انتقاد «بیژن بیرنگ» به حاشیه‌های نظارت «صداو سیما» بر شبکه «نمایش خانگی»

بیژن بیرنگ کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با پانا با اشاره به نظارت صداوسیما بر صدور مجوز برای سریال‌های خانگی (با طعنه) گفت: «به عقیده بعضی‌ها نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر تولیدات شبکه خانگی باعث ایجاد ابتذال شده است و اگر صداوسیما بخواهد این کار را از این به بعد انجام دهد از این ابتذال جلوگیری می‌کند.»
وی ادامه داد: «پس از شنیدن چنین چیزی باید بررسی کرد که آیا اکنون سینما و شبکه خانگی دچار ابتذال و فساد شده‌اند یا خیر. بنده به عنوان یک کارگردان معتقدم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بی دلیل به کسی مجوز نمی‌دهد و این ادعا را کاملا رد می‌کنم.»
این کارگردان با اشاره به معنای ابتذال توضیح داد: «ابتذال معنی بسیار گسترده‌ای دارد، اگر بخواهیم ابتذال در صداوسیما، سینما و شبکه خانگی را بررسی کنیم باید ساعت‌ها درباره آن صحبت کنیم. ابتذال در دو فرم محتوایی و ظاهری صورت می‌گیرد. ممکن است زمانی فکر کنیم چیزی مبتذل است اما درواقع اینطور نباشد ودقیقا همان چیزی باشد که در دل جامعه رخ می‌دهد.»

وی افزود: «به نظرم ابتذال در اصل این است که به مشکلات و ذائقه اصلی مخاطبان و مردم جامعه توجه نشود، درست نیست که ما به عنوان وکیل وصی مردم از جانب خودمان بگوییم نیاز مردم همین چیزی است که من تشخیص می‌دهم پس کسی هم نباید اعتراض کند صدایتان هم درنیاید.»
بیرنگ با اشاره به دیگر برداشت‌هایی که از محتوای مبتذل می‌توان داشت گفت: «ابتذال گاهی همین است که برنامه‌های سرگرم‌کننده برای مردم بسازیم و فکر کنیم چیز مبتذلی ساخته‌ایم یا اگر مقداری در نشان دادن مسائل روز جامعه با مردم راحت بودیم یا به همان موضوعاتی که برای مردم جذاب است پرداختیم آن فیلم یا سریال را نیز مبتذل بدانیم.»
وی با اشاره به نیاز مردم جامعه تصریح کرد: «رسانه باید به نیاز مردم جواب بدهد نیاز، سلیقه مردم نیست، نیاز چیزی است که اگر من آن را به شما بدهم می‌گویید این همان چیزی بود که به آن نیاز داشتم. مثلا اگر به مفهوم عشق، خانواده، مسائل اجتماعی و هرچیزی که می‌تواند مملکت را به سمت جلو ببرد در یک نگاه جدید بپردازد و فرهنگ سازی کند اسمش نیاز است. محققان می‌توانند نیازهای مردم را شناسایی کنند و بگویند که در 10 سال آینده نیاز مردم ممکن است به چه سمتی کشیده شودند و این نگاه درست رسانه‌ای محسوب می‌شود، اگر فقط در شکل فرم و ظاهر گیر کنیم به نظرم درست نیست.»
وی ادامه داد: «می‌توانیم خط و خطوط‌های قرمز هم داشته باشیم ولی نتوانیم به نیاز جامعه پاسخ بدهیم یا جامعه را به طرفی بکشانیم که خودمان می‌خواهیم و خواسته یا ناخواسته وکیل و وصی مردم شویم و بخواهیم خوب و بد را به آن‌ها اجبار کنیم.»
بیرنگ همچنین درباره نگاه سلیقه‌ای مسئولان صداوسیما گفت: «مسئولان صداوسیما بر مبنای سلیقه یک سری خط قرمزها درست کرده‌اند و حالا می‌گویند اگر مردم خارج از این خط قرمزها حرکت کنند ابتذال محسوب می‌شود، ابتذال می‌تواند در شکل ظاهری یا محتوایی باشد. ممکن است خیلی چیزها خوب باشند اما ظاهر بدی داشته باشند و با سلیقه هر کسی جور نباشد. سال‌هاست است که این بحث را داریم، سال‌هاست درباره این بحث بی‌نتیجه حرف می‌زنیم.»
وی ادامه داد: «سعی می‌کنیم رفتارها را طوری در رسانه نشان دهیم که واقعیت ندارند زیرا می‌خواهیم بگوییم ما همچین مملکتی هستیم اما آن موضوع در جامعه عینیت ندارد که این هم خودش نمونه دیگری از ابتذال محسوب می‌شود، از طرفی ممکن است تماشاگر آن را بپسندد که باز آن هم ابتذال است.»
بیرنگ همچنین درباره نیاز مخاطب عنوان کرد: «در این بین همیشه بحثی باقی می‌ماند که ذهن من را مشغول می‌کند و آن سلیقه و خواست مخاطب است، آیا درست است که سلیقه و خواست مخاطب امروز را خط کشی کنیم و ارزشی برای انتخاب او قائل نشویم؟»
این کارگردان افزود: «در دنیا انواع فیلم‌ها و برنامه‌ها در کانال‌های مختلف ساخته می‍‌شود، چه در تلویزیون چه در سینما و این مخاطب است که تصمیم می‌گیرد چه چیزی را ببیند. اینکه بخواهیم مخاطب را برای اینکه چیز مبتذل نبیند محدود کنیم نگاه درستی نیست زیرا در این قسمت وارد حیطه آزادی بیان و رسانه می‌شویم، سال‌هاست این کار را به شکلی انجام داده‌ایم. تلویزیون، وزارت ارشاد و باقی نهادهای تصمیم گیرنده در قالب و شکل خودشان این کار را کرده‌اند و هر کسی ساز خودش را زده است.»
کارگردان مجموعه تلویزیونی «خانه سبز» خاطر نشان کرد: «آیا دوباره می‌خواهیم به دوره‌ای بازگردیم که یک تلویزیون داشتیم و دیگران برایمان تصمیم می‌گرفتند که چه چیزی تماشا کنیم؟ درنهایت باید تصمیم بگیریم که آیا از تمام سختگیری‌ها و اعمال نظرهایی که انجام شده است نتیجه گرفته‌ایم؟ قطعا خیر، نتیجه آن تصمیم گیری‌ها همین جامعه‌ای است که حالا داریم و آن را نمی‌پسندیم.»