«اُزن» متهم ردیف اول آلودگی هوای پایتخت
تهران (پانا) - امسال چهارمین تابستانی است که آلاینده «اُزن» به عنوان آلاینده مهم هوای تهران به شمار می‌رود و به یک چالش جدید برای پایتخت‌نشینان تبدیل شده است.
تهران از ابتدای امسال تا کنون(سوم مردادماه) ۱۵ روز هوای پاک، ۸۳ روز هوای قابل قبول، ۲۷ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و 2 روز هوای ناسالم برای همه افراد را تجربه کرده است. در مدت مشابه سال قبل، پایتخت ۲۵ روز هوای پاک، 82 روز هوای قابل قبول و ۱۹ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و فقط یک روز هوای ناسالم برای همه افراد جامعه داشت. امسال نیز با آغاز فصل تابستان آلاینده اُزن به عنوان یک آلاینده مهم، هوای تهران را آلوده است.
گاز اُزن که از ترکیب سه اتم اکسیژن ایجاد می‌شود، در لایه‌های بالای جو مانع ورود اشعه ماورای بنفش به زمین می‌شود و از این رو حضور آن در جو لازم و ضروری است اما اُزن در سطح زمین خود را به‌صورت آلاینده‌ای سمی نشان می‌دهد. به گفته کارشناسان، اُزن موجود در زمین برای سلامتی انسان، جانوران و گیاهان مضر است و از آن به عنوان اُزن بد و آلاینده نامبرده می‌شود. این آلاینده به‌طور مستقیم در هوا منتشر نمی‌شود بلکه توسط واکنش‌های شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار در حضور نور خورشید ایجاد می‌شود. از این رو میزان آن در تابستان و طی ساعت‌های میانی روز بیش از سایر مواقع است.
مهدی شهیدی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و فعال محیط زیست درباره افزایش آلاینده اُزن به پانا گفت: «هر سال با آغاز فصل تابستان و افزایش دمای هوا و کاهش میزان ابرناکی شرایط برای تشکیل این آلاینده فراهم می‌شود. در سال‌های گذشته آلاینده اُزن به عنوان آلاینده اصلی آلودگی هوا شناخته نمی‌شد اما در سال‌های اخیر اُزن یکی از آلاینده‌های اصلی به شمار می‌رود و این آلاینده اکنون به عنوان مهم‌ترین آلاینده کلان‌شهر تهران است.»
این کارشناس شبکه پایش هوا با بیان اینکه مهم‌ترین اثر اُزن بر دستگاه تنفسی و تشدید بیماری‌های تنفسی است، گفت: «افزایش گاز اُزن در پایتخت به دلیل مصرف زیاد بنزین است و گازهای تولیدی ناشی از سوخت بنزین در ساعات اوج تابش آفتاب با یکدیگر ترکیب می‌شود و گاز اُزن را تولید می‌کند. در واقع اُزن، آلاینده شاخص در ایام تابستان است و در هوای تهران از ساعت ۱۲ ظهر به وجود می‌آید و تا 18 عصر ادامه دارد.»
شهیدی درباره چگونگی تشکیل آلاینده اُزن نیز توضیح داد: «پیش‌سازهای آن مواد آلی فرار، ناکس یا اکسیدهای نیتروژن است که خودروهای دیزلی، موتورسیکلت‌های فرسوده و بخارات بنزین را شامل می‌شود و این منابع در کنار نور خورشید اُزن تولید می‌کنند.»
وی تاکید کرد:«نباید فراموش کرد که اُزن یک آلاینده ثانویه است و باید جلوی تولید آلاینده‌های اولیه را که منجر به تشکیل اُزن می‌شوند، گرفته شود.»
شهیدی درباره راهکارهای کاهش آلاینده اُزن گفت: «ارتقای استاندارد خودروهای تولیدی به یورو۵ یکی از راهکارهای کاهش آلاینده ازن است اما هنوز در کشور ما اجرا نمی شود چون خودروسازان زیر بار استاندارد یورو5 نرفته‌اند.»
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به اجرای ناقص طرح کهاب گفت: «این طرح برای کاهش بخارات ناشی از پمپ بنزین‌ها مطرح شده بود اما اجرا نشد در صورتی که اجرای طرح کهاب در پمپ بنزین‌های شهر تهران می‌تواند به کاهش انتشار گازهای آلی فرار کمک می‌کند. البته سازمان حفاظت محیط زیست سال‌هاست که اجرا شدن این طرح توسط وزارت نفت را پیگیری می‌کند اما هنوز اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.»
وی گفت: «باید ناوگان حمل و نقل عمومی کشور تقویت شود اما چند سالی است که اتوبوس جدید وارد ناوگان حمل و نقل عمومی شهر تهران نشده است. از طرفی وجود خودروهای فرسوده نیز می‌تواند بر تولید آلاینده ناکس و در نهایت اُزن تاثیرگذار باشد.»
بر این اساس، در صورتی که غلظت اُزن بالاتر از حد مجاز سلامت باشد لازم است که کودکان و بزرگسالان فعال و افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی(مانند آسم) از حضور طولانی مدت در فضای باز خودداری کنند و در صورتی‌که میزان این گاز در شرایط ناسالم قرار گیرد تمام افراد از جمله کودکان باید حضور خود در فضای باز را محدود یا در صورت نیاز متوقف کنند.
ارسال دیدگاه