی، اجتماعی و حتی خانوادگی است.»
وی با اشاره به اینکه تمامی تأثیرپذیری‌ها از محیط پیرامونی یک هنرمند، در اثر او به‌وضوح دیده می‌شود و اگر این تأثیرپذیری صادقانه باشد، می‌تواند آن را به‌وضوح در اثر ارائه‌شده توسط هنرمند دید، گفت: «هنرمند تحت هر شرایطی این توانایی را دارد که حرف خویش را بزند و تأثیر خویش را بر روی مخاطب بگذارد و این موضوع ارتباطی با مسائل و رخدادهای پیرامونی او ندارد.»
غفوری، با تأکید بر این امر که رخدادهایی مانند برگزاری نمایشگاه‌های مجازی می‌تواند اتفاق بسیار خوبی باشد، افزود: متأسفانه امروز بیماری کرونا همه‌گیر شده است و بشر در این گیرودار، با آن توانایی که همواره داشته است، توانسته است یک سری راه‌حل‌ها برای مشکلات خویش پیدا کند و به نظر من ادامه دادن و دنبال کردن فعالیت‌های فرهنگی و هنری در فضای مجازی با تکیه‌بر برگزاری نمایشگاه‌ها می‌تواند یکی از راه‌حل‌هایی باشد که در حوزۀ هنرهایی مانند هنرهای تجسمی تأثیرگذار باشد.»
این هنرمند باسابقه، با اشاره به اینکه در حوزه‌های مختلف هنر می‌توان شاهد برگزاری گالری‌های مجازی بود، ادامه داد: «درست است که در برابر برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی و هنری، برگزاری نمایشگاه‌های مجازی آن‌گونه که باید تأثیرگذار نیستند، اما شاید تا زمانی که هوش بشر به نقطه‌ای برسد که بتواند راه‌حل دیگری را برای این موضوع بیاندیشید، ادامه دادن این مسیر، فعالیتی درست باشد.»
گالری مجازی «شنگرف» در صفحه اینستاگرام به نشانی «shangarf_gallery» وب‌سایت «www.shangarfgallery.com» این روزها میزبان نمایشگاه «سنگ و ریشه» و مجموعه آثار نقاشی «افسانه غفوری» است.
ارسال دیدگاه