کارشناسان در گفت‌وگو با پانا بررسی کردند
نسخه‌پیچی مجلس برای افزایش جمعیت؛ بحران‌آفرینی یا رفع بحران
تهران (پانا) - موضوع جمعیت به مساله‌ای بحرانی تبدیل شده است و طبق اعلام دبیرخانه شورای ملی سالمندی 33 درصد جمعیت ایران تا 36 سال دیگر سالمند می‌شود. نمایندگان مجلس یازدهم برای خروج از این بحران طرح تشکیل کمیسیون ویژه جمعیت را در دستور کار قرار داده‌اند.
مردادماه سال ۹۲ و پس از هشدار مقام معظم رهبری در خصوص موضوع کاهش جمعیت، نمایندگان مجلس نهم طرح «جمعیت و تعالی خانواده» را تهیه و تنظیم کردند، اما باوجود ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت در اردیبهشت ۱۳۹۳ از سوی رهبر معظم انقلاب و همچنین الزام برنامه ششم توسعه مبنی بر برنامه‌ریزی در راستای افزایش نرخ باروری کل به بیش از ۲.۵ فرزند، همچنان مساله جمعیت در بحران قرار دارد. با روی کار آمدن نمایندگان مجلس یازدهم طرح تشکیل کمیسیونی ویژه به عنوان کمیسیون جمعیت از سوی اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس پیشنهاد و با موافقت ۱۰۰ نماینده مجلس نیز روبرو شد و عده‌ای از نمایندگان نیز با آن مخالفت کردند چون معتقدند با وجود کمیسیون فرهنگی نیازی به تشکیل کمیسیون ویژه جمعیت و خانواده نیست و تشکیل این کمیسیون موازی کاری است. اما پرسش اساسی این است که چقدر تشکیل این کمیسیون با وجود کمیسیون فرهنگی، ضروری است و آیا با تشکیل یک کمیسیون جداگانه مسایل و مشکلات جمعیتی در کشور با توجه به هشدارهای چندباره متولیان مبنی بر سالمندشدن جمعیت ایران در سال‌های آینده، حل خواهد شد؟
امیرحسین بانکی پور فرد، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از مطرح‌کنندگان این پیشنهاد می‌گوید: «موضوع جمعیت بحرانی اساسی محسوب می‌شود که اگر کشور در چاله جمعیت بیفتد به طور حتم تا ۷۰ یا ۸۰ سال نمی‌تواند از این بحران نجات یابد و تشکیل کمیسیون ویژه جمعیت و خانواده در مجلس ضرورت امروز کشور است.»
البته او تاکید کرده است که آنچه مورد تأیید ۱۰۰ نفر از نمایندگان قرار گرفته است ایجاد کمیسیون ویژه جمعیت و خانواده بوده و به هیچ عنوان پیشنهاد کمیسیون تخصصی و یا کمیسیون خاص جمعیت نشده است.
او می‌گوید: «در ماده ۴۰ آیین نامه داخلی مجلس تأکید شده در مسائل مهم و استثنایی که برای کشور پیش می آید مجلس می‌تواند کمیسیون ویژه‌ای برای رسیدگی و تهیه گزارش در موضوع تشکیل دهد. تفاوت کمیسیون ویژه با کمیسیون تخصصی در این است که در کمیسیون تخصصی اعضای سایر کمیسیون‌ها نمی‌توانند عضو شوند و هر نماینده می‌تواند فقط عضو یک کمیسیون تخصصی باشد، اما کمیسیون ویژه این محدودیت را ندارد و با توجه به اینکه موضوع جمعیت و خانواده حوزه‌های مختلف را دربرمی گیرد لازم است اعضای کمیسیون‌های مختلف از جمله فرهنگی، اجتماعی، بهداشت، اقتصادی و کمیسیون اصل ۹۰ در یک کمیسیون ویژه به صورت متمرکز درمورد مسئله جمعیت و خانواده کار کنند.»
