سرطان پروستات چگونه متاستاز می‌کند؟

به‌گزارش ایسنا و به نقل از تکنولوژی نتورکس، هنگامی که سرطان در پروستات تکامل می‌یابد، چندین کلون سلول سرطانی ایجاد می‌شوند که ممکن است به اندام‌های اطراف پروستات حمله کنند. با این حال، فقط یک کلون سلول غالب به طور سیستماتیک در بدن پخش می‌شود و متاستاز ایجاد می‌کند. علاوه بر این، کلون‌های جدید درون سلولی نیز اغلب در متاستازها تولید می‌شوند که به سایر متاستازها منتقل می‌شوند. محققان دانشگاه تامپِره (University of Tampere) در فنلاند طی این مطالعه کشف کردند که مسیرهای گسترش بیماری نیز در بیماران متفاوت است. محرک‌های ژنتیکی رخ داده در کلون‌های سلول سرطانی به احتمال زیاد تشخیص می‌دهند که کدام یک از زیر کلون‌ها به کل بدن گسترش می‌یابد و کدام یک به پروستات منجر می‌شوند. این مطالعه به رهبری " استیون بووا" (Steven Bova) پروفسور آسیب شناس سرطان دانشگاه تامپره و پروفسور "دیوید وج" (David Wedge) از دانشگاه آکسفورد انجام شد و در مجله معتبر"Nature Communications" منتشر شد.

طی این مطالعه محققان نمونه‌هایی از ۱۰مرد مبتلا به سرطان پروستات را از زمان تشخیص بیماری آنها تا مرگ ناشی از این بیماری متاستاتیک مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. این اولین مطالعه بود که طی آن محققان تجزیه و تحلیل داده‌های تکامل ژنومی سرطان پروستات و متاستاتیک را با سیگنال‌های تکاملی شناسایی شده در خون و مایع مغزی نخاعی (بافت‌برداری مایع) ترکیب کردند.

بافت برداری مایع(Liquid Biopsy) تستی است که بر روی نمونه خونی انجام می‌شود و هدف آن یافتن سلول‌های سرطانی یا تکه‌هایی از دی.ان.ای از تومور در گردش در جریان خون است. بافت برداری مایع می‌تواند برای یافتن سرطان در مراحل اولیه استفاده شود. همچنین می‌تواند برای برنامه‌ریزی درمان یا پیگیری روند درمان یا بررسی بازگشت سرطان استفاده شود. همچنین نمونه برداری‌های خونی متعدد در طول زمان می‌تواند به پزشکان کمک کند تا متوجه شوند چه تغییرات مولکولی در طول روند بیماری در تومور اتفاق می افتند.

محققان این مطالعه کشف کردند که تجزیه و تحلیل دی.ان.ای در گردش خون در مردان مبتلا به سرطان پروستات همیشه دی.ان.ای سرطان متاستاتیک را تشخیص نمی‌دهد. وقتی دی.ان.ای سرطان پیدا می‌شود، کلون‌های اصلی سلول سرطانی متصل به متاستازها شناسایی می‌شوند و زیرکلون‌ها(که فقط در زیرمجموعه‌ای از مناطق متاستاتیک وجود دارند) به طور متغیری شناسایی می‌شوند. به گفته محققان، به نظر می‌رسد استفاده از بافت‌برداری مایع برای نظارت بر سرطان پروستات متاستاتیک حتی اگر همیشه بازتاب کاملی از آنچه در بدن بیمار وجود دارد، نباشد اما بازهم راهکار خوبی است.

بنابراین برای بهبود و گسترش این یافته‌ها، تحقیقات بیشتری لازم است. این مطالعه به طرز چشمگیری نشان داد که زیرکلون‌های سرطان پروستات که هنوز گسترش نیافته‌اند و فقط در پروستات وجود دارند، در خون بیماران تشخیص داده نشده‌اند. اگر این موضوع در مطالعات بزرگتر ثابت شود، می‌تواند به معنی وجود دی.ان.ای تومور در گردش باشد. تجزیه و تحلیل مایعات مغزی نخاعی در مردان مبتلا به سرطان متاستاتیک پروستات می‌تواند به پزشکان کمک کند تا تشخیص دهند کدام مردان متاستاز زیرسخت شامه ای دارند و کدام زیر کلون‌ها در بدن آنها حضور دارند.