ملکی: معارف انقلاب اسلامی از مهرماه سال جاری وارد کتاب‌های درسی می‌شود

نخستین نشست خبری حسن ملکی رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت امروز دوشنبه ۱۹ خردادماه ۹۹ در سالن اجتماعات این سازمان برگزار شد. رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بعد از قبول این مسئولیت در آغاز این نشست با اشاره به ماموریت‌های سازمان صحبت‌های خود را با کلام مقام معظم رهبری درباره سازمان پژوهش آغاز کرد که «سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی قلب آموزش و پرورش است».

وی گفت: «اگر قلب به درستی کار کند سایر بخش‌های آموزش و پرورش هم به درستی کار می‌کنند. ماموریت اصلی و بنیادین سازمان عملی کردن اسناد تحولی به مثابه چتری است که سایر برنامه‌‌های جزیی باید ما را به عملی شدن اسناد تحولی یعنی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی برساند.»

همه فعالیت‌ها بر مدار ۱۱ حوزه تربیت و یادگیری شکل می‌گیرند

وی ادامه داد: «آنچه ما در عمل انجام می‌دهیم 11 حوزه تربیت و یادگیری است که همه فعالیت‌ها بر مدار این ۱۱ حوزه شکل می‌گیرند. اعتقاد بر این داریم که اگر بتوانیم مطابق این دو سند حرکت کنیم برنامه درسی باید ۵ ویژگی مومن پروری، عالم و آگاه پروری، متفکر پروری، اخلاق محوری و عامل محوری را پیگیری کنند که باید در ۶ ساحت به تربیت دانش‌آموزان بپردازند. اگر این صورت‌بندی در برنامه درسی تحقق پیدا کند یکی از مراحل اصلی تحول در بعد نرم افزاری اتفاق افتاده است.»

ملکی درباره سخت افزارهای سازمان در تحقق اهداف بیان کرد: «ما بسته یادگیری را تولید می‌کنیم که شامل کتاب، فیلم، نشریات مربوطه است. یعنی ما از کتاب درسی محوری به بسته یادگیری حرکت می‌کنیم. اگر استانداردهای درست برنامه درسی تهیه شود زمینه برای تولید بسته یادگیری مناسب شکل خواهد گرفت. به این ترتیب ما در سال 1401-1400 برای آزمایش بسته‌های یادگیری آماده خواهیم شد و در مهر دوسال بعد بسته‌های یادگیری به صورت آزمایشی مورد تدریس قرار خواهد گرفت.»

ورود معارف انقلاب اسلامی به کتاب‌های درسی

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اشاره به اقدام سازمان درباره ورود اطلاعات مربوط به انقلاب اسلامی در کتاب‌های درسی گفت: «در بحث معارف انقلاب اسلامی ایران، در ۱۲ عنوان کتاب در فنی و حرفه‌ای و کاردانش و ۱۵ عنوان کتاب درسی در دوره نظری به این معارف پرداخته می‌شود که از مهرماه سال جاری وارد برنامه تحصیلی خواهد شد.»

وی با نام بردن از برخی کتاب‌های دوره نظری و هنرستان گفت: «در همه این کتاب‌ها مطالب مربوط به معارف انقلاب اسلامی هم‌راستا با محتوای کتاب‌ها وارد شده است. در برخی از متون مباحثی درباره شهید قاسم سلیمانی وارد شده است. کتاب‌های درسی ما گرچه در سال‌های گذشته نیز به این مطالب توجه داشتند اما با توجه به تاکید مسئولان درباره روحیه انقلابی در دانش‌آموزان ما این مطالب را وارد کتاب‌های درسی کردیم زیرا اگر روحیه انقلابی در جوانان ما تضعیف شود در مقابل اقدامات دشمنان نمی‌توانیم پاسخگو باشیم.»

ملکی در پاسخ به این پرسش که آیا اضافه شدن مطالبی درباره معارف انقلاب به معنی حذف مطالبی دیگر خواهد بود؟ گفت: «اگر هم عبارتی حذف شود به معنی حذف مفهوم مورد نظر نیست و تنها ممکن است به اقتضای متن عباراتی حذف و با عباراتی دیگر جایگزین شود.»

