نمایندگان با کلیات لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور موافقت کردند؛ «تومان» واحد پول ایران شد

در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی، به عنوان دستور اول، گزارش کمیسیون اقتصادی درباره لایحه یک فوریتی اصلاح قانون پولی و بانکی کشور از سوی نمایندگان بررسی شد. طبق این لایحه واحد پول کشور تومان و واحد پول ریز نیز قران در نظر گرفته می‌شود.

بعد از بررسی، مجلس شورای اسلامی به کلیات لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور رای موافق داد. این لایحه با یک ماده واحده و ۵ تبصره با حذف چهار صفر از پول ملی، اصلاح پول کشور در مبادلات را محور قرار داده است. بنابراین لایحه، واحد پول ایران، «تومان» است و هر تومان برابر ۱۰ هزار ریال جاری و معادل یکصد پارسه است.

افزایش ارزش پول ملی، هماهنگی آن با عرف مبادلات مردم و همچنین کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس از دلایل موافقان این لایحه است؛ مخالفان نیز عدم فوریت این اصلاح در شرایط کنونی کشور، بی‌تاثیری آن در کاهش تورم و همچنین هزینه‌های بالای امحا، اسکناس‌های موجود، سازوکارهای راه‌اندازی و جریان واحد پولی جدید را از دلایل مخالفت خود بیان کردند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این نشست درباره حذف چهار صفر از پول ملی گفت: این پروژه مدت‌ها یعنی شاید از ۷ تا ۱۰ سال پیش مورد بحث است. امروز واحد پول ما ریال و واحد ریز ما دینار است. ۵۰ سال قبل در سال ۱۳۵۱ این واحد پولی تعیین شده و امروز دینار در مبادلات ما وجود ندارد.

محمود بهمنی افزود: اگر می‌خواهیم ریال را ضرب کنیم برای تهیه یک ریال و تامین نیکل آن باید ۳۵ ریال هزینه کنیم و عملا این پول از گردونه مبادلات خارج شده است؛ امروز برای چاپ اسکناس‌های صد تومانی و ۲۰۰ تومانی و ۵۰۰ تومانی باید بسیار هزینه کنیم؛ آقایان فکر می‌کنند این موضوع بر تورم اثر می‌گذارد در حالی که حجم پول روی تورم اثر گذار است.

بهمنی ادامه داد: امروز هرچه اسکناس‌های کمتر از هزار تومان چاپ کنیم هزینه تهیه آنها از ارزش خود اسکناس بیشتر است؛ ارزش نیکل هزینه شده برای ضرب پول‌های خرد بیشتر از ارزش پول است.

وی با اشاره به مزایای اصلاح پولی گفت: با توجه به تحمیل تورم‌های ۵۰ سال گذشته قیمت‌های ما ۳ هزار و ۶۰۰ برابر رشد داشته در صورتی که پول ما ۵۰ برابر افزایش داشته است؛ هزینه‌های امحا برای ما سالانه میلیاردها تومان هزینه دارد، چون اسکناس‌های ما ریز است سالانه ۸۰۰ میلیارد اسکناس امحا می‌کنیم. باید برای مبادلات خرد حتما واحد پول درستی داشته باشیم. واحد ریز پول ایران دینار است در حالی که دینار ی وجود ندارد.

بهمنی افزود: به دلیل ناکارآمدی اسکناس‌های موجود، قیمت‌ها به سمت بالا گرد می شود و هزینه‌ها را افزایش داده است؛ این اصلاح قرار است در بازه ۵ ساله اجرا شود و همزمان اسکناس‌های موجود مورد استفاده باشد؛ واحد پولی تومان را به جای ریال انتخاب می کنیم و واحد ریز را می‌توانیم «قران» در نظر می‌گیریم و هر ۱۰۰ قران یک تومان می شود.

فوریت این طرح نامشخص است

در ادامه سیدتقی کبیری در مخالفت با این طرح گفت: این لایحه در بحث حذف 4 صفر از واحد پولی کشور است و امروز در بحث فوریت مطرح شده است. شاید نزدیک سه دهه است این موضوع به نحوی مطرح شده و در دولت‌های مختلف هم عنوان شده و به هر دلیل به مرحله عمل نرسیده است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در مقدمه این لایحه بحث فوریت مطرح نشده است. اگر فوریتی هم مطرح می‌شود باید دلایل این فوریت مطرح شود. امروز فوریت قضیه آیا واقعا تغییر این واحد پولی است؟ هزینه‌هایی که برای این تغییر باید انجام شود و هزینه‌های چاپ پول و امحای اسکناس‌های قبلی و ... مساله دیگر این لایحه است. آیا این بار مالی که بانک مرکزی ایجاد خواهد کرد آیا اکنون این فوریت در کشور ما مطرح شده است؟ این تغییر بر موضوع تورم تاثیرگذار نخواهد بود. امروز مشکلات عدیده‌ای که در بخش‌های مختلف به ویژه در موضوع کرونا به وجود آمده است، مشکلات کارگران و ... این‌ها فوریت دارد.

