ما به‌عنوان هنرمندان عرصه نمایش باید تعطیلی اخیر سالن ها و تئاتر را به فال نیک بگیریم

میثم حبیبی هنرمند تبریزی در گفت‌وگو با پانا درباره علاقه نواجوانان و جوانان به بازیگری و دیده شدن گفت: نسل حاضر نسل با استعداد و توانایی است و با وجود این ظرفیت و شرایط فعلی جامعه، اجتماع برای بهره بردن از این توانایی و استعداد آن نسل در پیشگاه این عزیزان خضوع می کند، بنابراین محدوده سنی نونهالی و نوجوانی را با وجود تاخیر در ازدواج، از 10 سال تا 24 سال می توان تعریف کرد و در این سنین اگر دغدغه و رغبت در فعالیت ها که آغاز شکل گیری شخصیت است، به نحو احسن مورد توجه قرار نگیرد، قطعا در آینده به شکل دیگر نمود بیرونی خواهد داشت.

این هنرمند افزود: در ابتدا باید ببینیم چه شرایط زیرساختی در جامعه فراهم شده است. البته در این خصوص خانواده نخستین محور آن شکل گیری است و بدیهی است برای خانواده این مسئله مهم است که فرزندش را در مسیر زندگی و تحولات مهم عاطفی، اجتماعی، شغلی، هویتی و ... هدایت کند. احساس من این است که اگر نخست خانواده ای بتواند استعداد فرزند خویش را شناسایی و سپس او را در مسیر توانایی اش راهنمایی کند، آغاز جریانی برای رسیدن به نقطه عطف در زندگی فرزندش است.
وی خاطر نشان کرد: ما انسان ها میل به دیده شدن داریم و عبارت «من هستم» در غریزه تمامی انسان ها وجود دارد و در دوره نوجوانی این غریزه به اوج خود می‌رسد و زمانی که این نوجوان وارد عرصه هنری، فرهنگی و اجتماعی می‌شود، به عبارت «من برتر هستم» و «من کمتر هستم» می رسد و برای برتری، ابتدا افراد پیرامون خود را برای خود الگو قرار می دهند. اگر منِ نوعی خانواده، مقام مسئول، فعال فرهنگی-هنری، علمی-اجتماعی مفاخر و مشاهیر را سرموقع و در آغاز فعالیت های این نونهال و نوجوان بشناسانم، قطعا همان مفاخر و مشاهیر را به عنوان الگوی خویش قرار خواهد داد و یقینا موفقیت مفاخر و مشاهیر را سرلوحه زندگی اش قرار خواهد داد.

حبیبی تشریح کرد: اگر بنده در تخصص خود توان داشته باشم و بتوانم حقیقت انسانی در هنرهای نمایشی را به خوبی بشناسانم، مسیر این فرد در نوع نگرش افراد پیرامونش پیامد بهتری خواهد گرفت و بالعکس. البته این دیدگاه و عقیده صرفا در وادی هنر نیست؛ بنابراین اگر پشتکار و دغدغه یادگیری که هنرجو صرف می‌کند در مسیر درست نباشد، قطعا به نفع خود‌ فرد، خانواده و جامعه نخواهد بود.

وی درباره اینکه چرا برخی از نوجوانان تحت تاثیر فضای مسموم فرهنگی قرار می‌گیرند افزود: اگر آسیب‌های این فضای مسموم، سر موقع شناسایی و چاره‌اندیشی نشوند قطعاً بسیاری از علاقمندان گمراه شده و برای تبدیل همان فضا به یک فضای مساعد و مناسب بایستی سالها تلاش کرد. در تمامی مناطق شهری باید یک بستر فرهنگی مناسبی ایجاد شود و اگر نتوانیم این بستر را فراهم کنیم نباید انتظاری هم داشته باشیم. متاسفانه امروزه از این رغبت و انرژی علاقمندان سوء استفاده می‌شود و از دغدغه این نوجوانان به عرصه فرهنگی و هنری سوء استفاده مالی و نامی می شود و در قبال این رغبت و اعتماد هیچگونه خدماتی ارائه نمی شود؛ سوال بنده این است که چرا مدیران فرهنگی هیچ نظارت، بازرسی و قدرت کنترل ندارند؟ اگر اکنون یک مسئول مربوطه نظارت نداشته باشد پس از چه کسی انتظار داشته باشیم؟ اگر سازمان تعزیرات حکومتی برای کنترل اصناف بازار پا به میدان می گذارد، بدیهی است محیط های فرهنگی نیز باید از طریق دستگاه های مربوطه اقدام به کنترل کنند. بنابراین با این عدم نظارت ولنگاری فرهنگی رخ می دهد.

