کاهش کیفیت پروژ‌های عمرانی با رقابت ناسالم شرکت‌ها در مباحث قیمتی

بهرام امینی در نشستی با بیان اینکه اجبار در پرداخت به روز بیمه و ‌مالیات و بی توجهی دولتمردان در رفع مشکلات باعث شده نیروهای متخصص مهاجرت کنند، افزود: در این شرایط متخصصان یا گرفتار رقابت ناسالم، دستمزدهای پایین، کیفیت کار پایین می شوند یا عطای این حرفه را به لقایش می بخشند و تعطیل می کنند. از این رو یک جا باید جلوی این دایره عبث را گرفت و فرقی نمی کند کجا باشد، از هر جا که با نگرش مثبت کاری انجام بشود، تبعات و دنباله خوب آن گسترش پیدا می کند.

نائب رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران گفت: از ابتدای سال 99 به استناد تصویب­نامه مورخ 21/11/98 هیأت وزیران مکاتبات متعددی با دفتر معاون اول ریاست جمهوری، سازمان برنامه، سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی داشتیم تا مهندسان مشاور به عنوان تولید کننده خدمات شناخته شوند اما هیچ نتیجه­ای حاصل نشد این در حالیست که اغلب پروژه­های مهم آنها از پروژه­های اصطلاحاً جهش تولید کشور بوده و در تمام ایام از جمله پیک دوران کرونا هیچ تعطیلی یا کاهش فعالیت در آن­ها نبوده است. اینکه بازیگران اصلی پروژه­های جهش تولید مشمول هیچ حمایتی از طرف دولت نشده­اند از جمله جفاهای جدی در حق این صنف پر تلاش و آسیب­دیده کشور است. جالب اینکه بند 5 ماده 1 تصویب­نامه شماره ت57045هـ مورخ 21/11 هیأت وزیران بر واحدهای تولیدی خدماتی تصریح شفافی دارد.

سهیل آل رسول با اشاره به اینکه با تهدید 60 تا 80 هزار فرصت شغلی مواجه هستیم، گفت: صنعت احداث کشور در حال کوچک شدن است، به طوری که ارزش صنعت احداث کشور کمتر از یک دهه پیش قریب به 11 درصد کل اقتصاد کشور بوده که این حجم در سال 2020 به میزان 8/5 درصد رسید. طبق پیش­بینی گزارش مرکز پژوهش­های اتاق ایران برای سال 2021 کاهش 4/1 درصدی در ارزش صنعت احداث کشور رخ می دهد. به عبارت دیگر ارزش پیش­بینی شده صنعت احداث کشور تنها 4/4 درصد خواهد بود. این سهم ارزش برای صنعت احداث از تولید ناخالص داخلی در افق سال 2029، حدود 7/1 % پیش­بینی شده است. در هیچ برهه از تاریخ کشور یک صنعت با تهدید کوچک شدن 650 درصد ظرف دو دهه مواجه نبوده است.

نائب رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران با اشاره به سهم اشتغال خالص و مستقیم متخصصان تصریح کرد: نصف شده حجم صنعت باعث بیکاری نیروهای متخصص و مهاجرت مستقیم تعداد کثیری از سرمایه­های نیروی انسانی کشور شده است. در صورتی که پیش­بینی­ها محقق شود و سهم صنعت احداث در اقتصاد به 4/1 درصد کاهش یابد، بیکاری 60 تا 80 هزار متخصص آموزش دیده در مهندسان مشاور حتی خواهد بود.

او تاکید کد: اینکه بازیگران اصلی پروژه­های جهش تولید مشمول هیچ حمایتی از طرف دولت نشده­اند از جمله جفاهای جدی در حق این صنف پر تلاش و آسیب­دیده کشور است. جالب اینکه بند 5 ماده 1 تصویب­نامه شماره ت57045هـ مورخ 21/11 هیأت وزیران بر واحدهای تولیدی خدماتی تصریح شفافی دارد.

افزایش شدید نرخ تسعیر ارز

همچنین عضو هیئت مدیره انجمن صادر کنندگان خدمات فنی و مهندسی گفت: در شرایط فعلی که پروژه های عمرانی داخلی به دلیل کمبود منابع مالی در کشور تقریبا بطور کامل تعطیل شده اند در حالی که توان فنی و مهندسی شرکتهای مهندسی کشور در سطح منطقه و جهان کاملا قابل رقابت با همتایان بین المللی است.