کبیری به عنوان واحدهای پولی اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی باید کارشناسی بیشتری در این زمینه انجام دهد. امروز فوریت ما در معیشت مردم، مشکلات فرهنگیان و کارگران و تولید و .. است، نه این فوریت که هزینه‌ اضافی بر دوش دولت خواهد شد. من مخالف فوریت این طرح هستم.

اظهاراتی که بلافاصله بعد از نطق این نماینده مخالف، علی لاریجانی، رئیس مجلس در پاسخ به آن گفت: فوریت این طرح قبلا تصویب شده است و امروز کلیات طرح بررسی خواهد شد.

اعمال این تغییرات در شرایط متزلزل اقتصادی موجب بدتر شدن تورم و افزایش قیمت‌ها می‌شود

محمدرضا صباغیان بافقی نیز در این باره گفت: بحث گرانی‌ها و تورم خیلی مردم را تحت فشار گذاشته است و مردم انتظار دارند که مجلس اقدامی انجام دهد. حداقل انتظار مردم این است که مجلس یک نقشی در این باره ایفا کند. یکی از کارهای بسیار خوبی که دولت انجام می‌دهد همین اصلاح ساختار پولی است امروز ارزش پول ما بسیار کاهش یافته است. همانطور که گفته شد چند صدبرابر امروز نسبت به گذشته ارزش پول ما کاهش یافته است. امروز با اینکه دینار و ریال واحد پول ما است ولی امروز کسی استفاده نمی‌کند. امروز اینقدر پول ما بی‌ارزش شده است که همانطور که گفته شد هزینه‌های چاپ پول به اندازه ارزش خود پول نیست. بعضی وقت‌ها ۵۰۰ تومان و ۲۰۰ تومان حتی صرف نمی‌کند که کسی از روی زمین پول را بردارد.

نماینده مردم مهریز، بافق، بهاباد، ابرکوه و خاتم در مجلس اضافه کرد:‌ اقدام خیلی خوب دولت باید زودتر از اینها انجام می‌شد واقعا لازم بود که مسئولان و متولیان امر این کار را سال‌ها پیش انجام می‌دادند. ارزش پول ما امروز در برابر پول‌های دیگر کشورها بسیار فاقد ارزش و این اقدام لازم است. اگر دقت کنید مردم هم در این قضیه ناراضی هستند. یعنی اگر این کار امروز انجام شود مردم هم خرسند می‌شوند. به اعتقاد من مجلس باید امروز این اقدام دولت را تایید کند و ما هم کمک کنیم این اتفاق بیفتد. امروز وقت مردم و همه ما برای شمارش پول بیشتر گرفته می‌شود و در این باره اشتباهات بیشتر است. ما اعداد را درست به‌کار نمی‌بریم. میلیارد و اعداد اینقدر سنگین هستند که به آن شکل که باید اعداد را درست به کار برد انجام نمی‌شود.

بافقی ادامه داد:‌ اینکه عنوان شد موقعی که می‌خواهیم هزینه‌ای را پرداخت کنیم، راحت آن را گرد می‌کنند و حتی اصولا همان گرد هم به طرف بالا است. یک نوع کاری است که از لحاظ اقتصادی و شرعی درست نیست. اقدام خیلی خوبی را که دولت پیشنهاد داده است را مجلس تصویب کند چرا که برای این وقت گذاشته است. ۳ سال بررسی و ۲ سال اجرا می‌شود. فرصت خیلی خوبی است و این کار باید انجام شود چرا شما هر روز دارید تورم را می‌بینید. این اقدام انجام نشود حداقلش این است که مردم در شمارش و محاسبه و حساب کردن راحت‌تر می‌شوند. بنابر این لازم است که در این راستا کمک کنیم که دولت هم موفق شود. اگر بخواهیم نمره خوبی هم به دولت بدهیم یکی از کارهای خیلی خوب دولت، همین کار است.

وی افزود:‌ باید نگاه کنیم که هدف دولت چیست؟ به هر حال در مسایلی که مطرح می‌شود به‌طور مثال گفتند که مشکلات اقتصاد، مگر ما مشکلات اقتصادی نداریم. پس مجلس هیچ‌ اقدامی انجام ندهد؟ خب خود همین کار در راستای رفع مشکلات مردم است. چرا که یکی از مشکلات مردم همین است و خیلی هم هزینه ندارد. اجازه دهیم دولت این کار را انجام دهد. از نمایندگان تقاضا دارم به این رای موافق بدهند تا گره‌ای از مشکلات مردم باز بشود.

مهرداد بائوج لاهوتی نیز دیگر مخالف کلیات این لایحه بود که در بیان دلایل خود گفت: بررسی این لایحه باید در شرایط اقتصای با ثبات‌تری صورت بگیرد، چرا که اقتصاد فعلی نگران‌کننده است و اصلاح این واحد پولی نه تنها تغییری در کاهش تورم ایجاد نمی کند، بلکه موجب افزایش قیمت‌ها نیز خواهد شد. مردم انتظار دارند مجلس در روزهای آخر برای بهبود وضعیت اقتصادیشان اقدام موثری صورت دهد، در حالی که حذف 4 صفر و تغییر واحد پولی، تغییر محسوسی در زندگی مردم و حفظ ارزش پول ملی ایجاد نمی‌کند.

نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه همه کشورها در شرایط باثبات اقتصادی واحد پولی خود را اصلاح کردند، افزود: اعمال این تغییرات در شرایط متزلزل اقتصادی موجب بدتر شدن تورم و افزایش قیمت‌ها می‌شود، بنابراین بهتر است اجازه دهیم مجلس آینده در زمان مناسب‌تری این موضوع را بررسی کند.

بررسی حذف چهار صفر را به مجلس آینده بسپاریم

نادر قاضی‌پور نیز در مخالفت با کلیات این لایحه گفت: حذف 4 صفر و تغییر واحد پولی یکی از مسائل مهم کشور بوده و مقام معظم رهبری نیز بارها در این خصوص صحبت کرده‌اند، اما این تغییرات باید در راستای بهبود وضعیت معیشتی مردم صورت گیرد. اصلاح واحد پولی کشور در شرایط فعلی تنها یک نمایش برای حفظ ارزش پولی است، اما در واقعیت هیچ اتفاق مثبتی نخواهد افتاد. سیل کاهش ارزش پول ملی به راه افتاده که وضعیت اقتصادی مستضعفین را روز به روز بدتر می‌کند.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه گزارش بانک مرکزی تورم 40 درصد را نشان می‌دهد، افزود: آیا دولت با اجرای این لایحه قول می‌دهد که تورم را در طول سال‌های آینده کنترل کند؟ بنده معتقدم که آزموده را آزمودن خطاست و این اقدام نه تنها ارزش پول ملی را افزایش نمی‌دهد، بلکه تورم را هم کنترل نخواهد کرد. بهتر است در این شرایط برای بهبود وضعیت کارگران، کشاورزان و فرهنگیان، اقدام موثرتری صورت گیرد.

این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه تغییر اصلاح واحد پولی کشور مشکلات اقتصادی را حل نمی‌کند، گفت: اگر دولت در گفتار خود صادق است، به جای این نمایش، اقدام عملی برای حفظ ارزش پولی کشور انجام دهد. اگر حذف 4 صفر تورم را کاهش می‌داد، باید تمام دانشگاه‌های جهان را تعطیل می‌کردند به جای آن بازی با صفرها را به جریان می‌انداختند.

وی با اشاره به اینکه طرح اصلاح واحد پولی و حذف 4 صفر در 28 کشور جهان اجرا و شکست خورده است، ادامه داد: بهتر است بررسی این موضوع را به مجلس آینده بسپاریم تا با کار کارشناسی و زمان بیشتر، این مهم را به سرانجام برسانند.

هزینه چاپ اسکناس از ارزش اسکناس بالاتر است

علی بختیار به عنوان موافق کلیات این لایحه با اشاره به هزینه بالای چاپ اسکناس در کشور گفت: باید از چاپ بیش از حد اسکناس جلوگیری کنیم تا هزینه‌ها پایین بیاید.

نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه دولت‌ها برای حل مسائل اقتصادی خود، در وهله اول اصلاحات پولی صورت می‌دهند، اظهار داشت: کشورهای بسیاری برای حل مشکلات مالی خود اقدام به حذف صفر کرده‌اند که این موضوع در برخی از کشورها چند بار تکرار شده است.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در پایان با بیان اینکه حذف صفر مسئله تورم را حل می‌کند، خاطر نشان کرد: اصلاح ساختار پولی کشور باعث تقویت ارزش پول و سهولت معاملات خواهد شد.

نظام پرداخت تمامی کشورها متکی به نظام اسکناسی است

صدیف بدری به عنوان موافق دیگر کلیات لایحه فوق با بیان اینکه نظام پرداخت هر کشور متکی به نظام اسکناسی است، گفت: حتی با توجه به افزایش استفاده از پرداخت الکترونیکی، باز هم نظام اسکناسی برای کشورها مهم بوده و نادیده گرفته نمی‌شود.

نماینده مردم اردبیل، نمین، نیر و سرعین در مجلس شورای اسلامی در ادامه با تأکید بر سهولت معاملات توسط اسکناس عنوان کرد: به دلیل تورم در سال‌های اخیر،اسکناس‌ها و مسکوکات کارایی خود را از دست داده‌اند و ارزش آنها بسیار افت کرده که همین امر باعث شده حمل و نقل اسکناس دشوار شود.

وی افزود: با توجه به بهای فلز مسکوکات شاهد خروج سکه از سیستم مالی کشور شده‌ایم ضمن اینکه واحد پول فعلی ایران یعنی ریال، هویت خود را از دست داده و دیگر مورد مطالبه مردم نبوده و همگان از واحد پولی تومان استفاده می کنند.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در پایان با بیان اینکه گرد شدن قیمت‌ها با واحد ریال به سمت بالا باعث نارضایتی مردم به خصوص در زمینه کرایه حمل و نقل شده است، خاطر نشان کرد: از این قانون در بازه زمانی 5 ساله استفاده می‌شود که مشکلی برای معاملات به وجود نمی‌آورد.