این هنرمند تبریزی درباره سوء استفاده اخلاقی از هنردوستان و هنرجوها گفت: یک عده افراد بدون تجربه و فاقد سوابق علمی وارد تخصص عرصه فرهنگی، هنری (فیلم و تئاتر) شده و از علاقمندان علاوه بر سوءاستفاده مالی در این مسیر سوء استفاده اخلاقی نیز می کنند و این افراد صرفا با حمایت مالی و صنفی شرکت ها و فروشگاه های خصوصی و بعضا دولتی جهت تبلیغ محصولی در فضای مجازی، وارد ساحت مقدس هنر می‌شوند و از جامعه هنری یک ویترینِ عاری از اندیشه انسانی و خصایص شخصیت هنرمند متعهد به حقیقت به اجتماع معرفی می کنند. بنابراین در این راستا نظارت مسئله بسیار حائز اهمیتی است.

حبیبی تشریح کرد: وقتی منِ نوعی مربی یا مدرس یا کارگردان نمایش به اصول ابتدایی اخلاقی و آموزش، تربیت و پرورش واقف نیستم و یا خودم رعایت ضوابط را نمی‌کنم، یقین نیز نمی توانم در مقابل عشق و علاقه یکسری فعال نمایشی و همچنین به اجتماع خدمات فرهنگی و هنری ارائه بدهم.

وی همچنین برای ورود به عرصه هنر بیان کرد: همانطور که عرض کردم خانواده شرط اول هدایت فرزند است، وقتی نونهالی یا نوجوانی یک بازیگر تلویزیون و سینما را برای خود الگوی هنری قرار می دهد، آغاز ورود به این عرصه را رقم می زند؛ بنابراین در این میان با مشاوره گرفتن از افراد ناشناس پیرامونش، از ناکجا آباد سردر می آورد و بعد از یک مدت کوتاه با تحقق نیافتن خواسته هایش، ضمن سرخورده شدن از وادی نمایش، عرصه فرهنگ و هنر را برای همیشه متزلزل و دنیایی بی اهمیت می پندارد.

او تاکید کرد: علاقه مندان نسل جدید عجول و کم تحمل هستند، با رویای یک شبه ره صد ساله را طی کردن، پا به میدان می گذارند چون خواسته شان این است که در ابتدای فعالیتم جلوی دوربین بروم یا روی صحنه به چشم مخاطب دیده شوم. این اقدام، امری مانند لقمه فست فودی است. یعنی تو را برای مدتی کوتاه سیر خواهد کرد. باید بگویم فضای هنرهای نمایشی خیلی بی رحم است. باید قبل از ورود به این دنیا، مخصوصا بازیگری، شاکله فرهنگ و هنر را بصورت ابتدایی بشناسی، حداقل سواد ابتدایی تئاتری را داشته باشی، سواد ابتدایی، فقط رسیدن به ابزارهای بیان، بدن، حس و ... در بازیگری نیست، بلکه تجربه و زیست در محیط های فرهنگی، نگرش تو را به دنیای هنر وسیع می کند و آن بی رحمی اگر گذر زمان را در فعالیت تو نبیند، تو را برای همیشه از ذائقه مخاطب دور می کند. بر این اساس، نباید صرف علاقه نباید به سراغ هنر آمد، مطالعه عمومی و تخصصی نیز جزو ملاکهای فعالیت یک علاقمند است؛ ذوق، استعداد و تعهد امر مهمی است.

او درباره تعطیلی یک و نیم سال اخیر تئاتر شهر بیان کرد: من این کار را به فال نیک گرفته بودم، چرا که در همه جا امکان دارد سالنی بازسازی و مرمت شود که جلوتر عرض خواهم کرد؛ ما در کلانشهری مثل تبریز اکنون حداقل می بایست 10 بلک باکس استاندارد، 5 سالن قاب عکسی استاندارد داشته باشیم، وقتی این امکانات را نداریم چشم خود را به یک مجموعه دوخته ایم و منتظریم که سریع تر این مجموعه به بهره برداری برسد و هرکجا که کم میاوریم و اعصاب نداریم می گوییم فلان مجموعه لیاقت نداشت به ساخت و ساز تسریع بدهد.