دفتری به نام دفتر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی پیش بینی شده است

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره رویکرد پژوهشی سازمان گفت: «ما برای ساماندهی مطلوب تر امور پژوهشی باید قدم‌های کاملتری برداریم. در ساختار جدید تشکیلاتی به طور ویژه به امر پژوهش توجه و دفتری به نام دفتر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی پیش بینی شده که این ساختار جدید به هیات امنا ارسال شده است. همچنین در عناوین گروه‌ها نیز عنوان پژوهش افزوده شده است تا بر رویکرد پژوهشی بیشتر تاکید شود. ما در سازمان در دفتر انتشارات شبکه ملی رشد را داریم که قرار است به عنوان پشتیبان شبکه آموزشی شاد عمل کند.»

وی در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران درباره تفاوت رویکرد مدیریتی خود با مدیران پیشین سازمان گفت: «در زمینه تحقق اسناد بالادستی تفاوتی با مدیران قبلی ندارم اما تفاوت رویکردی دارم؛ یعنی من در صراط تحول تفاوتی ندارم بلکه در سبل مدیریت با مدیران قبلی تفاوت‌هایی داریم. من در رشته برنامه‌ریزی آموزشی تحصیل کردم و طبیعی است این موضوع در رویکرد من تفاوت‌هایی ایجاد کند. درباره جایگاه پژوهش در سازمان و بعضی رویکردهای مدیریتی نیز تفاوت‌هایی دارم.»

ساختار فعلی سازمان را بدون پژوهشگاه طراحی کردیم

ملکی درباره پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت: «در وضع کنونی پژوهشگاه وابسته به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی است که این وابستگی بیشتر از نوع الصاق ساختاری است. متاسفانه این امکان فراهم نشد که سازمان پژوهش از ظرفیت علمی پژوهشگاه استفاده کند و از طرفی پژوهشگاه نتوانست با ساختار سازمان ارتباط ایجاد کند. با توجه به تلاش‌هایی که برای استقلال پژوهشگاه می‌شود ما ساختار فعلی سازمان را بدون پژوهشگاه طراحی کردیم.»

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره وضعیت معاونان پژوهشی آموزش و پرورش در استان‌ها و ادغام آن در معاونت پشتیبانی گفت: «نمی‌دانم چرا سراغ مهم ترین معاونت آموزش و پرورش رفتند. من به این موضوع اعتراض دارم و اگر درباره این موضوع تجدید نظر نشود خسران بزرگی متوجه آموزش و پرورش خواهد شد.»

معاون وزیر آموزش و پرورش درباره موضوع آسیب‌های اجتماعی و انعکاس آن در کتاب‌های درسی گفت: «باتوجه به پیچیدگی‌های خاص آسیب‌های اجتماعی و به دلیل اهمیت مسئله من به پژوهش‌های بیشتر در این عرصه خصوصا درباره آسیب‌های نوپدید اعتقاد دارم. ما از این بابت شدیدا احساس نیاز می‌کنیم و درباره آفات و آسیب‌های نوظهور احتیاج به مطالعه عمیق‌تری داریم.»

باید برنامه درسی مبتنی بر محتوای بیانیه باشد

ملکی درباره برنامههای سازمان در حوزه گام دوم انقلاب و برنامه ریزی درسی در 11 حوزه گفت: «ما به این بیانیه به عنوان یکی از مبانی توجه داریم که باید برنامه درسی مبتنی بر محتوای بیانیه باشد.»

وی درباره فعالیت‌های بخش بین‌الملل سازمان نیز گفت: «ما باید از تجارب بین‌المللی در راستای اهداف سازمان استفاده می‌کنیم اما الگوهای عمل ما باید کاملا بومی و برگرفته از مبانی فکری و فلسفی خودمان باشد. البته در برنامههای عملیاتی باید از تجارب جهانی نیز استفاده کنیم.»

