اپیدمی‌ کرونا؛ قدرت مانور ایران در غیرمتعهدها

درست است که این ویروس از چین ظهور کرده ولی تبعات آن تمام ملل جهان را تحت تأثیر قرار داده است. از این‌رو برای حل مسأله‌ای به این اهمیت، همفکری و همکاری‎های بین کشورها ضروری به‌نظر می‌رسد. چنانکه در هفته‌های اخیر مصداق این همکاری‌ها در روند تعاملاتی میان کشورهایی که حتی از منظر سیاسی هم با یکدیگر زاویه دارند، پدیدار شده است.
کمک روسیه به ایالات متحده امریکا و همکاری نزدیک کشورهای اروپایی که خود درگیر این بحران شده بودند، از جمله نمونه‌های روشن این همکاری‌هاست که زیر سایه اختلافات سیاسی تا حدودی رنگ باخته است.
جمهوری اسلامی ایران هم به‌عنوان کشور متأثر از این ویروس، از همان آغاز در کنار تلاش‌های داخلی برای مواجهه مؤثر با این بیماری، کوشید ظرفیت همکاری‌های منطقه‌ای و سازمان‌های منطقه‌ای را برای تبادل همکاری در این زمینه فعال کند. اگرچه مراودات دیپلماتیک و رفت و آمدهای دیپلمات‌ها تحت تأثیر شیوع این ویروس، متوقف شد اما این امر مانع از آن نشد که رایزنی با سایر کشورها که در این مقطع بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می‌رسید، قطع شود.

در این چارچوب نشست هم اندیشی ایران با کشورهای عضو جنبش عدم تعهد برای مبارزه با بحران کرونا می‌تواند یکی از وجوه بارز دیپلماسی ایران در سطحی گسترده باشد. مشارکت مؤثر ایران در این نشست در شرایطی که ایران علاوه‌بر درگیری با این بیماری ذیل شدیدترین تحریم‌های اقتصادی امریکا قرار دارد، قدرت مانور خوبی جهت نمایان کردن پیامدهای منفی و سنگین تحریم‌های امریکایی به شمار خواهد رفت. بویژه که پیشتر کشورهای عضو عدم تعهد در برخی مواقع مانند پرونده هسته‌ای ایران در شورای حکام سازمان بین‌المللی انرژی اتمی به کمک ایران آمدند و از آن حمایت کردند. در چنین شرایطی که جمهوری اسلامی در کنترل ویروس کرونا و مدیریت آن حتی در مقایسه با کشورهای حوزه غربی موفق و بهتر عمل کرده است، می‌تواند با جلب نظر غیرمتعهدها به روند موفقیت خود ذیل تحریم‌های امریکایی، رهبری افکار و الگوی مشارکت جمعی جهت مواجهه با بحران جاری را در دست گیرد. این بیماری نشان داده که در کشورهایی که از ساختار فضای مجازی قدرتمندتری بهره‌مند بوده‌اند، موفقیت بیشتری در عرصه مبارزه با آن داشته‌اند.

ایران نیز با بهره‌گیری از تجربه نسبتاً موفقی که در این زمینه داشته است، قدرت مانور خوبی در میان غیرمتعهدها خواهد داشت. در مجموع این همکاری‌ها می‌تواند فرصت مناسبی را برای کشورهای عضو سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی جهت شناخت و فعال کردن ظرفیت‌های بالقوه خود فراهم کند. این مسأله بویژه از آن جهت حائزاهمیت است که جهان در دوره پساکرونا شاهد زنجیره جدیدی از همکاری‌های بین‌المللی خواهد بود و محیط بین‌الملل به یک محیط واحد، بدون در نظر گرفتن مرزهای سیاسی تبدیل خواهد شد. از این‌رو تبعات بحران‌هایی نظیر اپیدمی کرونا می‌تواند مرزها را درنوردد.

*کارشناس مسائل آسیا

منبع: ایران