روزهای سخت آقای رئیس شروع شد؛ والیبال ایران به چالش ایرانی یا خارجی رسید

با شیوع ویروس کرونا جهان ورزش تعطیل شد؛ اردوی ملی‌پوشان در رشته‌های مختلف به حالت تعطیل درآمد و مسابقات ورزشی در سرتاسر جهان لغو شد و در این مسیر بدون شک اولین تاثیر کرونا در ورزش ایران برای والیبال ایران رقم خورد. ایگور کولاکوویچ سرمربی تیم ملی والیبال کشورمان که قرار بود تا پایان المپیک توکیو هدایت تیم ملی را بر عهده داشته باشد، به دلیل تصمیم کمیته بین‌المللی المپیک مبنی بر تعویق یک ساله مسابقات، قراردادش فسخ با توافقی دوجانبه فسخ شد و این روزها پیرامون فدراسیون والیبال بحث درباره انتخاب سرمربی جدید تیم ملی است.

برخی از کارشناسان والیبال معتقدند زمان اعتماد به مربیان ایرانی فرا رسیده است و باید در شرایط فعلی فدراسیون مربی ایرانی را برای نیمکت تیم ملی انتخاب کند؛ برخی دیگر از اهالی والیبال اگرچه اعتقاد دارند مربیان ایرانی از دانش و مهارت بالایی برخوردار هستند اما به دلیل عدم حمایت و نبود بستر مناسب بهتر است به گزینه‌های خارجی روی بیاوریم و در شرایط فعلی که المپیک پیش‌روی تیم ملی والیبال ایران است از مربی خارجی استفاده کنیم.

از ولاسکو تا کولاکوویچ

در نگاه اجمالی به عملکرد فدراسیون در انتخاب مربیان خارجی، به این نتیجه می‌‍رسیم که فدراسیون بعد از خولیو ولاسکو در انتخاب مربیان خارجی کارنامه قابل قبولی نداشته است. ولاسکو چهره نام آشنا برای والیبال ایران بود که از سال ۲۰۱۱ هدایت تیم ملی را برعهده گرفت و برای نخستین بار بلندقامتان ایران را به بام قاره آسیا رساند و در زمان زمان او تیم ملی برای نخستین بار راهی مسابقات لیگ جهانی شد. البته اهالی والیبال معتقدند او علاوه بر دانش به روز والیبال، روانشناس خوبی هم بود و آنالیزش در تحلیل بازیکنان باعث شد تا تیم ملی در زمان او عملکرد چشم‌گیری داشته باشد.

بعد از ولاسکو که در سال ۲۰۱۴ از ایران رفت کواچ هدایت تیم ملی والیبال را بر عهده گرفت. کواچ هم موفقیت‌های چشمگیری برای والیبال ایران به دست آورد رقابت‌های لیگ جهانی ۲۰۱۴ نخستین آزمون کواچ بود؛ در حالی که تیم ملی با شکست تیم قدرتمند برزیل در آن زمان چهره‌اش را به دنیا نشان داد، مسابقات لیگ جهانی در سال 2014 را با رده چهارم به پایان رساند تا بهترین جایگاه تاریخ والیبال ایران تا آن روز ثبت شود. سپس در بازی‌های آسیایی اینچئون شاگردان کواچ توانستند طلای این بازی‌ها را به نام خود ثبت کنند و این طلا یکی دیگر از نخستین‌هایی بود که کواچ برای والیبال ایران به ارمغان آورد.

اما دوره پرفروغ این سرمربی در سال ۲۰۱۵ ادامه پیدا نکرد و در مسابقات لیگ جهانی و جام جهانی این تیم افت کرد. در آن مقطع زمانی انتقادات به کواچ شدت گرفت ضمن این که شائبه اختلاف او با بازیکنان در جام جهانی هم شکل گرفت و در نهایت این سرمربی در سال ۲۰۱۵ از هدایت تیم ملی برکنار شد.

برخی هم معتقد بودند اگرچه کواچ دانش مربیگری بالایی داشت اما روانشناس خوبی نبود و نمی توانست در مقاطع حساس هدایت تیم ملی را برعهده بگیرد. نبود اقتدار و مدیریت کواچ باعث شده بود تا شائبه اختلاف او با بازیکنان مطرح شود؛ البته در همان زمان هم خیلی از اهالی والیبال معتقد بودند اگر در سال ۲۰۱۴ کواچ با تیم ملی موفقیتی به دست آورد به خاطر عقبه تیم ملی و حضور ولاسکو در این تیم بوده است که در سال ۲۰۱۴ موفقیت‌های بیشماری نصیب این تیم شد. به هر حال دومین مربی خارجی هم از تیم ملی ایران رفت و حالا نوبت به لوزانو تاریخ ساز رسید.