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره موضوع آموزش مهارت‌های زندگی به دانش‌آموزان خصوصا دختران گفت: «ضرورت آموزش مهارت‌های زندگی جز ضرورت‌هاست و ضعف مهارت می‌تواند منجر به حوادث تلخی شود که اخیرا برای یک دختر جوان گیلانی اتفاق افتاده است. ما در کتاب‌های درسی که اسناد رسمی آموزش و پرورش هستند این مهارت‌های اجتماعی، روانی و ... را تدریس می‌کنیم اما نمی‌گویم این کافی است. عنوان یکی از ۱۱ حوزه‌های یادگیری آداب و مهارت‌های زندگی و بنیان خانواده است. در حوزه تربیت بدنی و مطالعات اجتماعی و زبان و ادبیات فارسی نیز به این موضوع پرداخته شده است. نکته مهم اینجاست که اگر ما معلمان را همراه با تغییر برنامه‌های درسی آماده نکنیم به اهدافمان نمی‌رسیم. ما برای آماده سازی معلمان برنامه‍های جامع تری در دست برنامه ریزی داریم در ساختار تشکیلاتی جدید نیز مرکزی به عنوان مرکز تربیت نیروی انسانی پیش بینی کرده‌ایم.»

در زمینه برون‌سپاری باید محتاطانه عمل کنیم

ملکی در پاسخ به خبرنگار پانا درباره موضوع برون‌سپاری فعالیت‌ها در سازمان پژوهش گفت: «در زمانی که من در سازمان معاون بودم کارگروهی برای طراحی برون سپاری آغاز به کار کرد که بخش اعظم کار در این کارگروه انجام شده است. امروز برون سپاری هم فرصت است هم تهدید.»

معاون وزیر اضافه کرد: «ما در رویکرد جدید قصد داریم اسناد تحولی را عملیاتی کنیم و این برون سپاری باید در راستای اهداف تحولی باشند. حال افرادی که قرار است این عملیات را انجام دهند باید باورمند به اسناد تحولی و اهداف ما باشند. ما به برون‌سپاری خوش‌بین هستیم و بر ضرورت آن تاکید داریم اما این کار باید با احتیاط کامل انجام شود.»

تا امروز بیش از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار دانش‌آموز اقدام به ثبت سفارش کتب درسی کردند

معاون سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی درباره موضوع تولید و توزیع کتاب‌های درسی در سال تحصیلی جدید گفت: «مهرماه امسال تاخیری در توزیع کتاب‌های درسی نخواهیم داشت. ما در سفارش اینترنتی کتاب‌ها آسیب‌شناسی کردیم. تا امروز بیش از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار دانش‌آموز اقدام به ثبت سفارش کردند. بعضی استان‌ها در این زمینه ضعف دارند اما تاکنون به روند کار بسیار خوش‌بین هستیم. من از خانواده‌ها درخواست دارم به هیچ وجه نگران کتاب درسی نباشند. درباره کتابفروشی‌ها ما سه پیشنهاد را مطرح کردیم که به دلیل نهادینه شدن روش‌های سنتی نپذیرفتند و من امیدوارم بتوانیم این ارتباط را برقرار کنیم.»

ملکی درباره زبان‌های خارجی و تنوع آموزشی در زبان‌ها گفت: «قرار است استانداردهای درسی آن حوزه‌ها به دست بیاید. رویکرد ما تنوع در زبان‌های خارجی، حذف تک‌زبانی بودن و سلطه انگلیسی است.»

در آموزش‌های فنی و حرفه‌ای بومی سازی را مد نظر داریم

وی درباره آموزش مهارت‌های عمومی در دوره‌های فنی و حرفه‌ای گفت: «ما در این زمینه رویکرد تلفیق و مهارت‌های بین رشته‌ای را مد نظر داریم در آموزش‌های فنی و حرفه‌ای نیز بومی سازی را مد نظر داریم. یعنی در فنی و حرفه‌ای و کاردانش شاهد متناسب سازی آموزش‌های مهارتی با نیازهای منطقه و استان خواهیم بود.»