حسین میرزایی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره ضرورت تشکیل کمیسیون ویژه جمعیت به پانا می‌گوید: «موضوع خانواده و جمعیت باید از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد و نمی‌توان به آن تک بُعدی نگاه کرد. اقداماتی در گذشته درباره افزایش جمعیت صورت گرفته است اما کافی نبوده است. بنابراین سیاست‌های جمعیت و خانواده باید بررسی شود تا مشخص شود چرا این سیاست‌ها در زمینه رشد جمعیت کارساز نبوده است.»
وی با تاکید بر اینکه سیاست‌های جمعیتی نیازمند نقشه راه و برنامه‌ریزی اصولی است، می‌گوید: «نمی‌توان به مساله جمعیت بدون برنامه‌ریزی فکر کرد چون مساله جمعیت به بخش‌های مختلفی گره خورده و عوامل مختلفی از جمله مسایل اقتصادی در آن دخیل است.»
این نماینده مجلس با بیان اینکه اکنون در شرایط فعلی تشکیل خانواده و فرزندآوری در کشور با سختی‌هایی همراه است، تاکید می‌کند: «نیاز است برای کاهش سن ازدواج، تسهیل شرایط ازدواج جوانان، کاهش آمار طلاق و حمایت از درمان ناباروری زیرساخت‌های لازم توسعه یابد و به نظر می‌رسد تشکیل کمیسیون جمعیت نباید در اولویت باشد. کسی با افزایش جمعیت مخالف نیست ولی باید زمینه‌های لازم برای رشد جمعیت را در کشور فراهم کرد که این مساله نیاز به عزم جدی دارد.»
حمیده موسوی‌زاده، جامعه شناس درباره کاهش جمعیت ایران و ضرورت تشکیل کمیسیون ویژه برای جمعیت در مجلس شورای اسلامی به پانا می‌گوید: «اکنون در کشور با رشد جمعیت مواجه هستیم اما پویایی جمعیت قابل لمس نیست چون بحران جمعیت در کشور تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گرفته است که مهم‌ترین آن مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و مدیریت ناصحیح است که موجب شده است کارشناسان جمعیت طی سه دهه آینده جمعیت ایران را با بحران سالمندی پیش‌بینی کنند.»
این جامعه‌شناس با انتقاد از اینکه تشکیل کمیسیونی ویژه برای حل مشکلات جمعیت در اولویت امروز جامعه قرار دارد، گفت: «امروز تشکیل خانواده به یکی از دغدغه‌های اصلی خانواده‌ها تبدیل شده است چون جوانان با نوساناتی که در قیمت‌ها و افزایش قیمت‌ها وجود دارد، نمی‌توانند تشکیل خانواده دهند چون نرخ مسکن و اجاره بهای مسکن با افزایش بی‌سابقه‌ای روبرو شده است از طرفی بیکاری و اشتغال نیز یک مطالبه و دغدغه اصلی است که باید متولیان حوزه خانواده در کنار مسئولان اقتصادی برای حل این مشکلات راهکارهای جدی اتخاذ کنند چون اگر مسیر به همین روند ادامه یابد در آینده نه چندان دور با بحران بیشتری روبرو خواهیم شد.»
موسوی‌زاده خاطرنشان کرد: «طرح تعالی جمعیت و خانواده در سال 92 به تصویب رسید اما در عمل موفقیت چندانی به دست نیاورد و نتوانسته در رشد جمعیت کشور تاثیرگذار باشد چون به مساله جمعیت تک بُعدی نگاه شده است در حالی که تاخیر در ازدواج و تمایل نداشتن زوجین به فرزندآورین مهم‌ترین عامل کاهش جمعیت است که مهم‌ترین عامل آن هم بی‌ثباتی در اوضاع اقتصادی است.»
وی درباره راهکارهای خروج از بحران جمعیت نیز گفت: «ایجاد مشوق‌های جمعیتی یکی از راهکارهای افزایش جمعیت در بسیاری از کشورهای توسعه یافته دنیا است و بسیاری از دولت‌ها نیز تسهیلاتی را در این زمینه ارائه می‌دهند اما در کشور ما فقط به افزایش وام ازدواج بسنده می‌شود که این مساله راهگشا نیست چون اولویت مهم اشتغال و مسکن است و اگر مشکلات این دو بخش حل شود می‌توان امیدوار بود که بحران جمعیت حل شود.»
ارسال دیدگاه