لوزانو مرد کوتاه قامت و البته تاریخ‌ساز برای بلندقامتان ایران بدود. او موفق شد والیبال ایران را پس از ۵۲ سال راهی المپیک کند و این بزرگترین دستاورد برای این مربی کوتاه قامت بود. تیم ملی والیبال کشورمان با هدایت لوزانو در المپیک ریو به عنوان پنجمی دست پیدا کرد و پس از پایان المپیک او از تیم ملی جدا شد. خیلی از اهالی والیبال معتقدند لوزانو در مقایسه با ولاسکو و کواچ مربی میانه‌ای بود او بار فنی چندان خوبی نداشت و اقتدار و مدیریت ولاسکو را هم نداشت.

بعد از لوزانو نوبت به ایگور کولاکوویچ رسید، مربی که لقب جوانگرایی را یدک می کشید؛ اصلاً یکی از دلایل حضورش در والیبال ایران جوان گرایی بود. کولاکوویچ هدایت تیم ملی ایران را در سال ۲۰۱۷ برعهده گرفت پس از درخشش تیم ملی در آسیا، راهیابی به مسابقات قهرمانی جهان و کسب سهمیه المپیک انتظار از از او بالا بود اهالی والیبال انتظار درخشش تازه‌ای از والیبال ایران با سرمربی خارجی خود داشتند؛ اما کسب مدال برنز مسابقات قاره‌ای جهان تنها دستاورد کولاکویچ در ایران بود.

تیم ملی والیبال کشورمان در مسابقات کسب سهمیه المپیک در جدال با رقبای جهانی ناکام ماند جواز حضور در المپیک توکیو را در رقابت با حریفان آسیایی کسب کرد. در مسابقاتت قهرمانی جهان و لیگ جهانی در زمان کولاکوویچ نتایج خوبی حاصل نشد و به این ترتیب کولاکوویچ نتوانست روند رو به صعود تیم ملی را ادامه دهد و به همین خاطر انتقادهای زیادی به عملکرد او می شد. او که به بهانه جوان گرایی به والیبال ایران آمده بود اما نتوانست از جوانان خوب استفاده کند و به همین خاطر با شیوع ویروس کرونا و تعویق یک ساله المپیک پرونده او در ایران بسته شد. کارشناسان معتقدند کولاکویچ بار فنی خوبی برای والیبال ایران نداشت و همچنین مربی ریسک پذیری بود و نمی توانست به خوبی تیم ملی را مدیریت کند و به همین خاطر در دوره او بلند قامتان دچار افت شدند.

چالش ایرانی و خارجی

حالا در آستانه انتخاب سرمربی جدید تیم ملی حرف و حدیث‌‎ها زیاد شده است. والیبال ایران برای موفقیت به یک مربی تمام عیار مانند ولاسکو نیاز دارد ؛ مربی با دانش به روز و روانشناس خوب که باعث رشد والیبال شود. خیلی از اهالی والیبال معتقدند تیم ملی علاوه بر نیاز به یک مربی به روز و با دانش یک مدیر و روانشناس هم نیاز دارد تا بتواند از پتانسیل والیبال ایران به خوبی استفاده کند. تیم ملی با درخشش بازیکنانی مانند سعید معروف، محمد موسوی، امیر غفور روزهای طلایی را برای ورزش ایران رقم زد اما این بازیکنان که حالا دوره پایانی بازیگری خود را سپری می کنند و المپیک توکیو آخرین حضور نسل طلایی در والیبال ایران باشند شاید بهتر باشد که فدراسیون با به خدمت گرفتن یک مربی تمام عیار و بزرگ در حد نام تیم ملی درخشش این بازیکنان را در المپیک توکیو تکمیل کنند.

اما برخی دیگر هم معتقدند منابع مالی محدود و حضور مربیان سطح یک در دیگر تیم ها این امکان را نمی‌دهد که مربیان قدرتمند روی کار بیایند. بنابراین در این شرایط بهتر است به گزینه‌های ایرانی فکر کنیم چرا که والیبال ایران پتانسیل و توانایی بالایی با وجود بازیکنان خود دارد.