حبیبی با بیان به فال نیک گرفتن تعطیلی سالن ها گفت: ما بعنوان هنرمندان عرصه نمایش باید تعطیلی اخیر سالن ها و تئاتر را به فال نیک بگیریم، چرا که این فرصت برای ما زمینه مطالعاتی را فراهم کرده که با تامل بیشتر در تولید آثار نمایشی پا به صحنه بگذاریم، البته که شرایط بد کرونایی و تعطیلی سالن ها وضیعت مالی و روحی هنرمندان را دچار تزلزل کرده و در این مورد باید اقدام حمایتی از طرف دولت و مسئولان استان در نظر گرفته می شد.

این هنرمند در ادامه عنوان کرد: سخن من این است که باید تعداد سالن بیشتر شود و این کمبود سالن، هنرمندان تئاتر استان را آزرده، کم کار و باعث مخاطب زدایی می شود. این برای من سوال است که چرا بعد از انقلاب اسلامی یک مجموعه استاندارد تئاتری نداریم؟ آیا دغدغه مسئولان امر رده بالا نیست؟ آیا خودشان متوجه هستند ولی این کار را در اولویت قرار نمی دهند؟ کار واجب تر از این داریم؟ در 10یا20 سال اول انقلاب عدم توجه به این مسئله منطق عقلانی داشت، چون مسائل ارجح تری وجود داشت، اما اکنون بعد از 42سال چرا بستری درست و استانداردی برای فرهنگ و هنر نداریم، دقیقا همین اصل باعث عدم نیاز برای تماشای تئاتر از سوی مخاطبان می شود. چون بنده بعنوان یک تئاتری، از مسئولان رده بالا شاکی هستم که تاکنون چرا کاری انجام نشده است؟ چرا رغبت تماشای تئاتر که محلی برای تقویت اندیشه سالم و محیطی برای انسان‌سازی و فرهنگ است، از سوی مدیران جدی گرفته نمی شود؟

حبیبی با اشاره به قطب خروجی فارغ التحصیلان گفت: تبریز با وجود دو دانشگاه، دو هنرستان و تعدادی آموزشگاه و حوزه هنری انقلاب اسلامی قطب خروجی فارغ التحصیلان تئاتر در بین استان هاست، تاکنون بخاطر عدم وجود دغدغه مسئولان نتوانستیم کاری ایده آل انجام دهیم؛ چرا امکان آشنایی و شناخت فرزندان و کودکان خود را از تئاتر به صفر رسانده ایم؟

این هنرمند تصریح کرد: اگر فرد با تئاتر آشنا شود ارتباط اجتماعی با هم نوع را نیز یاد خواهد گرفت و اگر این فرد در آینده یک مدیر شود یک کار تیمی را می‌فهمد و می داند در کسوت خود چگونه مدیریت کند؛ چون در یک تئاتر به عنوان مخاطب یا هنرمند بوده و فهمیده که در زمان مشخص نور می آید، نور می رود، بازیگر در زمانش ورود می کند و در زمانش هم خروج می کند، در آن گریم، مناسب شخصیت نمایش است یا نه، این صحنه مناسب است یا نه، و ... اگر این ها درست نباشد مخاطب را نمی توان راضی نگه داشت. در واقع، اگر کودک با عناصر تئاتر آشنا شود، در آینده نیز هر چیزی را بصورت منظم انجام خواهد داد و از کودکی کار هنری را نیز یاد خواهد گرفت. حال شما این ها را به کل جامعه تعمیم بدهید.

حبیبی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر جایگاه هنر گفت: زمانی که مقام معظم رهبری مکررا تاکید به جایگاه هنر و عرصه نمایشی دارند و امام جمعه شهرمان به تئاتر می روند و تماشای تئاتر را برای عموم الزام می دانند، در این میان با چه استدلالی مسئولان و مدیران دستگاه ها، تئاتر را به نظر خود بی اهمیت می دانند و فرصت تماشا را به خود نمی دهند و محافظه کارانه رفتار می کنند؟

او در پایان تاکید کرد: اداره کل آموزش و پرورش رسالتش این است که دانش آموزان بعد از تحصیلات لازمه با ورود به جامعه، برای اجتماع فرد موثری باشند، این رسالت باید پیش زمینه فرهنگی هنری پر رنگتری داشته باشد.