فرشاد کاوه پیشه با بیان اینکه مهندسان ایرانی در همان ابتدای راه بار بزرگی از مشکلات داخلی و بین المللی را به دوش می کشند، افزود: افزایش شدید نرخ تسعیر ارز باعث شده قیمت انجام کار های مهندسی، که بخش عمده ای از آن قابل انجام در داخل کشور است، مزیت رقابتی را برای شرکتهای ایرانی ایجاد نماید، کشورهای همسایه ایران و منطقه یک بازار حدود 1000 میلیارد دلاری واردات خدمات فنی و مهندسی دارند.

پروزه های عمرانی 4 دهه پس از انقلاب

دبیر جامعه مهندسان مشاور در خصوص مشکلات عمده مهندسان مشاور رسته ساختمان گفت: ارزیابی پروژه های انجام شده طی 4 دهه گذشته است، چراکه هیچگونه سندی مبنی بر ارزیابی طرح ها و پروژه های عمرانی انجام شده طی 4 دهه گذشته وجود ندارد.

علیرضا شهابیان با بیان اینکه دهه اول بعد از انقلاب کشور درگیر جنگ تحمیلی بود و طرح های عمرانی الویت کشور نبود، افزود: دهه دوم و پس از خاتمه جنگ عقب ماندگی طرح های عمرانی با شدت خیلی زیاد در دستور کار دولت قرار گرفت و در دهه بعدی از سرعت کارهای عمرانی کاسته شد ولی کماکان این طرح ها در دستور کار کشور قرار داشت. در دهه چهارم کشور با تحریم های شدیدتر روبرو شد و طرح های عمرانی در برنامه ریزی و بودجه بندی از سهم خیلی کمتری برخوردار شد

او افزود: در تمام این دوره ها هرگز ارزیابی برنامه ها و طرح های عمرانی انجام شده مورد بررسی و ارزیابی قرار نگرفت . بدیهی است که هیچ برنامه و طرحی نمیتواند صددرصد با اهداف آن منطبق اجرا گردد. از این رو اختصاص 3 دهم درصد از بودجه سالیانه کل کشور برای بررسی و ارزیابی طرح و پروژه های انجام شده در 4 دهه گذشته کمک می کند تا مطالعه و تعیین پروژه های عمرانی ضروری آتی و آماده کردن اسناد مربوط برای برنامه های آینده کشور به نحوی که در زمان ضرورت از این مطالعات و طرح ها استفاده شود .

شهابیان افزود: در صورت تحقق این پیشنهاد ، نه تنها نتایج بررسی و ارزیابی طرح ها و پروژه های گذشته چراغ راه آینده خواهد بود اشتغال منطقی برای مهندسان و کارشناسان تربیت شده آن فراهم می گردد تا از فرار مغزها و تخصص ها که طی دهه های گذشته آموزش دیده اند جلوگیری شود .

اجرای 30 هزار پروژه در سال

رئیس شورای اخلاق حرفه‌ای جامعه مهندسان مشاور ایران با اشاره به اینکه چرا بخش مهمی از پروژه های اجرایی در کشور با مشکل فنی مواجه هستند، گفت: در حال حاضر 3 هزار شرکت مهندسین مشاور داریم که اگر هر کدام 10 پروژه در سال انجام دهند 30 هزار پروژه انجام می شود و در شرایط کنونی بیشتر این پروژه ها به درستی اجرا می شود و برخی هم ممکن است با مشکل مواجه شوند که ناشی از حد ریسک است و اگر قرار باشد پروژه ای با کیفیت خیلی عالی اجرا شود به طور قطع به هزینه بسیار هنگفتی نیاز دارد

عطاء اله آیت الهی افزود: شرکتی است که 4 ساله مطالبات پروژه دولتی را دریافت نکرده و مهندس ناظر پروژه عمرانی حدود 8 ماه حقوق نگرفته است در حالی که کارکنان دولت به موقع حقوق خود را دریافت می کنند با این حال مدعی هستیم که پروژه ها با کیفیت خوب انجام می شود اما به طور قطع مشکلات ناشی از منابع مالی و... تاثیر گذار است.