خطر توقف تولید و بازگشت قاچاق سیگار

محمدرضا تاجدار با اشاره به عدم تخصیص ارز به واحدهای تولید مواد دخانی و سیگار در سه ماه گذشته گفت: ما پیش فاکتور را از طرف قرارداد خارجی دریافت می‌کنیم و آن را در سامانه ثبت سفارش وزارت صنعت به ثبت می‌رسانیم. پس از آن کد ثبت سفارش داده شده و به بانک عامل معرفی می‌شویم. اما بانک مرکزی اعلام می‌کند امکان تخصیص ارز به مواد اولیه واحدهای تولیدی مواد دخانی و سیگار را نداریم.

وی ادامه داد: عمده خرید ما از تولیدکنندگان توتون در امارات است و یا از دیگر کشورها وارد می‌کنیم اما به دلیل تحریم‌ها وارد بنادر امارات می‌شود و سپس به بنادر کشور می‌آید که این موضوع هم زمان واردات مواد اولیه تولید سیگار را به دو تا سه ماه افزایش می‌دهد و هم منجر به افزایش واردات آن می‌شود.

رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان صنعت دخانیات با بیان اینکه بانک مرکزی از اردیبهشت ماه تاکنون گواهی آماری برای ثبت سفارش مواد اولیه تولید سیگار صادر نکرده، یادآور شد: توجیه بانک مرکزی این است که گروه کالایی مواد اولیه تولید سیگار تغییر کرده و به آن ارز نیمایی داده نمی‌شود. تولیدکنندگان باید ارز اشخاص که همان ارز بازگشتی از صادرات است را تهیه کرده و با استفاده از آن مواد اولیه این محصول را وارد کنند.

وی ادامه داد: این دستور العمل بانک مرکزی و وزارت صمت باعث شد تا هم تاریخ پیش فاکتورها که حداکثر دو ماه بود منقضی شود و باید پیش فاکتور جدید تهیه می‌کردیم و هم اینکه تأیید ثبت سفارش‌ها در وزارت صنعت، معدن و تجارت به ابطال رسید و باید مجدداً از ابتدا در سامانه ثبت سفارش درخواست خود را مطرح کنیم.

تاجدار ادامه داد: البته این پروسه را طی کردیم و وقتی به بانک مرکزی مراجعه کردیم که چرا ارز داده نمی‌شود می‌گویند تقاضای ارز زیاد است و عرضه ارز در سامانه کم است تا به شما داده شود.

این مقام مسئول در صنعت دخانیات تصریح کرد: این اتفاقات سبب شده تا فعالیت ۷ واحد صنعتی تولید سیگار و دخانیات کاملاً متوقف شده و مابقی واحدها نیز ۵۰ درصد فعالیت داشته باشند یک واحد نیز اعلام کرده با ۷۰ درصد ظرفیت در حال تولید است.

تاجدار ادامه داد: در حال حاضر مواد اولیه وارد گمرک شده اما چون گواهی آماری از سوی بانک مرکزی صادر نشده است اجازه ترخیص از گمرک داده نمی‌شود. این در حالی که هزینه ریالی گواهی‌های آماری ارز نیمایی را همان زمان آماده کرده بودیم که آن موقع در تاریخ ۱۵ اردیبهشت، نرخ درهم در سامانه نیما ۴,۴۰۰ تومان بود اما زمانی که در تاریخ ۲۴ خرداد اعلام کردند گروه کالایی مواد اولیه تولید سیگار تغییر کرده، نرخ درهم در سامانه نیما به ۴۸۰۰ رسیده بود.

وی خاطرنشان کرد: حتی اگر همین امروز هم به واردکنندگان مواد اولیه سیگار اجازه ترخیص این کالا از گمرک داده شود نرخ درهم در سامانه نیما به ۵,۸۰۰ تومان رسیده است این اتفاق سبب شد ظرف دو ماه در حالی که شرکت‌های تولید سیگار ۸ میلیارد تومان برای واردات این کالا تهیه کرده بودند باید سه میلیارد تومان دیگر زیان بدهند و ۱۱ میلیارد تومان برای خرید ارز از سامانه نیما هزینه کنند.

تاجدار نتیجه این اقدام را توقف تولید سیگار در داخل و افزایش قاچاق آن در بازار توزیع عنوان کرد و گفت: قبول داریم دخانیات کالای اساسی نیست اما کالای ضروری است و ۱۲ میلیون نفر مصرف کننده در کشور دارد.

به گفته تاجدار در حالی که در دهه ۷۰ حدود ۸۵ درصد بازار سیگار از طریق قاچاق تأمین می‌شد طی دو دهه گذشته توانستیم قاچاق سیگار را به تولید داخل تبدیل کنیم اما مجدداً با عدم تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه آن، شاهد افزایش توزیع سیگار قاچاق در بازار هستیم.

رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان صنعت دخانیات تاکید کرد: کل ارز مورد نیاز برای واردات مواد اولیه تولید سیگار در داخل ۳۰۰ میلیون یورو در سال است و این صنعت ۵۰ هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است. ضمن اینکه ۷۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز برای آن وارداتی است و ما ۳۰ درصد مواد اولیه سیگار را در داخل تهیه می‌کنیم. با توجه به اینکه مصرف سیگار در کشور سالانه ۶۵ میلیارد نخ است به نظر می‌رسد با ادامه وضع موجود میزان سیگار قاچاق که ۲۰ درصد برآورد می‌شود تا ۵۰ درصد افزایش یابد.